Είναι ο καπιταλισμός ανόητε

-Από το 1990, 16000 λιγότερα παιδιά πεθαίνουν ημερησίως

Και το άλλο βασικό ιστορικό δεδομένο, είναι ότι από το 1990 εως τώρα, βλέπουμε όλα τα κουμουνιστικά καθεστώτα να αποκαθηλώνονται ή να αποδυναμωνονται.

Ας δούμε λίγο την παγκόσμια εικόνα:

Στο αναπτυγμένο κόσμο, τη Δύση, έχουμε αυτά τα δεδομένα:

1. Τα ωράρια των εργαζομένων έχουν πέσει ή πέφτουν κάτω από το 8-ώρο. Η Σουηδία ήδη δοκιμάζει το εξάωρο.

2. Η πρόσβαση σε μέσα παραγωγής έχει γίνει εξαιρετικά πιο εύκολη. Δεν χρειάζεται να χτίσεις εργοστάσιο για να παραξεις προιόντα. Η Κίνα το κάνει αυτό για εσένα με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση, έχοντας εργοστάσια με ένα σκασμό εργαλειομηχανές που σε περιμένουν. Και αν είναι πολύ ειδικό το προιόν, μπορείς να το τυπώσεις σε 3D. Διάβολε, με 200€-400€ μπορείς να αγοράσεις από το amazon έναν 3D εκτυπωτή και να ξεκινήσεις να παράγεις μικρά κομμάτια αν θες. (Κάτι λέγατε για πρόσβαση στα μέσα παραγωγής αγαπητέ Κάρολε;)

3. Ουσιαστικά, αν έχεις μία καλή ιδέα, δεν χρειάζεσαι καν κεφάλαιο για να ξεκινήσεις. Οι δομές πια έχουν φτιαχτεί και επιτρέπουν, είτε απευθειας με επενδυτές, είναι μέσω του πλήθους(kickstarter) να χρηματοδοτήσεις την ιδέα σου. Επίσης, αν τα χέρια σου πιάνουν, μπορείς να πουλήσεις τα προιοντα σου αυτόνομα και παγκόσμια στο etsy. (Κάτι λέγατε για πρόσβαση σε κεφάλαιο και για μεσάζοντες αγαπητέ Κάρολε;)

4. Εκπαιδευτικά, όλοι έχουμε πια δυνατότητα να έχουμε εκπαιδευθεί από καθηγητές του MIT, του Harvard και άλλων κορυφαίων πανεπιστημιών. (Κάτι λέγατε για κακούς καπιταλιστές που θέλουν να αφήνουν τις μάζες αμόρφωτες, αγαπητέ Κάρολε;)

5. Ως προς την ελευθερία έκφρασης δε σχολιάζω καν. Διαβάζεις τις ηλιθιοτητές μου εδώ, ενώ λείπω από τη χώρα, δεν είμαι δημοσιογράφος και με ξέρει μόνο η μάνα μου και η γυναίκα μου, οπότε QED.

Η Αφρική, από άποψη υποδομών, δε χρειάζεται να περάσει όλη τη «μανούρα» που πέρασε η Δύση και την οποία λόγω έλλειψης πόρων/υποδομών δεν μπορεί να περάσει. Ετσι:

1. Δε χρειάζεται να στήσει εκτεταμένα δίκτυα χαλκού και οπτικών ινών για να φέρει το internet στους κατοίκους της. Το internet ήδη διαδιδεται μέσω φτηνών κινητών τηλεφώνων. Σε λίγο μάλλον θα διατίθεται και δορυφορικά, ή από αέρος.

2. Σε κάποια χρόνια, δε θα χρειάζονται δρόμοι για να μεταφερθούν φάρμακα, εξετάσεις, ή οτιδήποτε άλλο από απομονωμένο χωριό σε χωριό. Θα αρκεί ένα drone.

3. Ηδη υπάρχουν τα λεγόμενα μικροδάνεια, τα οποία επιτρέπουν σε ανθρώπους να στήσουν τη μικρή τους επιχείρηση και να εξασφαλίσουν μία βιωσιμότητα. Και προφανώς πολλά χρήματα διατίθενται από τη Δύση στην Αφρική.

4. Η παραγωγή ενέργειας και η αφαλάτωση μπορούν σε λίγα χρόνια να είναι τοπικά θέματα, επιπέδου χωριού.

Αυτά αναπτύσσονται/υπάρχουν τώρα. Το εντυπωσιακό, είναι ότι οι ίδιες τεχνολογίες π.χ. που εξασφαλίζουν πρόσβαση σε φάρμακα στην Αφρική, μεταφέρουν γράμματα στην Ελβετία. Και κανείς δε βγαίνει ουσιαστικά χαμένος από αυτό. Win-win που λέμε. Και αυτά δεν έγιναν/γίνονται γιατί επιβλήθηκε κάποια κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία ανά την υφήλιο που ξαναμοίρασε «δίκαια» [sic] τους πόρους. Έγιναν γιατί οι άνθρωποι αφέθηκαν ελέυθεροι να δημιουργήσουν,να κυνηγήσουν όνειρα και ευκαιρίες, να ανταγωνιστούν και να καινοτομήσουν.

