Όταν η βλακεία σκοτώνει: δυο case studies!

Όταν η βλακεία σκοτώνει: δυο case studies!

(Το Zyklon B γράφει τη στήλη Sci-Zophrenia στο Fridge.gr)

Ένα τσιτάτο που αποδίδεται στον Αϊνστάιν και αναμασάς συχνά πυκνά είναι το "δύο πράγματα είναι άπειρα σε αυτόν τον κόσμο, το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία... και για το σύμπαν δεν είμαι απόλυτα σίγουρος" - ένα τσιτάτο που φυσικά ουδέποτε αναφέρεται σε εσένα. Αν σκεφτείς πόσα άτομα το λένε, εξαιρώντας "φυσικά" τους εαυτούς τους από το άθροισμα της ηλιθιότητας, τότε πραγματικά βρισκόμαστε μπροστά σε ένα παράδοξο: που βρέθηκε τόση ηλιθιότητα ώστε μάλιστα να χαρακτηρίζεται "άπειρη", αφού δεν υπάρχει ούτε ένας ηλίθιος τριγύρω;

Τη λύση θα τη βρούμε μέσα στο ίδιο το παράδοξο, και μπορεί να εκφραστεί με την τελειότητα των μαθηματικών ως "το άθροισμα των μερών του συνόλου πλην εσού, τείνει στο άπειρο της ηλιθιότητας, όπου εσού οποιοδήποτε μέρος του συνόλου". Έχουμε κανένα μαθηματικό στην παρέα να μας το βγάλει σε φόρμουλα τούτο;

Στο Ζαϊκλόνι αρέσει τρομερά η ηλιθιότητα, γιορτάζει καθημερινά ακόμα και την ίδια την ηλιθιότητα που το δέρνει, έχει όμως soft spot σε εκείνο τον τύπο της ηλιθιότητας -ή μάλλον σε συγκεκριμένες χωροχρονικές εκφάνσεις της- όπου αυτή ενσαρκώνεται με τον πιο αδιαμφισβήτητο τρόπο δίνοντας ένα τεράστιο "objective reality check" στον κοινωνό της: όταν αποδεικνύεται θανάσιμη. Ναι, μπορείς να είσαι όσο "λάθος" θες, να πιστεύεις και να κάνεις ότι παπαριά κατεβάσει η κούτρα σου - διατηρώντας το αδιαμφισβήτητο της παπικής ορθότητας μέσα στο κεφαλάκι σου, διότι η όλη φάση είναι "δωρεάν", δεν στοιχίζει κάτι, και αν έρθεις αντιμέτωπο με "ασυνέπειες" μεταξύ της θεωρίας και της πράξης πάντα ξέρεις να τα "γυρίσεις" όπως θες. Πλην της φάσεως όπου έρχεται ο λογαριασμός και είναι παχυλός. Πιο παχύς δεν γίνεται, θυμίζει μεστωμένο σπέρμα μοναχού μετά από τριακονταετία αποχής από τυχαίες ή προγραμματισμένες "εκπυρσοκροτήσεις". Extra bonus πόντους φυσικά, όταν αυτή η ηλιθιότητα πάρει μπάλα και "αθώους" τρίτους, οπότε τότε με ένα αίσθημα αυτοδικαίωσης μπορείς να πάρεις μπεις και εσύ στην σειρά "κλώτσα-τον-νεκρό-μαλάκα-στους-λαγώνες" μαζί με τους άλλους "μη-ηλίθιους" που μαζεύτηκαν να χέσουν στον τάφο του.

Η σημερινή μπουρέκα που θα σε ταΐσω περιλαμβάνει δυο τέτοια περιστατικά "ηλιθιότητας" με όλο το bonus τους και πασπαλισμένα με λίγη "επιστήμη", έτσι για να δικαιολογήσω την προσθήκη τους στην Sci-zophrenia. Θα μπορούσα να γράψω -πιθανότατα με επιστημονικοφανή τρόπο- για κρούσματα καθημερινής ηλιθιότητας, από αυτά που θα οδηγούσαν κάποιον στο νοσοκομείο, με προτίμηση σε ουρολογικά/δερματολογικά περιστατικά όπου κάποιος χρήστης ηλεκτρικής σκούπας με ανορθόδοξο τρόπο καλείται να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα σε κάποιο γιατρό ή αντίστοιχα περιστατικά όπου επιστρατεύτηκε γαστρεντερολόγος και ακτινολόγος για να καταλάβουν τι παίζει... αλλά... τα ξέρεις, τα έχεις κάνει, ποιο το νόημα; Για τέτοιες περιπτώσεις μια γύρα στο τοπικό νοσοκομείο πιθανότατα θα γεμίσει την κρύπτη σου με νέα παραμύθια. Εγώ θα μείνω στο "εξωτικό" και το μακρινό, σε αυτό που μόνο να το διαβάσεις μπορείς!

