Θα αρχίσουμε με ένα κλασικό ερώτημα: Ποια είναι η θέση του επιστήμονα στην κοινωνική πραγματικότητα της εποχής του; Μέσα στη στρατοκρατική νοοτροπία, που ολοένα αυξάνεται; Στην παραπληροφόρηση του κοινού; Στη φτώχεια και στην πείνα; Στον πόλεμο και στην τρομοκρατία;

Ο χρόνος, έγραψε κάποτε ο Ιβάν Τουργκένιεφ, άλλοτε πετά σαν το πουλί κι άλλοτε σέρνεται σαν το φίδι. Η πανδημία έχει επηρεάσει, εκτός των άλλων, και την αίσθηση που έχουμε για το πέρασμά του. Ο χρόνος για κάποιους μοιάζει, εσχάτως, με αργό βασανιστήριο, ενώ για κάποιους άλλους κυλά πιο γρήγορα από ό,τι ίσχυε πρωτύτερα, υπό φυσιολογικές συνθήκες. Ο Πασκάλ Μπρικνέρ πάντως, ο οποίος είναι μαθημένος να δουλεύει στο σπίτι του, διατηρεί ένα «πολύ τακτικό πρόγραμμα σχεδόν κάθε μέρα», κάτι που μάλλον τον διευκολύνει αυτή την περίοδο.

«Κάθε φιλί που δίνεται, μα κάθε ανεξαιρέτως
ένα τοις εκατό αποτελείται
από αιωνιότητα

Ποτέ δε μ’ εγκατέλειψε ο φόβος μη με καθίσουν μια μέρα στο θρόνο.
Μόνον αυτοί που φοβούνται τον εαυτό τους επιδιώκουν τ’ αξιώματα, ή, μάλλον,
αυτοί που μισούν τη ζωή και τους ανθρώπους. Δε θα μ’ άρεσε διόλου

Oι ναυτικοί στα φορτηγά πάντα μια γάτα τρέφουν,
που τη λατρεύουνε, χωρίς να ξέρουν το γιατί,
κι αυτή, σαν απ' τη βάρδια τους σχολάνε κουρασμένοι,
περήφανη στα πόδια τους θα τρέξει να τριφτεί.

Πάει. Αυτό ήταν.

Χάθηκε η ζωή μου φίλε

μέσα σε κίτρινους ανθρώπους

«Ποιος πρόγονος μού μιλάει;

Δεν μπορώ να ζω ταυτόχρονα στο μυαλό και στο κορμί μου.

Γι’ αυτό δεν μπορώ να είμαι ένας άνθρωπος.

Το χιόνι δεν είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο θέαμα στο Τόκιο, αφού ο χειμώνας σπάνια πέφτει κάτω από το 0, με αποτέλεσμα οποιαδήποτε νιφάδα χιονιού να λιώνει πριν ακουμπήσει στο έδαφος. Πρόσφατες χιονοπτώσεις σημειώθηκαν τον φετινό Φεβρουάριο και παλαιότερα στις αρχές του 2018.

Το Γενάρη, λοιπόν του 1968 έλεγα στους φοιτητές μου (βρίσκω πρόχειρα γραμμένες τις σημειώσεις μου) τα ακόλουθα:

Ο εγκλεισμός έχει μια δυσάρεστη οσμή.

Αποφορά από το μούλιασμα άσχημων σκέψεων, μυρωδιές από βρώμικες ιδέες που σέρνονται σχεδόν παντού, έντονες αναθυμιάσεις από παλιές νοσταλγικές στιγμές.