Ένα ζήτημα που απασχολεί συχνά πυκνά το δημόσιο διάλογο κι έχει αναζωπυρωθεί εσχάτως με αφορμή τα σχόλια για την ηλικιακή σύνθεση των συγκεντρώσεων των 58 είναι γιατί οι νέοι δεν ασχολούνται με την πολιτική. Πρόκειται για ένα όχι απλό ζήτημα, οι διαστάσεις του οποίου άπτονται μιας σειράς σύνθετων θεμάτων.
Πρώτα από όλα να υπενθυμίσουμε το αυτονόητο, το οποίο έχουμε την τάση να ξεχνάμε πάνω στον οίστρο μας για αλλαγή και ανανέωση: νέος στην ηλικία δεν σημαίνει απαραίτητα και νέος στη σκέψη, το λόγο και την πρακτική.
Κι ο Τσίπρας νέος είναι, αλλά ο λόγος του και η πολιτική του γενικότερα είναι πιο ξύλινα κι από το κομοδίνο στο υπνοδωμάτιό μου. Ή για να αναφερθούμε σε ένα ακραίο παράδειγμα νέος είναι κι ο Κασιδιάρης. Από την άλλη πλευρά ο Παρασκευάς Αυγερινός κοντεύει τα 100 και ο λόγος του είναι εφηβικός. Αυτονόητο λοιπόν ότι η πολιτική δεν πρέπει να διεξάγεται με όρους πασαρέλας ούτε με όρους ηλικιακού ρατσισμού.
Πάμε τώρα στην ουσία. Υπάρχει αναμφισβήτητα ένα μεγάλο τμήμα της νεολαίας που έχει μεσάνυχτα από πολιτική. Το που οφείλεται αυτό είναι μεγάλη συζήτηση. Μια εξήγηση που θα έδινα εγώ είναι ότι πρόκειται για μέλη μιας γενιάς, η οποία μεγάλώσε βασικά χωρις στερήσεις και με ανέσεις που για τις προηγούμενες γενιές αποτελούσαν όνειρο απατηλό.
Δεν χρειάστηκε να προβληματιστεί κοινωνικά και άρα πολιτικά, δέχτηκε μια παιδεία στρεβλή που δεν της έδωσε ερεθίσματα κριτικής σκέψης και προβληματισμού, δεν διαμόρφωσε πεπαιδευμένους πολίτες, αλλά εκπαιδευμένους με σχεδόν αποκλειστικό πρότυπο πολιτικής οργάνωσης τις φοιτητικές παρατάξεις-κακέκτυπα των παθογενειών των κομμάτων που διαμόρφωναν απλά κομματανθρώπους όταν δεν επένδυαν σε ακραιφνώς lifestyle "πολιτική δράση".
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Σήμερα που η γενιά αυτή βρίσκεται αντιμέτωπη με το οικονομικό κι επαγγελματικό αδιέξοδο πολιτικοποιείται βίαια, αλλά στρέφεται σε επιλογές ανορθολογικές που δεν δείχνουν πραγματική πολιτική συνειδητοποίηση, αλλά τσαντίλα και υιοθέτηση ενός ανώριμου πολιτικού λόγου του συρμού.
Βεβαίως, δεν πρέπει να γενικεύουμε. Υπήρχαν και υπάρχουν νέοι άνθρωποι με σοβαρούς και γόνιμους προβληματισμούς, με ενδιαφέρουσα πολιτική σκέψη, οι οποίοι όμως στέκονται εξαιρετικά επιφυλακτικοί και δύσπιστοι απέναντι στην "επαγγελματική" πολιτική. Κι αυτό οφείλεται σε δύο αντικειμενικές δυσκολίες.
Η πρώτη δυσκολία εδράζεται στην ίδια την ποιότητα και το περιεχόμενο της λειτουργίας του κομματικού συστήματος στη χώρα. Πότε ενδιαφέρθηκε ειλικρινά το κομματικό σύστημα να απευθυνθεί και να δώσει ζωτικό χώρο κι ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους; Μόνο όταν αυτοί είχαν περάσει από τη διακεκαυμένη ζώνη του κομματικού νεροκουβαλητή, του αφισσοκολητή και του φοιτητοπατέρα ή όταν είχαν τα κονέ με κάποιον κομματικό μεγαλοπαράγοντα.
Πως λοιπόν να ασχοληθεί ένας νέος άνθρωπος με την πολιτική όταν το παιχνίδι παίζεται με σημαδεμένα χαρτιά κι όταν το πολιτικό σύστημα θυμίζει κλειστό κλαμπ με καρτελοποιημένες διαδικασίες ανάδειξης στελεχών;
Η δεύτερη δυσκολία έχει να κάνει με την αντικειμενική οικονομική αδυναμία. Η πολιτική, έτσι όπως έχει επικρατήσει να διεξάγεται απότελεί ένα πανάκριβο σπορ, το οποίο απευθύνεται κατ' ουσίαν σε λίγους και κονομημένους. Μια γενιά, η οποία βιώνει 60% ανεργία και δεν μπορεί να ικανοποιήσει βιωτικές της ανάγκες πως μπορεί να βρει πόρους και διάθεση να ασχοληθεί με τα κοινά και να συνεισφέρει;
Αυτά είναι τα δύο βασικά προβλήματα. Κι αν κάτι σημαίνει σήμερα ο όρος προοδευτική πολιτική είναι η εκπόνηση προτάσεων και λύσεων υπέρβασής τους. Μόνο έτσι θα μπει το απαραίτητο οξυγόνο στο πολιτικό σύστημα και θα αλλάξουν οι απαρχαιωμένες δομές πάνω στις οποίες αυτό στηρίζεται.