Το περιστατικό στην Goiânia


Η ιστορία μας μάς φέρνει στην Goiania -της Βραζιλίας, αν την ψάχνεις στον χάρτη- όπου δυο τυπάκια, ο Roberto dos Santos Alves και ο Wagner Mota Pereira την έπεσαν σε ένα κοντινό εγκαταλελειμμένο νοσοκομείο μπας και βρουν παλιοσίδερα να πουλήσουν. Η ημέρα ήταν 13 Σεπτεμβρίου 1987, και η δουλειά ήταν κανονικά και με τον νόμο "piece of cake" άπαξ και ο φρουρός έλειπε με αναρρωτική άδεια διότι... ήθελε να δει την ταινία Το κατσαριδάκι (όχι, σοβαρά!). Τα παλικαράκια επέστρεψαν πίσω στο σπίτι τους με ένα ωραιότατο μηχάνημα το οποίο άρχισαν κατευθείαν να κάνουν -εμπορεύσιμα- γυαλιά καρφιά. Το ίδιο απόγευμα τους έπιασαν εμετοί, και το επόμενο πρωί η κατάσταση συνέχισε με ζαλάδα και διάρροια, αλλά τα παλικάρια δεν πτοήθηκαν ιδιαίτερα - γιατί να πτοηθείς άλλωστε αν έχεις στα χέρια σου την συσκευή που χρησιμοποιούσε το νοσοκομείο για ραδιοθεραπεία; Τελικά οι κόποι απέδωσαν καρπούς και φτάσαν στην "καρδιά" του μηχανήματος, έναν κύλινδρο προστατευμένο αρκετά καλά το οποίου όταν έσπασε το τζαμάκι που έφερε αποκαλύφθηκε το θαύμα! Μέσα είχε "κάτι παράξενο" που "φωσφόριζε" με ένα πολύ ωραίο μπλε χρώμα - χάρμα οφθαλμών, εδώ μιλάμε για το ραδιενεργό ισότοπο Καίσιο-137, συγκεκριμένα για το άλας του, που χρησιμοποιείται ως "ραδιενεργό στοιχείο που φτιάχνει τούτες τις ακτίνες που ψήνουν τον καρκίνο μέσα σου" και μια ιστορία που κάλλιστα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε "βρώμικες βόμβες" διασποράς ραδιενέργειας!

Τα κορμιά, τα μαχαίρια και οι ραδιενεργές πηγές κάποτε αλλάζουνε χέρια και έτσι ο Alves "έσμπρωξε" για μια φούχτα δολάρια το "ενδιαφέρον εύρημα" στον Devair Alves Ferreira, κάτοχο παραδιπλανής μάντρας. Ο Devair ενθουσιάστηκε, θέλησε να χρησιμοποιήσει την παράξενη ουσία για να φτιάξει ένα σπέσιαλ δαχτυλίδι για την γυναίκα του -αχού το, τι γλυκό- αλλά δεν μπορούσε να την βγάλει πλήρως μέσα από τον κύλινδρο. Τι θα έκανες εσύ αναγνώστη στην θέση του; Τι άλλο από το να φωνάξεις όποιον γνωρίζεις να δει από κοντά το νέο σου απόκτημα και να βάλεις "τιμή" στο "κεφάλι" του κυλίνδρου για όποιον καταφέρει να βγάλει την "φωσφορίζουσα νοστιμιά" από μέσα του! Στο ενδιάμεσο όποιος μπορούσε να βγάλει κομματάκι έπαιρνε και λίγο για το σπίτι -να, όπως ο αδερφός του που πήρε λιγουλάκι σπίτι, έριξε και λίγο στην αυλή διότι άρεσε στην κορούλα του (εξάχρονη, αν εξάπτουν το θυμικό σου μαλακίες όπως "τρυφερές ηλικίες") η οποία φρόντισε να το κάνει body painting πάνω στο νεαρό κορμάκι της - μμμμ, τόσο νέο και τόσο νόστιμο... Τελικά ο μόνος που παρατήρησε πως όοοοολοι όσοι έρχονται σε επαφή με αυτό το διαολόπραμα αρρώσταιναν ήταν η γυναίκα του Devair, η Gabriela Maria Ferreira που αν και αρχικά απέδωσε την "δηλητηρίαση" σε κάποιο ποτό που σέρβιρε, ήρθε στα συγκαλά της και πήγε τον κύλινδρο στο νοσοκομείο όπου επαληθεύτηκε η ραδιενεργή του φύση. Και ύστερα, ήρθε ο θάνατος.

