Ψυχολογία

Το 2004 ο Μισέλ Γκοντρί σκηνοθέτησε την «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» (Eternal Sunshine of the Spotless Mind), την ιστορία του Τζόελ και της Κλεμεντίν οι οποίοι μετά από ένα επίπονο χωρισμό αποφασίζουν να χρησιμοποιήσουν μια καινούργια τεχνολογία η οποία τους επιτρέπει να διαγράψουν όλες τις μνήμες της σχέσης τους.

Η ζωή όμως τους φέρνει εκπλήξεις...

Παρατηρούμε ότι πολλοί έφηβοι, αλλά και μικρότερα παιδιά, που πιέζονται από τους γονείς ή τους δασκάλους τους να αριστεύουν, σταδιακά απομακρύνονται από εκείνους. Ενίοτε εκδηλώνουν έντονες αντιδράσεις με κάθε αφορμή, κι άλλοτε κλείνονται στον εαυτό τους, ή ακόμη – ακόμη αναζητούν καταφύγιο πίσω από την οθόνη του υπολογιστή ή του κινητού.

Η κοινωνία μας είναι σφόδρα ανταγωνιστική. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, όπου όλοι προσπαθούν να αποκτούν όσα το δυνατόν περισσότερο χαρτιά και πιστοποιήσεις για να αισθάνονται ασφαλείς, είναι εντελώς φυσικό ότι οι γονείς ανησυχούν για το ενδεχόμενο τα δικά τους παιδιά να μείνουν πίσω, να υστερήσουν στις αναγκαίες δεξιότητες για την επιβίωσή τους και τελικά να αποτύχουν.

Τι είναι οι εξαρτημένες σχέσεις;

‘Εχουν τόσα ειπωθεί για το θέμα της αγάπης σε μία σχέση, χωρίς να δίνεται έμφαση στο ότι, ο τρόπος με τον οποίο ένας άνθρωπος αγαπά, εξαρτάται από την προσωπικότητά του, και όχι από τον σύντροφό του. Όλοι οι άνθρωποι λένε ότι αγαπούν, η έκφανση της αγάπη τους όμως είναι μοναδική και διαφορετική, όπως η προσωπικότητα κάθε ατόμου.

Για χρόνια συμβαίνουν διάφορα πράγματα γύρω σου. Καταστάσεις χρόνιες ή ακόμα και στιγμιαία γεγονότα που σε δυσκολεύουν και εσύ πνίγεσαι. Βιώνεις τόσο έντονα συναισθήματα που πολλές φορές σε κατακλύζουν και παγώνεις, αλλά εσύ επιλέγεις την σιωπή. Μια σιωπή που ταυτόχρονα δημιουργεί ασφάλεια, αλλά και σε πνίγει. Δεν ξέρεις όμως τι το διαφορετικό να κάνεις, οπότε επιλέγεις την πιο οικεία για εσένα λύση, την λύση της απόσπασης προσοχής, μόνο που δεν έχεις καταλάβεις ότι πέφτεις στην παγίδα που εσύ ο ίδιος δημιούργησες.

Έχεις την τάση να κατακρίνεις τον εαυτό σου; Συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους ανθρώπους όλη την ώρα; Είσαι ο πιο σκληρός επικριτής του εαυτού σου; Μήπως τελικά εσύ ο ίδιος μπλοκάρεις τον εαυτό σου επειδή δεν τον αποδέχεσαι;

Αν απάντησες ναι σε μερικά από τα παραπάνω ερωτήματα, ίσως είναι καιρός να αλλάξεις και να αποδεχτείς τον εαυτό σου.

Νιώθεις τόσο προδομένος...

Αλλά το χειρότερο συναίσθημα δεν είναι όταν νιώθεις προδομένος από τους άλλους, αλλά από τον ίδιο σου τον εαυτό.

Προδομένος από τα όνειρα και τις προσδοκίες που είχες, από όλα όσα σε κρατούσαν τόσο καιρό ζωντανό και γεμάτο ενέργεια.

