Έλσα Νικολαΐδου

Έλσα Νικολαΐδου

Η Έλσα Νικολαΐδου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο ΑΠΘ Φιλοσοφία (προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές) και Αριστοτελική Φιλοσοφία δίνοντας μια νέα ερμηνεία του Αριστοτελικού ορισμού της ψυχής (διδακτορική διατριβή). Έχει λάβει μέρος με ανακοινώσεις σε πανελλήνια, διεθνή και παγκόσμια Συνέδρια Φιλοσοφίας. Από το 2005 διαμένει στη Λάρνακα της Κύπρου και διδάσκει Νεοελληνική Γλώσσα, Λογοτεχνία και Φιλοσοφία σε ιδιωτικό σχολείο, όπου είναι η Επικεφαλής του Τμήματος Γλωσσών. Έχει διεξάγει σεμινάρια Φιλοσοφίας με τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου και μαθήματα Φιλοσοφίας σε Παιδιά στο Ίδρυμα Πολιτιστικής Δημιουργίας για Παιδιά και Νέους και το Μουσείο Πιερίδη- Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου. Είναι συγγραφέας δεκάδων άρθρων με αντικείμενο την αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Από το 2018 συνεργάζεται με την εφημερίδα της Κύπρου Ο Φιλελεύθερος, όπου διατηρεί εβδομαδιαία στήλη Φιλοσοφίας με τίτλο «Φιλοσοφία και Ζωή».

«Όπως είναι φυσικό, τα αίτια των πράξεων είναι δύο: η σκέψη και ο χαρακτήρας· και λόγω των πράξεών τους όλοι επιτυγχάνουν ή αποτυγχάνουν.»

Αριστοτέλης, Ποιητική, 1450a

Δευτέρα, 16 Οκτωβρίου 2023 14:12

Επίκουρος: Επιλέγοντας τις ηδονές μας

Aπό τις απαρχές της φιλοσοφίας, η έννοια της ηδονής αποτέλεσε σημείο διένεξης μεταξύ των φιλοσόφων. Νομοθέτες, ποιητές και φιλόσοφοι υποστήριξαν την αποφυγή της. Τον 7ο αιώνα π.Χ. ο Σόλων συμβουλεύει:

«Επειδή μου φαίνεται, Πατρόφιλε, ότι έχεις πάθει ένα θείο πάθος και μια δίψα για να μάθεις τα πάντα με απόδειξη και μέθοδο, αποφάσισα να υπηρετήσω την επιθυμία σου και να σου γράψω κάποιες σημειώσεις (ὑπομνήματά) για τις ομιλίες που έχεις ακούσει ή για τις απορίες σου γι’ αυτές. […] Στις παρούσες συνθήκες, επιθυμώντας να ανακαλύψεις την αληθινή συγκρότηση της ιατρικής τέχνης (σύστασιν ἰατρικῆς τέχνης ἐπιθυμῶν ἐξευρεῖν ἀληθῆ) ήσουν γεμάτος αδημονία στην ψυχή σου. Όπως υποψιάζομαι, σύντομα θα πλημμυρίσεις από την επιθυμία, αν κοιτάξεις το λαμπερό φως της αλήθειας (τὸ τῆς ἀληθείας φῶς καταλαμπόμενον), καθώς δεν θα βρεις άλλη οδό καλύτερη από αυτή που αναζητάς τώρα.» Γαληνός, Πρὸς Πατρόφιλον περὶ συστάσεως ἰατρικῆς, 224-225

Τρίτη, 11 Ιουλίου 2023 16:53

Σωκράτης, ο μαστροπός

«Έχω την εντύπωση ότι αξιομνημόνευτες δεν είναι μόνο οι σοβαρές πράξεις των καλών και αγαθών ανθρώπων (καλῶν κἀγαθῶν) αλλά και όσα πράττουν όταν βρίσκονται σε χαλαρή διάθεση. Επομένως, αυτά που γνωρίζω ως παρευρισκόμενος θα ήθελα να τα παρουσιάσω.»

