Όσοι γνωρίζουν το ΠΑΣΟΚ και την ανθρωπογεωγραφία του, κατανοούν μερικά πράγματα για το μέλλον της κεντροαριστεράς και τη σχέση της με το ΠΑΣΟΚ, μια ολέθρια σχέση.
Στο ΠΑΣΟΚ αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρεις κορυφαίες ομάδες, ένα μπλοκ και μια οριζόντια τάση: οι ΓΑΠικοί, οι Βενιζελικοί και οι Σημιτικοί είναι οι ομάδες, οι αριστεροπρωτοβουλιακοί είναι το μπλοκ και οι κομματικοί πατριώτες είναι η οριζόντια τάση που διατρέχει όλους. Μικρότερες ομάδες δημιουργούνται και εξαφανίζονται κατά καιρούς ενισχύοντας την αστάθεια του χώρου.
Κανείς στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή δεν μπορεί να προδικάσει με ασφάλεια τη σταθερότητα των ομάδων ούτε καν την διακριτότητά τους. Στα όριά τους κινείται χαλαρά μια μεγάλη μερίδα στελεχών η οποία ευκαιριακά προσκολλάται σε πρόσωπα ανάλογα με την εσωκομματική δύναμη ή την κατοχή θέσης εξουσίας.
Οι τρεις ομάδες συνυπάρχουν κάτω από τον τίτλο και είτε υποσκάπτουν η μια την άλλη, είτε συμμαχούν ευκαιριακά, είτε απλά μένουν αδρανείς αναμένοντας κατά περίπτωση ευνοϊκότερους συσχετισμούς. Η αδιάκοπη επαφή με την εξουσία, η ανάγκη χρήσης της σφραγίδας «ΠΑΣΟΚ» η οποία από μόνη της εξασφαλίζει είσοδο στη Βουλή (ακόμα) και οι εκκρεμότητες με τράπεζες και χρέη είναι η κεντρομόλες δυνάμεις οι οποίες αντισταθμίζουν τις φυγόκεντρες τάσεις. Ως κεντρομόλος λειτούργει επίσης η ανυπαρξία άλλου - πέραν του ΣΥΡΙΖΑ - ικανού πόλου να υποδεχτεί και στεγάσει με ευοίωνες προοπτικές τα καλομαθημένα και φιλόδοξα πράσινα στελέχη.
Ας προσπαθήσουμε να σκεφτούμε μια Ελιά στον ελληνικό πολιτικό χώρο, ένα αντίστοιχο δηλαδή της Ιταλικής Ελιάς. Είναι προφανές ότι αυτή χωρίς το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να υπάρξει. Ωραία. Μπορεί όμως να υπάρξει με το ΠΑΣΟΚ; Θα έγραφα ότι είναι μάλλον ακατόρθωτο αλλά δεν θέλω να αφαιρώ κάθε ψήγμα αισιοδοξίας από την νεογέννητη προσπάθεια. Να κάνουμε μια προσπάθεια να φανταστούμε το ΠΑΣΟΚ στην Ελιά.
Κατ' αρχάς, θα υπάρξουν εκείνοι οι πολιτικοί μαϊντανοί, γνωστοί παραθυράκηδες και παλαιοκομματικοί πολιτικάντηδες που θα στηθούν φάτσα κάρτα όταν θα αστράφτουν τα φλάς των φωτογράφων με στόχο να εξασφαλίσουν τον πολιτικό τους μέλλον έναντι οποιασδήποτε εξέλιξης. Αντιλαμβανόμενοι ότι τα πράγματα γίνονται όλο και πιο ζόρικά, δεν θα διστάσουν να φωνάξουν και «κάτω ο παλαιοκομματισμός» αν αυτό τους εξασφαλίσει ψήφους και εκλογιμότητα. Όλοι αυτοί είναι μεν ενοχλητικοί αλλά είναι αμελητέες ποσότητες.
Ύστερα έχουμε τους ανθρώπους του προέδρου οι οποίοι γνωρίζουν ότι αν δεν θέλουν να ψαλιδιστούν έτι περισσότερο τα δημοσκοπικά τους ποσοστά, κάνοντας την εκλογική διαδικασία - όποτε έλθει - βασανιστήριο, θα πρέπει να επιδιώξουν εντυπωσιακές κινήσεις οι οποίες θα ανακόψουν την πορεία κατάρρευσης. Μια από αυτές είναι η προσπάθεια δημουργίας (ή αναγέννησης, όπως λένε) της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης.
Δίπλα τους έχουν τους Σημιτικούς, όχι ως πολιτικά συγγενείς αλλά ως ευκαιριακούς συμμάχους για τον λόγο και μόνο ότι οι τελευταίοι έχουν τις καλύτερες των σχέσεων με τους opinion makers του κεντροαριστερού χώρου και κρατούν τα κλειδιά που ανοίγουν δεκάδες πόρτες δεξιά, αριστερά και προς τα ΜΜΕ.
Τι συμβαίνει όμως με τους ΓΑΠικούς; Οι τελευταίοι αν διαισθανθούν ότι η όλη προσπάθεια τείνει να ελεγχθεί είτε από τους ανθρώπους του Βαγγέλη είτε από εκείνους του Κώστα, θα αντιδράσουν. Πως; Θα επιχειρήσουν να καταλάβουν το κόμμα που θα εγκαταλείψουν για χάρη της Ελιάς οι άλλοι δυο. Θα τους χαλάσουν έτσι τα σχέδια και θα προετοιμάσουν την ανακατάληψη της Τρικούπη που θεωρούν ότι έχασαν άδικα. Στην προσπάθειά τους αυτή, οι ΓΑΠικοί, θα βρουν εύκολα συμμάχους στους κομματικούς πατριώτες, όσους δεν καταφέρει να δελεάσει ο πρόεδρος Βαγγέλης με κυβερνητικές παροχές ή υποσχέσεις. Στον παραπάνω «μύλο», προσθέστε και τους ελεύθερους σκοπευτές - τύπου Άννας ή Φλωρίδη και θα έχετε σε αδρές γραμμές την πραγματικότητα.
Ποια θα ήταν η λύση; Η αυτοδιάλυση του ΠΑΣΟΚ. In your dreams baby. Δεν θα συμβεί ποτέ, εκτός αν το εκλογικό σώμα αποφανθεί διαφορετικά. Δεν θα συμβεί και επειδή κανένας μέσα από το ΠΑΣΟΚ δεν θα τολμήσει να το προτείνει σοβαρά. Τότε τι; Αδιέξοδο. Μόνο κάποια εκλογική αναμέτρηση μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά. Καταλυτικά όμως θα λειτουργήσει για όλο το χώρο της κεντροαριστεράς, η μοίρα του οποίου είναι δεμένη με αυτή του ΠΑΣΟΚ μετά την τραγική αποτυχία της ΔΗΜΑΡ να αναλάβει ηγεμονικό ρόλο στο χώρο.
Άρα; Σε επόμενο σημείωμα θα επιχειρήσω να δώσω μια ελπίδα διεξόδου σε αυτό τον φαινομενικά γόρδιο δεσμό.
