Ψυχολογία

Γνωρίζετε κάποιον που να «παλεύει» με τη συναισθηματική εξάρτηση; Να προσκολλάται δηλαδή συναισθηματικά σε κάποιον άλλον πολύ νωρίς ή πολύ γρήγορα; Ή κάποιον άλλο που να «παλεύει» με τα όρια που ο ίδιος έχει θέσει από φόβο μήπως χάσει τον δικό του άνθρωπο ή τον θυμώσει εάν εκφράσει τις δικές του ανάγκες;

Ο τίτλος μοιάζει παράδοξος, καθώς αυτό που έχουμε όλοι στο μυαλό μας είναι η μητέρα να φροντίζει ένα παιδί κι όχι το παιδί μια μητέρα.

Πολλές γυναίκες και νέες κοπέλες φτάνουν στο γραφείο μου με μια αγωνία εκπλήρωσης προσδοκιών. Μια απροσδιόριστη αίσθηση. Μια αίσθηση μόνιμης υποχρέωσης να προσφέρουν.

Το σπίτι τους ήταν πάντα τακτοποιημένο και καθαρό, ρούχα πλυμένα και σιδερωμένα, φαγητό στο τραπέζι. «Έχω κάνει τόσα για σένα. Δεν σας έλειψε τίποτα».

«Ο καθένας τελικά παίρνει αυτό που του αξίζει», λέμε συχνά, θεωρώντας πως σε αυτόν τον κόσμο ο κακός θα τιμωρηθεί και ο καλός θα ανταμειφθεί για τις πράξεις ή τη συμπεριφορά του.

Είναι πράγματι δίκαιος ο κόσμος στον οποίο ζούμε;

Σαφώς όχι.

Τι ασφαλές; Τι ανακουφιστικό; Ασχολήσου με τους άλλους και ξέχνα τον εαυτό σου και τα δικά σου προβλήματα.

Ασφαλές... ίσως, αλλά για λίγο. Δεν σώζεσαι... δεν λύνεις τίποτα με το να δημιουργείς προβλήματα στους άλλους ή με το να παίρνεις ικανοποίηση από τα προβλήματα των άλλων.

Ξέρουμε να λέμε όχι;
Εκφράζουμε τις προσωπικές μας ανάγκες;
Τι φοβόμαστε αν πούμε όχι;

Τα όρια πάντα υπάρχουν ή θα πρέπει να υπάρχουν. Βάζω τα δικά μου όρια σε μια σχέση δεν σημαίνει πως δεν λαμβάνω υπόψη τις ανάγκες και τα όρια του άλλου. Σέβομαι τον άλλο, τις ανάγκες του, τα θέλω του, όμως, δεν ξεχνώ ότι θα πρέπει να σέβομαι και τον εαυτό μου.

Πόσες φορές δεν αναρωτηθήκαμε μήπως μιλάμε άλλη γλώσσα και δεν μας καταλαβαίνουν οι άλλοι, πόσες φορές δεν νιώσαμε αδικημένοι γιατί ο άλλος παρεξήγησε τις πράξεις ή τις λέξεις μας. Η επικοινωνία, ο διάλογος, δεν είναι μόνο λέξεις και προτάσεις. Είναι και όλα τα μη λεκτικά νοήματα.

«Εσύ είσαι δυνατή!» «Εσύ θα τα καταφέρεις!» «Εσένα δεν σε φοβάμαι!»

«Εσύ είσαι δυνατό παιδί!» «Δεν σε φοβάμαι!» «Ξέρεις να τα βγάζεις πέρα!» «Εσύ τα καταφέρνεις!»

Φράσεις οικείες και πολυ-χρησιμοποιημένες... που απευθύνονται στο παιδί και πραγματικά γεμίζουν καμάρι και περηφάνια το γονιό.

Έχουν γίνει πολλές απόπειρες διαχωρισμού της αληθινής αγάπης από τον ξέφρενο έρωτα.

Πρόκειται για ένα ζήτημα που αφορά όλους μας για έναν βασικό λόγο: όλοι θέλουμε να γνωρίζουμε πώς μπορούμε να αποφύγουμε τον πόνο που γεννά η συναισθηματική επένδυση σε μια σχέση που δεν έχει μέλλον.

Οι άνθρωποι, από τη φύση τους, αναζητούν επιβεβαίωση επιδιώκοντας την παραχώρηση εγγυήσεων σε πολλούς τομείς της ζωής τους, ανάμεσα τους και τον ερωτικό.

 Στην αρχή της ερωτικής μας ζωής, οι άνθρωποι, φέρουμε την περιουσία της ψυχής μας απείραχτη· ανέγγιχτη από οποιονδήποτε άλλο παρά ημών, έτοιμη να επενδυθεί σε εκείνον που θα επιλέξουμε.

Η λέξη επένδυση, εδώ, κρύβει μεγαλύτερη σημασία από όσο φανερώνει η πρώτη ανάγνωσή της καθώς – με μία ασυνείδητη κυριολεξία – αφορά το ντύσιμο του εκλεκτού μας με το συναισθηματικό μας ενδυματολόγιο, το οποίο, όμως, είναι στις δικές μας διαστάσεις...

Παράξενη η φύση του ανθρώπου...

Αυτή είναι μάλλον η πρώτη αντίδραση βλέποντας συχνά παράδοξες συμπεριφορές οι οποίες μάλιστα καθόλου σπάνιες δεν είναι.

Η συμβολή της ψυχανάλυσης και της ψυχολογίας μας έχουν βοηθήσει να φύγουμε από το παράδοξο και να κατανοήσουμε τέτοια φαινόμενα όπως είναι το αυτοσαμποτάζ, αλλά και να βοηθήσουμε να σταματήσει όποτε στέκεται ως φραγμός στην ευτυχία των υποκειμένων.

Δεν μου το είπε ακριβώς έτσι, αλλά ευθέως το υπονόησε, στην χθεσινή μας συνεδρία:

«Δεν αντέχω άλλο... Περιμένω να πεθάνουν οι γονείς μου, μήπως έτσι επιτέλους ελευθερωθώ!...».

Άγχος και απόγνωση.

Ίσως ένα κρυφό δάκρυ που και που, παρέα με την μοναξιά σου.

Φορτισμένη συναισθηματικά ψυχή...