Ψυχολογία

Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει...

Μάλλον μια φράση που συχνά ως γονείς μας φέρνει σε δύσκολη θέση. Γιατί ποιός γονιός δεν έχει παρασυρθεί από την ευκολία “να βάλει στη θέση του τον άλλον” με δύο κουβέντες... Άλλο που αν το κάνει ένας τρίτος αυτό θυμώνουμε (και με το δίκιο μας) πολύ και είμαστε έτοιμοι (και καλά θα κάνουμε) να τον βάλουμε στην θέση του!

Ζευγάρια σε αδιέξοδο. Σύντροφοι απεγνωσμένοι. Πολύ θυμός. Πολύ απογοήτευση, ακόμη περισσότερη ματαίωση. Έρωτες που φθάρθηκαν, σχέσεις που ξέφτισαν, λόγια που ξεχάστηκαν.

Σύντροφοι τρομαγμένοι: Άλλοι απειλούν, άλλοι απολογούνται, άλλοι παρακαλούν. Βλέμματα σκληρά, χαμόγελα παγωμένα, πίκρα και θυμός.

Πολλές φορές οι γονείς θέλοντας να κάνουν καλό στα παιδιά τους, συμπεριφέρονται με έναν τρόπο που επιτυγχάνουν δυστυχώς το αντίθετο αποτέλεσμα.

Συνήθως αυτός ο τρόπος αφορά διάφορες υπερβολικές μορφές διαπαιδαγώγησης κι όχι τις προθέσεις καθεαυτές. Οι προθέσεις – μπορεί κανείς να υποθέσει – ότι είναι a priori καλές. Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται στην υπερβολή.

Ας πάρουμε πρώτα το παράδειγμα ανάποδα:

Αν δεν μπορείς να πεις όχι, σημαίνει ότι όλο λες ναι (!), σημαίνει ότι δεν μπορείς να χαλάσεις χατίρι, να αρνηθείς μια χάρη ή μια βοήθεια, ακόμη και αν χρειαστεί να δώσεις από το υστέρημά σου (του χρόνου, του κόπου, των χρημάτων, των αξιών σου).

Η ευτυχία είναι ένα υπέρτατο ζητούμενο στη ζωή όλων μας. Μια συνθήκη που μοιάζει απαραίτητη για να αποκτήσει ένα ξεχωριστό νόημα η καθημερινότητά μας, οι σχέσεις μας με τους άλλου, αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Από την άλλη μεριά η δυστυχία μοιάζει με κατάρα. Κανείς δεν το εύχεται για κανέναν και όλοι θέλουμε, ιδίως όσους αγαπάμε να είναι ευτυχισμένοι, προκειμένου να έχουν «μια καλή ζωή».

Συχνά οι γονείς προβληματίζονται με τη σχολική καθημερινότητα του παιδιού τους, με την παρουσία του στην τάξη ή στην αυλή, με τη μαθησιακή προετοιμασία στο σπίτι, αλλά και με τις αλλαγές που συμβαίνουν (ή δεν συμβαίνουν) στην ωρίμανση του από χρονιά σε χρονιά.

Η σχολική διαδικασία ξεκινά ήδη από το προνήπιο και κορυφώνεται με την κατάκτηση της σχολικής ετοιμότητας για να ενταχθεί το παιδί στην Α’ Δημοτικού.

Καθώς έμπαινα σ’ ένα εστιατόριο κάποιο βράδυ, είδα έναν νεαρό να βγαίνει αγέρωχα από την πόρτα με μια έκφραση παγερή και συνάμα βλοσυρή. Ξοπίσω του ήρθε τρέχοντας μια γυναίκα, χτυπώντας τον με τις γροθιές της στην πλάτη και στριγκλίζοντας: «Π’ ανάθεμά σε! Γύρνα πίσω και φέρσου μου λίγο ευγενικά!».

Στις παρακάτω γραμμές θα προσπαθήσω να προσεγγίσω ψυχολογικά την έννοια της ωριμότητας καταλήγοντας σε μερικές σκέψεις για το ποια είναι τα χαρακτηριστικά που απαρτίζουν μια ‘ώριμη προσωπικότητα’, αλλά κυρίως στο πως συγκροτείται μια τέτοια προσωπικότητα.

Ο θυμός είναι ένα διακριτό συναίσθημα που διαφοροποιείται από την οργή, τον εκνευρισμό και τη μνησικακία και αποτελεί μέρος του ρεπερτορίου της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Παρότι πολύ συχνά αντιμετωπίζεται ως ένα ατομικιστικό, ενδοψυχικό φαινόμενο, είναι πάντα σχεσιακός. Συχνά αντιμετωπίζεται ως ένα αρνητικό συναίσθημα που στοχεύει στο να μειώσει ή να υπονομεύσει τον άλλο.

Απόχτηση παιδιών. Προαγωγή στην εργασία. Διαζύγιο. Αλλαγή επαγγέλματος. Απόκτηση εγγονιών. Καθένα από τα γεγονότα αυτά χαρακτηρίζει μια σημαντική στιγμή σε αυτό που έχει ονομαστεί κοινωνικό ρολόι τής ζωής.

Mια προσωπική ματιά, χωρίς πολύ «επιστημονισμό» και με την απόλυτη διάθεση να κατανοήσει και να επικοινωνήσει μ` έναν διαφορετικό κόσμο

Προφανώς οι σχέσεις δεν έχουν, ούτε θα μπορούσαν να έχουν, ένα manual εγχειρίδιο το οποίο θα μας καθοδηγούσε στην σωστή διαχείριση τους. Είναι κατά συνέπεια αναπόφευκτο οι σχέσεις μας συχνά να έχουν προβλήματα, μερικές φορές ανυπέρβλητα.

Ωστόσο η εμπειρία, η κοινή λογική και πάνω απ’όλα η “χαμηλή περιεκτικότητα” σε εγωισμό είναι το πιθανότερο καλοί οδηγοί στο να αποφύγουμε ορισμένες σίγουρες κακοτοπιές!