Οι περισσότεροι φόβοι μας προέρχονται συνήθως από κάποια αρνητική εμπειρία - Στην περίπτωση όμως που κάποιος πάσχει από κάποια φοβία, οι αντιδράσεις του είναι περισσότερο ακραίες.

Ο φόβος είναι ένα φυσιολογικό και υγιές συναίσθημα. Παρότι πολλοί υποτιμούν τη χρησιμότητά του, ο φόβος στην πραγματικότητα αποτελεί «ασπίδα προστασίας» εμποδίζοντάς μας να εμπλακούμε σε ενδεχόμενα επικίνδυνες καταστάσεις όταν αυτό δεν είναι απαραίτητο.

Όπως είχε παρατηρήσει ο Freud ορισμένοι ασθενείς του δεν άντεχαν την ευτυχία. Έτσι, όταν κατάφερναν να βελτιωθούν στο πλαίσιο της θεραπείας παλινδρομούσαν και επέστρεφαν στο σημείο από το οποίο είχαν ξεκινήσει.

«Καλημέρα. Όπως όλοι ξέρουμε, τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όλοι μας είναι αρκετά σοβαρά και ειδικά στον οικονομικό τομέα. Αυτό που θα ήθελα είναι να μας δώσετε κάποιες συμβουλές ώστε να μπορέσουμε να ελέγχουμε το άγχος μας και να μην ξεσπάμε στα παιδάκια μας κυρίως, ουρλιάζοντας.

Ο 6 ετών γιος μου συνέχεια όταν τον μαλώνω μου λέει: «Μαμά μου, συνέχεια μου φωνάζεις και φοβάμαι. Μη μιλάς δυνατά.»

Τι να κάνω; Πώς να ελέγξω τα νεύρα μου; Δεν μου φταίνε σε τίποτα τα μωρά μου...»

«Μένω στο γάμο μου για χάρη των παιδιών».

Αυτή η φράση αποτελεί μια από τις πιο κοινές «δικαιολογίες» που ακούω από ανθρώπους που υποστηρίζουν ότι θα ήθελαν να χωρίσουν αλλά δεν το τολμούν.

Η στερεότυπη αντίληψη που κυριαρχούσε για χρόνια στην κοινωνία μας ήταν ότι τα «παιδιά χωρισμένων γονιών» είναι καταδικασμένα να αντιμετωπίσουν αυξημένα προβλήματα συμπεριφοράς τόσο στην παιδική όσο και στην μετέπειτα ενήλικη ζωή τους.

Η απώλεια υπάρχει στη ζωή μας με πολλές μορφές καθημερινά. Ένας χωρισμός, μια απόλυση μπορεί να σημάνει ένα μικρό θάνατο, μια αναγκαστική προσαρμογή σε νέα δεδομένα, μια εκ νέου μάθηση πραγμάτων, συνηθειών, δραστηριοτήτων και συναισθημάτων πρωτόγνωρων ως τότε.

Ως πένθος ορίζουμε την οδύνη που βιώνουμε ύστερα από μια σημαντική απώλεια, συνήθως το θάνατο κάποιου αγαπημένου μας προσώπου, συνοδευόμενη από συχνά αφόρητο ψυχικό και σωματικό πόνο.

Υπάρχει εξήγηση γιατί κάποιες φορές ερωτευόμαστε ή κάνουμε σχέσεις με ανθρώπους που μας φέρονται άσχημα, μας μειώνουν ή απλά δεν μας γεμίζουν; Μήπως ευθύνεται το ότι από μικρή ηλικία κάποιοι άνθρωποι έχουν σχηματίσει χαμηλή εικόνα για τον εαυτό τους και μπορεί να αναζητούν ή να ελκύουν έναν ανάλογο σύντροφο, ο οποίος θα «ταιριάζει» στην χαμηλή τους αυτοεικόνα;