Φοβάμαι τους φόβους μου

Φοβάμαι τους φόβους μου

Ο φόβος είναι το δυσάρεστο συναίσθημα που νιώθουμε όταν αντιλαμβανόμαστε ότι απειλούμαστε. Είναι ένα συναίσθημα έντασης, ανησυχίας ή νευρικότητας απέναντι σε έναν υπαρκτό κίνδυνο. Το μέγεθος του φόβου είναι ανάλογο του κινδύνου και όταν υποχωρήσει ο κίνδυνος υποχωρεί και ο φόβος.

Είναι ένα βασικό, φυσιολογικό συναίσθημα και μπορεί να λειτουργεί προστατευτικά, γιατί μας προειδοποιεί. Σε δυνάμει επικίνδυνες καταστάσεις ο φόβος είναι σημάδι υγείας. Χωρίς το φόβο δε θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε και πολύ. Η διαφορά του με τη φοβία είναι ότι στη δεύτερη περίπτωση μιλάμε για έναν φόβο που επιμένει ακόμη και όταν δεν υπάρχει υπαρκτός κίνδυνος ενώ και το ίδιο το άτομο αντιλαμβάνεται ότι είναι παράλογος.

Φοβόμαστε πολλά πράγματα: την απόρριψη, την αποτυχία, τη μοναξιά, την εγκατάλειψη, την απώλεια, το θάνατο, μετά από ένα τραυματικό γεγονός, εξαιτίας καταπιεσμένου θυμού ή οργής. Επίσης, συχνά δε μιλάμε για το φόβο μας και τον καταπιέζουμε. Ωστόσο, ο φόβος όπως και όλα μας τα συναισθήματα είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το σώμα μας και έχει έντονες σωματικές εκφράσεις τις οποίες δεν μπορούμε να ελέγξουμε.

Έτσι, μπορεί όταν φοβόμαστε να βιώνουμε πνίξιμο, σφίξιμο, δυσκολία στην αναπνοή ή, αντίθετα, πολύ γρήγορη αναπνοή που μπορεί να προκαλέσει ζαλάδα, μέχρι και πιο σοβαρά συμπτώματα όπως δερματικές παθήσεις (έκζεμα), δυσλειτουργίες στο γαστρεντερικό σύστημα, εξασθένιση του ανοσοποιητικού και της μνήμης και γενικό αίσθημα κόπωσης και εξάντλησης. Πολλές φορές, επομένως, μπορεί να μην έχουμε επίγνωση του φόβου μας, παρά μόνο των σωματικών μας αντιδράσεων. Πολύ συχνά λέμε ότι «φοβόμαστε το μέλλον», η αλήθεια όμως είναι ότι δεν μπορούμε να φοβόμαστε κάτι που δεν ξέρουμε, μόνο κάτι που ξέρουμε.

Με άλλα λόγια, ο φόβος μας σχετίζεται με ένα γεγονός που έχει συμβεί στο παρελθόν και φοβόμαστε μη μας ξανασυμβεί, προβάλλοντάς τον με τον τρόπο αυτόν στο μέλλον. Έτσι, λοιπόν, αν φοβόμαστε την απόρριψη, μιλάμε για όλες τις προηγούμενες φορές που μας απέρριψαν.

Ακούγοντας το σώμα μας και καθώς ερχόμαστε σε επαφή με όσα συμβαίνουν μπορούμε να αφουγκραστούμε και το φόβο μας. Όταν νιώθουμε φόβο, χρειάζεται να μπορούμε να δίνουμε στον εαυτό μας το χρόνο και το χώρο ώστε να τον ακούσουμε και να πάρουμε το μήνυμα που έχει να μας δώσει για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε πέρα από αυτόν. Συνήθως τον αγνοούμε και προσπαθούμε να τον αλλάξουμε. Όμως, όπως όλα μας τα συναισθήματα, έτσι κι ο φόβος μας φέρνει ένα μήνυμα που σχετίζεται με την ιστορία μας και χρειάζεται να μπορούμε να σταθούμε και να τον ακούσουμε με συμπόνοια και αγάπη. Όταν αποδεχόμαστε τους φόβους μας ως μέρος της ύπαρξής μας τότε λειτουργούν προστατευτικά. Οι φόβοι που βιώνουμε ως εμπόδια, είναι εκείνοι που συνδέονται με την έλλειψη αυτοϋποστήριξης.

Κλείνοντας, στη διαδικασία αποδοχής και αγάπης του εαυτού είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος του θεραπευτή. Μια στάση συμπόνοιας και ενσυναίσθησης συμβάλλει στην αίσθηση ασφάλειας που είναι απαραίτητη, προκειμένου να μπορέσουμε να έρθουμε σε επαφή με αυτό που κρύβεται πίσω από τους φόβους μας και να συμφιλιωθούμε μαζί τους.