Ο Τσέχος σινολόγος Paul Kratochvil, γεννημένος το 1933, κατάφερε να το σκάσει από την Τσεχοσλοβακία το 1968 και, με τη βοήθεια του οξφορδιανού συναδέλφου του, Piet van der Loon, βρέθηκε να δουλεύει στο Κέιμπριτζ.
Τον καιρό που δούλευε ακόμα για τον τσέχικο στρατό, ο Kratochvil βρέθηκε να κάνει διερμηνεία σε μια σύνοδο υψηλού επιπέδου στην Πράγα. Στη μια άκρη του τραπεζιού ήταν ένας Τσέχος στρατηγός, στην άλλη ένας Κινέζος. Η κουβέντα είχε πάει καλά κι ο Τσέχος πήγαινε να κλείσει με τις συνήθεις πομπώδεις κοινοτοπίες:
«Ελπίζω, οι δύο πλευρές να έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν εμπειρίες!»
Ίσως να ήταν κουρασμένος, ίσως να αφαιρέθηκε για λίγο, πάντως, ένας θεός ξέρει πώς και γιατί, ο Kratochvil αντί να πει ‘jīnɡyàn’ που σημαίνει ‘εμπειρίες’, είπε ‘yǎnjìnɡ’ που σημαίνει ‘γυαλιά’.
«Ελπίζω, οι δύο πλευρές να έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν ματογυάλια!»
Για κακή (η για καλή;; ) τύχη του Kratochvil, και οι δυο στρατηγοί φορούσαν γυαλιά.
Με τις κάμερες στραμμένες πάνω του, ο Κινέζος έβγαλε διστακτικά τα γυαλιά του και τα έτεινε προς τον Τσέχο.
Τώρα ήταν η σειρά του Τσέχου να πάθει το κοκομπλόκο του και να βάλει το μυαλό του να δουλεύει σε τρελές στροφές, μπας και καταλάβει γιατί στο καλό του δίνει τα γυαλιά ο Κινέζος. Να ήταν άραγε κανένα κομφουκιανικό τελετουργικό αυτό με τα γυαλιά, και τι σκατά να σήμαινε που να πάρει…
Ο Τσέχος έβγαλε κι αυτός τα γυαλιά του και τα πρόσφερε στον Κινέζο.
«Μετά το πέρας των συνομιλιών, οι δύο στρατηγοί αντήλλαξαν τα ομματογυάλιά των, στα πλαίσια της αρχαίας κινεζικής τελετής συναδελφικότητος και αλληλεγγύης.»
Την ίδια ώρα, το πλάνο έδειχνε τους δύο στρατηγούς με τα λάθος γυαλιά να προχωρούν σχεδόν ψαχουλευτά, αναζητώντας την έξοδο.