Ξενοφώντας, Συμπόσιον 1.1

Σάββατο, 01 Απριλίου 2023 21:32

Ο Όμηρος των φιλοσόφων

Όταν η φιλοσοφία ανακαλύπτει τη φυσική τάξη του σύμπαντος και ξεκινά την αναζήτηση της αρχής των πάντων, η μυθολογία είναι αντίπαλος. Οι αρχαίοι έλληνες φιλόσοφοι δεν αργούν να στραφούν εναντίον όλων όσοι δίδαξαν μια διαστρεβλωμένη εικόνα του κόσμου, όπως διαμορφώθηκε από τους μύθους. Οι μύθοι εξηγούσαν τη γένεση του κόσμου, των θεών και των ανθρώπων. Στη μυθολογική σφαίρα όλα ήταν δυνατά. Η Ηθική ποίκιλλε ανάλογα με τη διάθεση των θεών που τιμωρούσαν τους ανθρώπους ακόμη και για να διασκεδάσουν μαζί τους. Ως εκ τούτου, ο μύθος απορρίπτεται συλλήβδην ως πηγή γνώσης, και οι φιλόσοφοι καταγγέλλουν τους κοσμογονιστές.

Σάββατο, 28 Ιανουαρίου 2023 20:40

Η μουσική του Σωκράτη

Τα πλατωνικά έργα επιτρέπουν πλήθος αναγνώσεων και κυρίως ερωτημάτων. Το γεγονός αυτό οφείλεται κυρίως στη διαλογική μορφή τους. Ο συγγραφέας επιλέγει να πραγματευτεί τα θέματά του με τη φιλοσοφική μέθοδο του Σωκράτη (που φέρει και το όνομά του), τον σωκρατικό διάλογο. Ο ίδιος ο Σωκράτης, εξάλλου, δεν έγραφε βιβλία. Στον Φαίδρο διαβάζουμε την εξήγηση. Ένα γραπτό κείμενο μπορείς να το διαβάσεις, αλλά όχι να το ρωτήσεις. Ακόμη και να το κατηγορήσεις αδίκως, «δεν είναι δυνατό ούτε να αμυνθεί ούτε να βοηθήσει τον εαυτό του.» (Πλάτωνας, Φαίδρος 275e). Ως εκ τούτου, ο (ζωντανός) διάλογος είναι ο πλέον κατάλληλος για το φιλοσοφείν.

«Ποιο από τα δύο συμβαίνει λοιπόν, δεν πρέπει να χαρακτηρίζουμε κανέναν άνθρωπο ευδαίμονα όσο ζει, και σύμφωνα με τον Σόλωνα οφείλουμε να κοιτάμε το τέλος του; Αν έτσι έχουν τα πράγματα, άραγε τότε είναι κάποιος ευδαίμων, όταν έχει πεθάνει; Ή κάτι τέτοιο είναι εντελώς άτοπο, και ιδίως μάλιστα για εμάς που λέμε ότι η ευδαιμονία είναι κάποιου είδους ενέργεια;»

Αριστοτέλης, Ἠθικὰ Νικομάχεια 1100a10-14

«Από αυτό προκύπτει και η απορία αν η ευδαιμονία είναι κάτι που μπορεί να διδαχθεί ή αποκτάται με τη συνήθεια ή με κάποιον άλλο τρόπο άσκησης ή από κάποια θεϊκή μοίρα ή χάρη στην τύχη.»

Αριστοτέλης, Ἠθικὰ Νικομάχεια 1099b9-11

Παρασκευή, 04 Νοεμβρίου 2022 21:21

Σε ποιον θα εμπιστευτείς την ψυχή σου;

«Και με τι τρέφεται η ψυχή, Σωκράτη;

Με μαθήματα βέβαια, είπα εγώ.»

Πλάτων, Πρωταγόρας 313c7-8

«Προτείνω να σκεφτούμε την ερώτηση: ‘Μπορούν να σκέφτονται οι μηχανές;’»

Alan Turing, "Computing Machinery and Intelligence"

Σελίδα 1 από 4