Σκορ

4 νεκροί που συμπεριλαμβάνουν τον τύπο από τη μάντρα, τη γυναίκα του, την κόρη του αδερφού του και τους δυο βοηθούς του, όχι όμως τον ίδιο. Τα υπέροχα συμπτώματα συμπεριλάμβαναν εμετούς, ζαλάδες, καταστροφή στους πνεύμονες, εσωτερική αιμορραγία, οίδημα και την προβλεπόμενη πτώση μαλλιών. Βρέθηκαν επίσης 250 άτομα με ραδιενεργά υπολείμματα από αυτή την ιστορία στο δέρμα τους και υπολογίζεται πως γύρω στους 1000 ανθρώπους έλαβαν δόση μεγαλύτερη από την φυσική ακτινοβολία που λαμβάνεις μέσα σε έναν χρόνο (φυσική "ραδιενέργεια", γνωρίζεις πως την τρως στην μάπα διότι υπάρχει εκ του φυσικού της στον χώρο, ε;). Καθόλου άσχημο σκορ για δυο τσογλανάκια, δεν νομίζεις;

Ηθικό δίδαγμα της ιστορίας

Μην κλέβεις πράγματα που δεν γνωρίζεις τι είναι ιδίως από νοσοκομεία, στρατό, ερευνητικά κέντρα κτλ.. Αν παρ' όλα αυτά το κάνεις, απόφυγε αντικείμενα που φωσφορίζουν, τσιτσιρίζουν, μυρίζουν παράξενα ή είναι φυλαγμένα μέσα σε μπαμπάτσικα δοχεία που ουρλιάζουν "έχω κάτι μέσα που δεν θες να βγει έξω". Απόφυγε επίσης να έχεις πάνω από δυο ονόματα.

Η καταστροφή στο Bhopal


3 Δεκεμβρίου 1984, Bhopal, Ινδία, κοντά στις μία το βράδυ. Μέρος των κατοίκων της περιοχής ξυπνάνε από τρομερή δύσπνοια, τσούξιμο στα μάτια, στομαχόπονο και ξερνώντας κάτι που θύμιζε tikka masala. Xμ, τους έκατσε βαρύ το βραδινό; Όχι, και αυτό το  ψυλιάστηκαν πιθανότατα και οι ίδιοι, διότι δεν βρίσκεις την πολυτέλεια του βραδινού, πόσο μάλλον tikka masala, αν ζεις σε μια γαμημένη παραγκούπολη. Αυτό που τους ενόχλησε ήταν ένα αέριο που είχε εξαπλωθεί στην περιοχή, κάποιος την είχε "αμολήσει" πολύ μα πάρα πολύ άσχημα - αν και εδώ που τα λέμε, η λέξη "ενόχληση" είναι μάλλον πολύ "πολιτικά ορθή" για την συγκεκριμένη περίπτωση.

Φαντάσου καλύτερα χιλιάδες Ινδά να τρέχουν πανικόβλητα, να ποδοπατάει το ένα το άλλο και να διαφεύγουν με ότι μέσο είχαν πρόχειρο: από αμάξι, γάιδαρο μέχρι snowmobile και κανό. Αν δίψασες και θες να βουτήξεις τη βούκα σου μέσα σε λίγο αίμα για να σφουγγίξεις τα χειλάκια σου,  αναζήτησε first hand μαρτυρίες των γεγονότων: μέσα παίζουν ουρλιαχτά και κραυγές, τυπάκια που από το όλο σκηνικό χάσαν έλεγχο κύστης και σφιγκτήρα κάνοντας το ύστατο μπάνιο τους με σκατά και ούρα, "γυναίκες, καθώς έτρεχαν, έχασαν τα αγέννητα παιδιά τους με αιματηρές αποβολές" και λοιπά νόστιμα. Μέχρι το πρωί, στην περιοχή βρίσκονταν μερικές χιλιάδες νεκροί και οι ιατροδικαστικές εκθέσεις έδειχναν πολλά ενδιαφέροντα, όπως καταστροφές στους πνεύμονες, εγκεφαλικό και πνευμονικό οίδημα, νέκρωση των σωληνίσκων των νεφρών και την προβλεπόμενη "ζημιά στο σκωτ'" -στο ταβάνι οι τιμές ALT και SGOT. Από την όλη φιέστα, φυσικά, δεν έλειψαν και τα κουφάρια μη-δίποδων ζώων, που κόσμησαν επάξια την περιοχή - ο θάνατος κερνούσε σφηνάκια και όλοι πίναν αβέρτα!

