Αλεξάνδρεια 1927

Η πιο εξαιρετική πνεματική φυσιογνωμία της Αιγύπτου εί­ναι χωρίς άλλο ο ποιητής Καβάφης.

Στο μεσόφωτο του αρχοντικού σπιτιού του προσπαθούσα να διακρίνω τη μορφή του. Ανάμεσά μας είναι ένα μικρό τρα­πεζάκι, γιομάτο ποτήρια με χιώτικη μαστίχα κι ουίσκι -και πί­νουμε.

Η πανδημία του κορονοϊού έχει θέσει όλη την ανθρωπότητα ενάντια στον ιό. Η ζημιά στην υγεία, τον πλούτο, και την ευημερία είναι ήδη τεράστια. Είναι σαν ένας παγκόσμιος πόλεμος, με τη διαφορά ότι αυτήν τη φορά είμαστε όλοι στην ίδια πλευρά. Όλοι μαζί μπορούμε να συνεργαστούμε για να μάθουμε για την ασθένεια και να αναπτύξουμε εργαλεία για την καταπολέμηση του. Βλέπω την παγκόσμια καινοτομία ως το κλειδί για τον περιορισμό των ζημιών. Αυτό περιλαμβάνει καινοτομίες στα τεστ, θεραπείες, εμβόλια, και πολιτικές για τον περιορισμό της εξάπλωσης, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα τη ζημία στις οικονομίες και την ανθρώπινη ευημερία (wellbeing).

Η πανδημία μας επηρέασε όλους. Την προέβλεψαν οι αστρολόγοι;

Όταν η φημισμένη αστρολόγος Susan Miller εμφανίστηκε στο CBS New York, τον Ιανουάριο του 2020, προέβλεψε ότι θα ήταν «μια υπέροχη χρονιά με ευημερία». 

Όλες αυτές τις μέρες της πανδημίας και της καραντίνας σκέπτομαι τους πιστούς των διαφόρων θρησκειών. Οι άνθρωποι αυτοί πιστεύουν ότι ζούνε μέσα σε ένα οργανωμένο σύμπαν το οποίο δημιούργησε και κυβερνάει ένα υπέρτατο όν. Που έχει πολλά διαφορετικά ονόματα, αλλά ορισμένες σαφείς ιδιότητες: είναι παντοδύναμο, είναι πάνσοφο και, στις περισσότερες περιπτώσεις, πανάγαθο.

Ένας πραγματιστικός ωφελιμισμός. Ποιο είναι το φιλοσοφικό σκηνικό; Δεν είναι η σχολή, ούτε το Πανεπιστήμιο ή ο μυστικός χώρος, αλλά το ανοιχτό θέατρο του κόσμου και της καθημερινής ζωής. Σ’ αυτήν τη δεύτερη ομάδα, η έννοια, η ιδέα, η θεωρία δεν έχουν την ίδια υπόσταση μ’ εκείνη της ιδεαλιστικής πλευράς. Στην υπαρξιακή λογική δεν υπάρχει η λατρεία του λόγου: η λέξη χρησιμεύει στην ανταλλαγή, στην επικοινωνία, στη διατύπωση, και όχι στον διαχωρισμό. Η θεωρία προτείνει μια εφαρμογή, έχει ως στόχο μια πρακτική. Πέραν αυτής δεν έχει κανέναν λόγο ύπαρξης. Σε μια νομιναλιστική λογική οι λέξεις χρησιμεύουν ωφελιμιστικά και δεν είναι τίποτε άλλο από πρακτικά όργανα. Δεν υπάρχει λατρεία του λόγου...

Τι θα γίνει με την Εκκλησία μας;

Δύο χιλιάδες χρόνια πέρασαν από την παρουσία του ιδρυτή της (και δεν εννοώ τόσο τον Ιησού Χριστό, όσο τον Απόστολο Παύλο) και παραμένει ακλόνητη, δογματική, παραδοσιακή και πεισματικά αντίθετη σε κάθε μεταρρύθμιση ή ανανέωση.

Κατά τη διάρκεια μίας συνέντευξης, ο διανοούμενος Jordan Peterson κατέκρινε τον Sam Harris, ως έναν συγκεκαλυμμένο πιστό, έναν κρυφο-Χριστιανό αν θέλετε. Τα παραδείγματα που έδωσε ήταν κακά. Παρόλα αυτά όμως, υπάρχει κάτι στα επιχειρήματα του Peterson που φαίνεται σωστό. Θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι καλύτερο; Θα μπορούσαμε να δείξουμε ότι η αθεΐα του Harris θα ήταν άλλου είδους αν είχε γεννηθεί σε μία μη Χριστιανική κουλτούρα, όπως ας πούμε η παγανιστική κουλτούρα των αρχαίων Ελλήνων; Αυτό ακριβώς θα επιχειρήσουμε!

Μια προοπτική σοφίας. Η ιδεαλιστική παράδοση στη φιλοσοφία εκδηλώνεται σε ad hoc τόπους. Ο Πλάτων εφαρμόζει μια σχιζοφρενική παιδαγωγική, με μια ερμητική προφορική διδασκαλία που απευθύνεται σε μια ομάδα εκλεκτών και μια άλλη, εξωτερική, που προσφέρεται στους πολλούς. Αριστοκρατική άσκηση της φιλοσοφίας. Η Ακαδημία διακηρύττει λοιπόν μια εκπαίδευση που φαινομενικά είναι ανοιχτή σε όλους: τίποτα δε φανερώνει την ύπαρξη περιορισμών σχετικά με την πρόσβαση στις διδασκαλίες του Πλάτωνα. Ολόκληρο το γραπτό του έργο, το μόνο που έχουμε, προέρχεται αποκλειστικά απ’ αυτήν τη φανερή, εξωτερική μεταβίβαση.

Τα τελευταία χρόνια μού αρέσει να διαβάζω Λιαντίνη. Μου αρέσει ο τρόπος γραφής του, που ασκεί μια επιρροή δασκάλου προς τον μαθητή του, καθώς με αναγκάζει να ανατρέχω σε λεξικά, ιστορία, μυθολογία, ποίηση κλπ, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις και το λεξιλόγιό μου. Με εντυπωσιάζει η μνημονική του ικανότητα, ίσως, η μεγαλύτερη που έχω συναντήσει στη ζωή μου. Μου αρέσει η ανάλυση-κριτική για έργα άλλων με ευθύτητα και ειλικρίνεια, παρά τις όποιες αντιφάσεις που αφήνουν κάποιες απορίες. Οι περισσότερες ιδέες του, οι οποίες με υποβάλλουν σε μια διαδικασία αναζήτησης της προσωπικής μου ευθύνης σε οτιδήποτε.

Είναι αναντίρρητο ότι οι αναλυτές δεν έχουν φτάσει, προκειμένου για τη δική τους προσωπικότητα, στον βαθμό της φυσιολογικής ψυχικής κατάστασης στην οποία θα ήθελαν να φέρουν τους ασθενείς τους.
ΦΡΟΫΝΤ, Περατή και μη περατή ανάλυση