Υπάρχει αντίλογος σε αυτά: οριακά ναι. Ο βικτωριανός καπιταλισμός υφίσταται δυστυχώς στην Ασία και στα sweatshops. Αλλά και εκεί έχει ξεκινήσει να υποχώρει καθώς αναπτύσσεται μεσαία τάξη. Και μην ξεχνάμε: κατηγορούμε (δικαίως) τα sweatshops, από την άλλη όμως κάποιοι άνθρωποι εξασφαλίζουν την επιβιωσή τους από αυτά. Έτσι και αυτά τα κακά μοντέλα εκμετάλλευσης που αναφέρονται δεξιά και αριστερά, υποχωρούν. Πρώτον γιατί η αυτοματοποίηση μειώνει και το κόστος και τις ανάγκες για χειρωνακτική εργασία και δεύτερον γιατί είμαστε πια ως ανθρωπότητα πιο πληροφορημένοι, πιο εκπαιδευμένοι, πιο ελεύθεροι. Και διεκδικούμε περισσότερα, γιατί γνωρίζουμε ότι με καλύτερες συνθήκες, οι κοινωνίες μας αποδίδουν καλύτερα. Ειναι στη φύση μας αυτό.

Γιατί; Απλά και μόνο γιατί σε αντιδιαστολή από οποιαδήποτε άλλη ιδεολογία, ο καπιταλισμός και οι ανοικτές ελέυθερες οικονομίες, δεν έχουν και δε θεωρούν τίποτα γραμμένο στην πέτρα. Καβαλικεύουν την τεχνολογία και μεταμορφώνονται. Βασίζονται σε κάτι πολύ απλό: ότι όλα επιτρέπεται να ανατραπούν πλην της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωματων εν γένει. Συνοπτικά, νομίζω πως δύσκολα κάποιος θα διαφωνήσει πως ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συνδέεται με την προάσπιση της οικονομικής, πολιτικής και πολιτισμικής ελευθερίας του ανθρώπου. Και των τριών. Οταν αποφασίζεις να σχεδιάσεις από ψηλά, αυτά τα χάνεις. Και αυτό το αποτέλεσμα το έχουμε δει ως ανθρωπότητα στο περίφημο ανατολικό μπλοκ.

Τελικά, είμαστε πιο ελεύθεροι, πιο μορφωμένοι, με περισσότερες ευκαιρίες να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητές μας σε σχέση με 25 χρόνια πριν. Και καλώς ή κακώς, όλα αυτά πάτησαν στον καπιταλισμό. Κάνουμε σιγά σιγά το γήπεδο όλο και πιο επίπεδο, ώστε να φανεί ποιος είναι και καλός γκολτζής, χωρίς να βασίζεται στα λεφτά του μπαμπά.

Σιγά σιγά το εμπόριο και η έλεύθερη έκφραση ρίχνουν τα σύνορα. Γινόμαστε μέλη ενός παγκόσμιου χωριού που κουτσομπολέυουμε, εμπορευομαστε, σκεφτόμαστε και δουλευουμε μαζί. Επιδιώκοντας το φυσικό: έναν win-win συμβιβασμό. Δεν είναι ίσως τυχαίο που δεν έχουμε δει έναν παγκόσμιο πόλεμο 70 χρόνια τώρα.

Και το μέλλον διαγράφεται ακόμα πιο αισιόδοξο. Σε κάποια χρόνια, υπολογίζεται πως θα ενωθούν στην παγκόσμια συζήτηση ακόμα κάποια δις μυαλά. Τα οποία δεν τα έχουμε αξιοποιήσει και τα οποία πια θα έχουν τη δυνατότητα να εκπαιδευθούν, να εκφραστούν, να δημιουργήσουν, να εφεύρουν , να επιχειρήσουν. Και πια έχουμε αναπτύξει τα εργαλεία και τις πλατφόρμες να τους προσφέρουμε τέτοιες ευκαιρίες. Αν με την συμβολή 1.5 δις μυαλών φτάσαμε εδώ που είμαστε, ποιος ξέρει τι θα γίνει όταν έχουμε και τα σχεδόν 7 δις συνδεδεμένα;

Τέλος, «είναι ο καπιταλισμός ανόητε» που σου διασφαλίζει το δικαιώμα να τον κατηγορείς, χωρίς να κινδυνεύεις να βρεθείς στη φυλακή ή το ψυχιατρειο.

Ως χώρα, βέβαια, ας συνεχίσουμε να διαμαρτυρόμαστε ενεργά και αγωνιστικά ενάντια στον κακό λύκο.

Καλως σας βρήκα.

Facebook: Christos Derdas