Όπως επισημάνθηκε στο Reason.com (http://bit.ly/1hFv7bB), η Yahoo News(http://yhoo.it/1ebsa2I) ανέφερε πρόσφατα ότι οι Σουηδοί γυρίζουν όλο και περισσότερο την πλάτη τους στο παγκοσμίας εμβέλειας ουτοπικό κράτος πρόνοιάς τους. Αν και ελάχιστα γνωστό, το κράτος πρόνοιας της Σουηδίας "λειτούργησε" στις αρχές της δεκαετίας του '70 χάρη στη ηθελημένη διατήρηση των καπιταλιστικών θεσμών και στη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του με βραδύτερο ρυθμό από την συνολική οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Αυτό άλλαξε στη δεκαετία του 1970, πράγμα που κατέστησε αναγκαίες αρκετές υποτιμήσεις του νομίσματος σε λίγα μόνο χρόνια με σκοπό να "ενισχυθουν" οι εξαγωγές και στη συνέχεια οδήγησε σε μια σχετικά χαμένη δεκαετία στη δεκαετία του '80.
Το κράτος πρόνοιας κατέρρευσε τελικά κάτω από τα οικονομικά προβλήματα που προκάλεσε αυτό που καλύτερα μπορεί να χαρακτηριστεί ως οικονομική ύφεση στις αρχές της δεκαετίας του '90. Η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση παραιτήθηκε, η κυβέρνηση έχασε τον έλεγχο (στο βαθμό που είχε ποτέ κάποιο), και οι πολιτικοί από όλα τα κόμματα επέβαλαν από κοινού αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία (χωρίς ελλείμματα) και συνεχείς περικοπές στις γενναιόδωρες κοινωνικές παροχές του κράτους.
Την ίδια στιγμή, οι δυνάμεις της ψευδο-αγοράς είχαν επανεισαχθεί μέσω των συστημάτων κουπονιών του Friedman, η ιδιωτική υγειονομική περίθαλψη δεν ήταν πλέον απαγορευμένη, και το κρατικό μονοπώλιο στα φάρμακα ιδιωτικοποιήθηκε. Ακόμη και το σιδηροδρομικό δίκτυο της Σουηδίας λειτουργεί πλέον σε μεγάλο βαθμό από ιδιωτικές εταιρείες.
Επίσης, από το 2006 η Σουηδία έχει εφαρμόσει κάποιες σχετικά εκτεταμένες (για τα δεδομένα της Σουηδίας, τουλάχιστον) φορολογικές περικοπές. Φυσικά, τα μέτρα αυτά επιβλήθηκαν λόγω της μεγάλης κρίσης που ξεκίνησε περίπου το 1992 - το κράτος δεν περιορίζει ποτέ τις εξουσίες του οικειοθελώς, εκτός κι αν δεν έχει καμία απολύτως εναλλακτική.
Το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας εξακολουθεί να είναι αρκετά γενναιόδωρο με σχεδόν «δωρεάν» υγειονομική περίθαλψη και πλήρως χρηματοδοτούμενη από τους φορολογούμενους εκπαίδευση από το νηπιαγωγείο μέχρι τα πανεπιστημιακά πτυχία και διδακτορικά. Αυτό είναι, όπως οι "Αυστριακοί" γνωρίζουμε εδώ και αρκετό καιρό, μη-βιώσιμο και έχει αντίκτυπο στην Σουηδική οικονομία, καθώς και στα ήθη της χώρας.
Ενώ η Σουηδία έχει "πέσει" τον τελευταίο καιρό από τη θέση #1 στην παγκόσμια κατάταξη φορολογικού συντελεστή στη θέση #4, οι δημόσιες δαπάνες εξακολουθούν να ανέρχονται σε πάνω από το ήμισυ του ΑΕΠ της χώρας. Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, μη συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων και άλλων υποχρεώσεων, έχει μειωθεί κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών.
Είκοσι χρόνια μεταρρυθμίσεων και απαγκίστρωσης από το εκτεταμένο κράτος πρόνοιας και το σοσιαλιστικό πείραμα, εξηγούν τη σχετικά ισχυρή οικονομική θέση της Σουηδίας στην παρούσα οικονομική κρίση.
Όμως απομένουν να γίνουν ακόμη πολλά. Όπως επισημαίνεται στο άρθρο του Yahoo News, οι Σουηδοί έχουν απηυδήσει με το περίφημο δημόσιο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης (το οποίο είναι πολύ δαπανηρό, ιδιαίτερα ποιοτικό, κυρίως όμως απρόσιτο) και με μεγάλη χαρά (και σε μεγάλους αριθμούς) επωφελούνται από τις λύσεις που προσφέρει η αγοράς που διατίθενται πλέον λόγω της πρόσφατης μεταρρύθμισης (ιδιωτικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης-ασφάλισης).
Το γεγονός αυτό είναι ένα ακόμη εμπειρικό στοιχείο που δείχνει τόσο ότι ο σοσιαλισμός, ακόμη και ο «περιορισμένος» όπως υπό τη μορφή του κράτους πρόνοιας, είναι καταστροφικός - όσο και ότι εάν δοθεί στον απλό κόσμο το δικαίωμα της επιλογής (και όχι μέσω της ψήφου ή των εκλογών), καταλήγει να προτιμά την ελεύθερη αγορά.
Επιμέλεια - μετάφραση από την πηγή: Ευθύμης Μαραμής
