Η ηθική του κέρδους

Είναι όμως έτσι; ΟΧΙ !

Το κέρδος έχει βαθύ ηθικό χαρακτήρα καθώς χωρίς αυτό θα υποφέρουμε, όχι από εκμετάλλευση, αλλά από την κακή κατανομή των πόρων, την αποτυχία παροχής αγαθών και υπηρεσιών, την χαμηλή απασχόληση και την αποτυχία παροχής υπηρεσιών κοινωνικού χαρακτήρα τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα.

Ας δούμε 4 λόγους που υπογραμμίζουν την ηθική του κέρδους:

1. Το κέρδος είναι η ανταμοιβή της τοποθέτησης κεφαλαίων (capital at risk)

Ουσιαστικά το Κέρδος = Έσοδα – Έξοδα. Είναι το πλεόνασμα που δημιουργείται από ελεύθερους επαγγελματίες ή επιχειρήσεις για την τοποθέτηση κεφαλαίων σε ριψοκίνδυνες επενδύσεις και καινοτόμες ιδέες. Είναι η ανταμοιβή της καινοτομίας και των νέων ιδεών όπου χωρίς αυτές δεν μπορεί να αναπτυχθεί μια οικονομία, δεν καλύπτονται οι ανάγκες των ανθρώπων και δεν μπορεί να παραχθεί νέος πλούτος για να αυξηθεί το βιοτικό επίπεδο μιας οικονομίας.

2. Το κέρδος αποδεικνύει ότι η οικονομία δεν είναι παίγνιο μηδενικού αθροίσματος

Παίγνιο μηδενικού αθροίσματος είναι η κατάσταση στην οποία αν κάποιος έβγαλε κέρδος τότε αυτόματα κάποιος άλλος απέκτησε ζημία. Αλλιώς, το +100 μιας επιχείρησης σημαίνει -100 πχ για τους εργάτες, άρα η οικονομία βρίσκεται στο 0.

Αυτή είναι μια τελείως λανθασμένη αντίληψη.

Το κέρδος αντικατοπτρίζει την παραγωγή πλούτου μέσα από αμοιβαία επωφελή συναλλαγή (παίγνιο θετικού αθροίσματος). Όταν ο Bill Gates παρήγαγε και πρόσφερε το λογισμικό του στην παγκόσμια αγορά, εθελοντικά, καταναλωτές και επιχειρήσεις αγόρασαν το προϊόν καθώς πίστευαν ότι έτσι θα βελτιστοποιήσουν την καθημερινότητά τους. Όταν ένας καταναλωτής πηγαίνει σε ένα περίπτερο για να αγοράσει τσιγάρα, ο περιπτεράς λέει ευχαριστώ στον καταναλωτή όταν πληρωθεί και ο καταναλωτής αντίστοιχα λέει ευχαριστώ όταν πάρει το πακέτο στα χέρια του.

Τόσο η συναλλαγή Bill Gates/καταναλωτών όσο και το διπλό ευχαριστώ περιπτερά/καταναλωτή αποτελούν παίγνιο θετικού αθροίσματος καθώς όλοι ικανοποίησαν τις ανάγκες τους και βρίσκονται σε καλύτερο σημείο σε σχέση με πριν.

3. Το κέρδος δείχνει ότι οι επιχειρηματίες είναι ευπρόσδεκτοι στην οικονομία

Οι επιχειρηματίες είναι ο ακρογωνιαίος λίθος μιας οικονομίας. Αυτοί είναι οι δημιουργοί νέων ιδεών που προσελκύουν ξένα κεφάλαια για επενδύσεις. Αν οι επιχειρηματίες δεν είναι ευπρόσδεκτοι τότε η οικονομία θα παραμείνει στάσιμη. Ο επιχειρηματίας πρέπει να γοητευτεί από την πιθανότητα επιδίωξης κέρδους, έτσι ώστε να φέρει τις ιδέες του στην οικονομία. Ο επιχειρηματίας δεν βρίσκεται στην οικονομία για να στραγγαλίζεται για λογαριασμό του κράτους.

4. Το κέρδος δημιουργεί επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας

Φανταστείτε μια οικονομία που όλες οι επιχειρήσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, δεν έχουν καθόλου κέρδος και παράγουν τόσα έσοδα όσα για να καλύψουν τα έξοδά του. Χωρίς κέρδος σε αυτή την οικονομία δεν θα υπάρχουν επενδύσεις σε κεφαλαιουχικά αγαθά και ανθρώπινο δυναμικό, δεν θα δημιουργούνται νέες αγορές, δεν θα παράγεται νέος πλούτος δεν θα παράγονται νέες θέσεις εργασίας, δεν θα υπάρχουν νέοι αυξημένοι μισθοί. Χμ, ίσως μια τέτοια οικονομία να υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη.

Τα υψηλά κέρδη, τα υψηλά ποσοστά απασχόλησης και οι υψηλοί μισθοί είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Το αντίστροφο είναι εξίσου αληθές. Χαμηλά κέρδη ή ζημίες στον κόσμο των επιχειρήσεων σημαίνει χαμηλή παραγωγή ή χαμηλούς μισθούς ή υψηλή ανεργία ή όλα μαζί.

Το κέρδος δεν είναι εκμετάλλευση. Μάλιστα, η επιδίωξη του κέρδους είναι το κρίσιμο κομμάτι ενός ευρύτερου συστήματος που επιτρέπει στους παραγωγούς και καταναλωτές να μοιραστούν τη γνώση με τρόπους που άλλα συστήματα δεν το κάνουν.

Συμπερασματικά, η σχέση μεταξύ των κερδών και της ευημερίας είναι σαφής και άθραυστη. Μόνο μέσα από τα κέρδη μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα επιτύχουμε την ελευθερία των επιχειρήσεων για την ανάληψη κινδύνων που θα παράγουν διαρκή οικονομική ανάπτυξη ενός μεγέθους που θα ταιριάζει με αυτό που έφερε το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο στον κόσμο που έχει γνωρίσει ποτέ ο δυτικό πολιτισμός.

Αυτή είναι η ηθική του κέρδους!

Tο κείμενο αρχικά δημοσιεύτηκε στο liberal.gr

Facebook: Geor Labr