Επισήμως, με συνταγματικές διαδικασίες πλέον, η Τουρκία διαπράττοντας πολιτική και πολιτειακή αυτοκτονία πέρασε από μια λυμφατική δημοκρατία σε μια αναδυόμενη δεσποτεία. Ορισμένες φορές ένας αρχηγός κράτους ή κυβέρνηση ή σκοποί που έχουν αναδειχθεί και νομιμοποιηθεί μέσα από συνταγματικά προβλεπόμενες διαδικασίες μπορούν να είναι εξίσου καταστροφικοί, προάγγελοι πολιτικού θανάτου με τους πιο αυταρχικούς στρατηγούς, οι οποίοι έκδηλα μάχονται τη συνταγματική νομιμότητα.
Το 51,4% του τουρκικού λαού ψήφισε υπέρ της αναθεώρησης του Συντάγματος, η οποία παρέχει υπερεξουσίες στον πρόεδρο Ερντογάν και προσυπέγραψε τη σουλτανοποίηση του τελευταίου. Βέβαια την υπογραφή μας και το … προσέχουμε πού τα βάζουμε, ενώ το το 48,6% ψήφισε ΟΧΙ.
Μεταξύ άλλων, οι προτάσεις για την αναθεώρηση, οι οποίες πέρασαν από το πρώτο κοινοβουλευτικό στάδιο και ετέθησαν στο δημοψήφισμα είναι μια μετατροπή του πολιτεύματος από κοινοβουλευτικό σε αμιγώς προεδρικό, υπερπροεδρικό, στην ‘’ενός ανδρός αρχή’’, η μεταβίβαση της εκτελεστικής εξουσίας στον ΠτΔ με τη θλιβερή δυνατότητα ορισμού και παύσης υπουργών και εισαγγελέων και δικαστών, κάτι το οποίο προσκρούσει βάναυσα στην αρχή του Κράτους Δικαίου, καθώς δεν υπάρχει διαχωρισμός των λειτουργιών, αλλά επέμβαση του ενός σε όλους τους άλλους. Παρατηρείται, επίσης, απίσχνανση του κοινοβουλευτικού ελέγχου, η αύξηση της θητείας του Προέδρου και η ταυτόχρονη διεξαγωγή προεδρικών και βουλευτικών εκλογών, κάτι που στην πράξη καθιστά το κοινοβούλιο εξαρτώμενο από τον Πρόεδρο.
Ευχή όλων θα ήταν να επιβεβαιωθεί μια ρήση του Θουκυδίδη με το δημοψήφισμα: ‘’Το εναντιούμενον τω δυναστεύοντι δήμος ωνόμασται’’ , αλλά prima facie συνέβη το αντίθετο. Βέβαια, πώς να μην συμβεί όταν μια χώρα πάει σε ένα τόσο σημαντικό δημοψήφισμα υπό κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όταν δεν υπάρχει ελευθερία του τύπου και του λόγου, με διώξεις δημοσιογράφων που έγραψαν υπέρ του ΟΧΙ με τη διαρκώς κρεμάμενη πάνω από τα κεφάλια τους ‘’ερντογάνειο σπάθη’’, με γκεμπελική προπαγάνδα υπέρ του ΝΑΙ και μια γενικότερη αυταρχική συμπεριφορά , από την οποία μόνο πογκρόμ κατά των αντιφρονούντων έλειπαν.
Φυσικά, δεν ανακαλύψαμε τώρα την πυρίτιδα και δεν πέσαμε τώρα από τα σύννεφα με τη συμπεριφορά του σουλτάνου. Είναι γνωστό τοις πάσι ότι ο Ερντογάν Χαν διακατέχεται από έναν δεσποτικό πόθο, μια αρρωστημένη εξουσιολαγνεία σε σημείο να μειώνει τον Κεμάλ, τον ‘’πατέρα της Τουρκίας’’ και να προσπαθεί να πάρει τη θέση του στην ιστορία. Σημειωτέον ότι το 2023 η Τουρκία κλείνει 100 χρόνια από την εκκοσμίκευσή της του 1923, με την οποία ο Κεμάλ μετέτρεψε την Τουρκία μετά τον πόλεμο της ανεξαρτησίας από θρησκευτικό σε κοσμικό κράτος. Φαίνεται, λοιπόν, πως ο Ερντογάν επιθυμεί να μην γιορτάσει την επέτειο, αλλά να προβεί στην ‘’επανισλαμοποίηση’’ της Τουρκίας , ακριβώς για να δώσει, να αφήσει για την υστεροφημία του το δικό του μεγάλο στίγμα.
Οι πολιτικές παθογένειες υπήρχαν, τώρα νομιμοποιήθηκαν, αλλά σε μια συντεταγμένη κοινωνία η πηγή αυτών των παθογενειών συνήθως είναι η θεσμική νοσηρότητα, συνεπώς μείζονα ρόλο έχει το ίδιο το τουρκικό Σύνταγμα, το οποίο μπορεί να χειροτερεύει με την αναθεώρηση, όμως και προηγουμένως δεν ήταν πρότυπο Συντάγματος, καθώς έχει έντονο περιγραφικό χαρακτήρα και σε ορισμένα σημεία θυμίζει περισσότερο πανηγυρικές διακηρύξεις. Σε αδρές γραμμές, στο Σύνταγμα της Τουρκίας εμφανίζεται ένα προοίμιο του οποίου ιδιάζον χαρακτηριστικό αποτελεί η αναγωγή του εθνικισμού σε νομικό κανόνα, η θεμελίωση δικαιώματος αντίστασης απέναντι σε οποιαδήποτε αρχή ή καθεστώς απειλεί το έθνος και το Σύνταγμα. Γενικότερα, είναι ένας καταστατικός χάρτης έμπλεος λυρικών εξάρσεων και έντονων συναισθηματικών αναφορών για το έθνος χαρακτηρίζοντας τα παιδιά ως προστάτες του έθνους και το τελευταίο ιερό. Τέτοιου είδους Συντάγματα στερούνται κανονιστικής ισχύος και γεννούν τέτοιες απεχθής πολιτικές καταστάσεις, αφού εύκολα μετατρέπονται στο μπεγλέρι του σουλτάνου.