Αυτή την τόσο θανατερή πορδή, για την οποία δεν ευθύνεται η υπερκατανάλωση κάρυ, άφησε το εργοστάσιο Union Carbide India. Το συγκεκριμένο εργοστάσιο έφτιαχνε εντομοκτόνα, συγκεκριμένα το αρκετά διάσημο Carbaryl το οποίο δρα ως αναστρεπτός αναστολέας του ενζύμου της ακετυλοχολινεστεράσης. Δεν ήταν όμως η διαφυγή εντομοκτόνου που έκανε το φονικό αλλά ένα ατύχημα με πρόδρομες ουσίες που χρησιμοποιούσαν για να το κατασκευάσουν. Χοντρικά το παρασκεύαζαν αντιδρώντας α-ναφθόλη με ισοκυανικό μεθυλεστέρα (ισοκυανικό μεθύλιο). Το πρόβλημά μας αρχίζει από την δεύτερη ουσία: για να παρασκευαστεί χρειαζόταν φωσγένιο και, σαν να μην έφτανε αυτό, το ισοκυανικό μεθύλιο αντιδρά πολύ  βίαια με το νερό απαιτώντας ειδικές εγκαταστάσεις και μεθόδους αποθήκευσης. Εννοείται φυσικά πως ένα εργοστάσιο που έχει τόσο επικίνδυνα χημικά έχει λάβει και τα κατάλληλα μέτρα έχοντας πολλές δικλείδες ασφαλείας για να αποτρέψει πιθανές διαφυγές αερίων, σε πολλά σημεία της παραγωγής (multiple checkpoints) και φυσικά έχοντας "εναλλακτικό σχέδιο" σε περίπτωση που όλα αποτύχουν - π.χ., καύση των επικίνδυνων χημικών ώστε να "απενεργοποιηθούν".

Το όλο δράμα ξεκίνησε όταν από ατύχημα/ανθρώπινο λάθος/καθαρή ανικανότητα -ή πολύ απλά από λανθασμένες συνδέσεις σε βαλβίδες και σωλήνες- βρέθηκαν... 500 κιλά νερού να πέφτουν μέσα σε μια δεξαμενή με 42 τόννους ισοκυανικό μεθύλιο (άσχημο, πολύ άσχημο). Η δεξαμενή ανέπτυξε μεγάλη πίεση και θερμότητα και το αέριο άρχισε να διαφεύγει ανεξέλεγκτα από το εργοστάσιο. Και οι μηχανισμοί ασφαλείας; Αποδείχθηκε πως η Union Carbide τον έπαιζε με θηριώδη μανία διότι τα περισσότερα συστήματα ασφαλείας είτε ήταν κλειστά για συντήρηση είτε ποτέ δεν λειτούργησαν. Το αποτέλεσμα ήταν να διαφύγουν στην περιοχή 27 τόννοι ισοκυανικού μεθυλίου μαζί με ένα υπέροχο κοκτέιλ φωσγενίου, υδροχλωρίου, μονοξειδίου του άνθρακα, οξείδια του αζώτου, ενώ υπάρχουν επίσης και υποψίες για υδροκυάνιο - με λίγα λόγια, πράγματα που δεν θα ονόμαζες "καθάριο αεράκι της εξωτικής Ινδίας" και δεν θα εισέπνεες αυτόβουλα.

Σκορ


Οι συντηρητικές προβλέψεις μιλάνε για θάνατο "χιλιάδων ζώων" και 4.000 ανθρώπων από τα άμεσα αποτελέσματα του αερίου, ενώ οι συνολικοί θάνατοι που θα μπορούσαν να αποδοθούν στη διαφυγή του αερίου κυμαίνονται μεταξύ 8.000 και 16.000. Ο συνολικός αριθμός ανθρώπων που επηρεάστηκαν από την διαφυγή αερίου και έχουν πιθανότατα κάποιο πρόβλημα που θα μπορούσε να αποδοθεί σε αυτή, υπολογίζεται στους άνω των 500.000. Ωραίο σκορ, που θυμίζει περισσότερο χημικό πόλεμο παρά ατύχημα σε εργοστάσιο χημικών!

Ηθικό δίδαγμα της ιστορίας


Μην ξεχνάς τους Νόμους του Μέρφι, αν στήσεις κάτι επικίνδυνο φρόντισε να έχεις 3-4 εφεδρικά σχέδια που ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ, διότι όταν τα πράματα πάνε στραβά, θα πάνε πολύ στραβά. Μην μένεις σε παραγκούπολη. Μην τρως πολύ κάρυ. Απόφυγε την Ινδία, την Goa επισκέψου την μόνο στην trance μορφή της.

Ως την επόμενη φορά, "σκέψου τα παιδιά μας" και κάνε ένα διάλειμμα από την ηλιθιότητα.


Το αυθεντικό άρθρο μπορεί να βρεθεί ΕΔΩ