Οι περισσότεροι από εμάς ψάχνουμε για λεκτικές απλουστεύσεις ή βολικές γενικεύσεις στη καθημερινή ομιλία μας. Το κάνουμε αυτό για να αντικαταστήσουμε παλαιωμένες έννοιες. Ωστόσο, η προσοχή πρέπει να δίδεται μήπως αυτές οι απλουστεύσεις βλάπτουν αυτούς που τις χρησιμοποιούν. Όπως, στη περίπτωση με τον όρο «αριστερά» και «δεξιά» όταν χρησιμοποιείται από φιλελεύθερους που ελπίζω να αποδείξω ότι δεν είναι ούτε αριστερά ούτε δεξιά.
Οι όροι «αριστερά» και «δεξιά» είναι περιγραφές δυο αυταρχικών θέσεων. Η ελευθερία δεν έχει καμία οριζόντια σχέση με τον αυταρχισμό. Η σχέση του φιλελευθερισμού με τον αυταρχισμό είναι κάθετη. Αλλά, ας ξεκινήσουμε από την αρχή.
Υπήρξε μια εποχή όπου οι όροι «αριστερά» και «δεξιά» είχαν την σωστή σημασία και όχι ανακριβείς ιδεολογικές διαφορές. Ο πρώτοι αριστεροί ήταν μια ομάδα από νεοεκλεγέντες αντιπροσώπους στην Εθνική Συντακτική Συνέλευση κατά την έναρξη της Γαλλικής Επανάστασης το 1789. Ονομάστηκαν «Αριστεροί» επειδή έτυχε να κάθονται στην αριστερή πλευρά της Γαλλικής Συνέλευσης.
"Οι νομοθέτες που κάθισαν στη δεξιά πλευρά αναφέρονταν ως το κόμμα της Δεξιάς, ή Δεξιοί. Οι δεξιοί ή «αντιδραστικοί», υποστήριξαν μια εξαιρετικά συγκεντρωτική εθνική κυβέρνηση, ειδικούς νόμους και προνόμια για τα συνδικάτα, διάφορες άλλες ομάδες και τάξεις, κυβερνητικά οικονομικά μονοπώλια, καθώς και τη συνέχιση των κυβερνητικών ελέγχων επί των τιμών, την παραγωγή και τη διανομή."[1]
Οι αριστεροί ήταν ως ένα βαθμό, ιδεολογικά παρόμοιοι με εκείνους από εμάς που αποκαλούμε τους εαυτούς μας σήμερα «φιλελεύθερους». Οι δεξιοί ήταν ιδεολογικά αντίθετοι: Κρατιστές, υποστηρικτές του παρεμβατισμού ή με άλλα λόγια απολυταρχικοί. Οι όροι "αριστερά" και "δεξιά" στη Γαλλία, τη περίοδο 1789-1790, είχαν μια σημασιολογική ευχρηστία και έναν υψηλό βαθμό ακρίβειας.
Αλλά οι «αριστεροί» σύντομα αλλοιώθηκαν από τους αυταρχικούς Ιακωβιανούς (Jacobins) και κατέληξαν να έχουν μια αντίθετη έννοια. Ο όρος «αριστερός» αποτελούσε τη περιγραφή των υποστηρικτών της ισότητας και συνδέθηκε με το μαρξιστικό σοσιαλισμό.
Τι έγινε με τους «δεξιούς»; Πως χώρεσαν σε αυτή τη σημασιολογική αντιστροφή των «αριστερών»;
Η Μόσχα έχει πάρει τα μέτρα της: Ό,τι δεν είναι κομμουνιστικό ή σοσιαλιστικό χαρακτηρίστηκε ως «φασιστικό». Με άλλα λόγια οποιαδήποτε ιδεολογία δεν είναι κομμουνιστής προέλευσης (αριστερά) είναι πλέον ευρέως καθιερωμένη ως φασιστική (δεξιά).
Ποια είναι ακριβώς η διαφορά μεταξύ του κομμουνισμού και του φασισμού;
Και οι δύο είναι μορφές κρατισμού και αυταρχισμού. Η μόνη διαφορά μεταξύ του κομμουνισμού του Στάλιν και του φασισμού του Μουσολίνι είναι μια ασήμαντη λεπτομέρεια στην οργανωτική δομή. Αλλά η μια μορφή είναι «αριστερά» και η άλλη «δεξιά»!
Πού οδηγεί αυτό έναν φιλελεύθερο σε ένα παιχνίδι λέξεων που έχει κατασκευάσει η Μόσχα;
Ο φιλελεύθερος στην πραγματικότητα, είναι το αντίθετο του κομμουνιστή. Ωστόσο, αν ο φιλελεύθερος υιοθετεί τους όρους «αριστερά» και «δεξιά», πέφτει στην σημασιολογική παγίδα του να είναι «δεξιός» (φασιστής) λόγω του ότι δεν είναι «αριστερός» (κομμουνιστής).
Αυτό είναι ένα σημασιολογικό νεκροταφείο για τους φιλελεύθερους, μια λεκτική συσκευή που αποκλείει την ύπαρξή τους. Υπάρχει κάθε λόγος για τον οποίο οι φιλελεύθεροι θα πρέπει να το αποφύγουν.
Οι φιλελεύθεροι απορρίπτουν αυτή την αρχή και με τον τρόπο αυτό δεν είναι ούτε προς τα δεξιά ούτε προς τα αριστερά των απολυταρχιών. Η θέση τους αν χρησιμοποιούμε κατευθύνσεις είναι ψηλά, προς τα πάνω, με την έννοια ότι έχουν αναδυθεί από τον σωρό με τα σκουπίδια δημιουργώντας ένα υγιεινό περιβάλλον. Αν η ιδέα της ακρότητας πρόκειται να εφαρμοστεί σε έναν φιλελεύθερο, αφήστε τη να εννοηθεί στο πόσο καλά έχει περιθωριοποιηθεί από τις αυταρχικές πεποιθήσεις.
Καθιερώστε αυτή την έννοια της ανάδυσης, της απελευθέρωσης που είναι η έννοια του φιλελευθερισμού.
Τι απλοποιημένο όρο πρέπει οι φιλελεύθεροι να χρησιμοποιήσουν για να διακρίνουν τους εαυτούς τους από το εμπορικό σήμα της Μόσχας «αριστεροί» και «δεξιοί»; Δεν έχω εφεύρει κάτι, αλλά μέχρι να το κάνω εγώ θα αρκεστώ λέγοντας, "Είμαι φιλελεύθερος," έτοιμος να εξηγήσω τον ορισμό σε όποιον το επιθυμεί.
[1] (Dean Russell, The First Leftist [Irvington-on-Hudson, N.Y.: Foundation for Economic Education, 1951], p. 3.)
_________________________________________
Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από το άρθρο "Neither Left Nor Right: Libertarians Are Above Authoritarian Degredation" του Leonard E. Read (1898-1983) ιδρυτή του FEE (Foundation for Economic Education). Το κείμενο αρχικά δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Freeman" τον Ιανουάριο του 1956. Ο αρθρογράφος αναφέρεται συχνά στη Μόσχα καθώς εκείνη τη περίοδο το κομουνιστικό μοντέλο ήταν σε πλήρη λειτουργία στην τότε ΕΣΣΔ. Ολόκληρο το κείμενο ΕΔΩ
Facebook: Geor Labr
