Το 2014 θα είναι κομβικό αναφορικά στην αρχή της συζήτησης για εύρεση οριστικής λύσης του ΤΕΡΑΣΤΙΟΥ ευρωπαϊκού προβλήματος χρέους. Αυτό περιλαμβάνει τόσο τις τράπεζες, όσο και τα κράτη. Το πρόβλημα είναι εξαιρετικά περίπλοκο για χώρες όπως Ισπανία και Ιταλία, όπου στη δεύτερη ήδη ξεπέρασε το συμφωνημένο όριο βιωσιμότητας του 120% του ΑΕΠ. Θεωρητικά, τον Απρίλιο θα δούμε να ξεκινάει η συζήτηση για το ελληνικό χρέος.
Η προκρινόμενη λύση δείχνει να είναι η επιμήκυνση και μείωση των επιτοκίων, που σήμερα ήδη βρίσκεται κοντά στο 2,6%.
Ταμπού αποτελεί το κούρεμα τύπου PSI, καθώς θα ξεκοίλιαζε τις τράπεζες της Ευρωζώνης, και το όφελος θα ήταν εικονικό, με τα κράτη να αναλαμβάνουν την κάλυψη του κόστους.
Τα αρνητικά επιτόκια είναι μια λύση που έχει συζητηθεί εκτενώς (δηλαδή να πέσει το ΕΚΤ στο -0,1%), αλλά πιθανόν να μην δώσει ουσιαστική λύση, καθώς το κύριο πρόβλημα βρίσκεται στην εμπιστοσύνη στην δυνατότητα ή πρόθεση των χωρών να εξυπηρετήσουν και να ανακυκλώσουν το κρατικό χρέος τους.
Από την άλλη, οι τράπεζες συνεχίζουν να κερδίζουν εύκολα χρήματα από την έκδοση κρατικού χρέους, και η πιθανότητα αυτό το χρέος να μην πληρωθεί θα τις κατέστρεφε σε ένα βράδυ.
Η άλλη λύση του bail-in που επιχειρήθηκε στο πείραμα με την Κύπρο, όπου οι καταθέτες άνω των 100.000 ευρώ κουρεύονται, και για το ποσόν του κουρέματός τους παίρνουν μετοχές της τράπεζας, μοιάζει εφιαλτική ως προοπτική για την ευρωπαϊκή ενδοχώρα.
Από την άλλη, το πανευρωπαϊκό κυνήγι των offshore που υποτίθεται θα έδινε πόρους για τη μείωση του χρέους, σταμάτησε, καθώς πιθανότατα προσέκρουσε σε συμφέροντα εκείνων που χρηματοδοτούν τα κόμματα που βγάζουν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Επίσης σημαντικό εμπόδιο είναι ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν έχει την καταστατική δυνατότητα να εκδόσει (πληκτρολογήσει) απλά χρήμα για να αγοράσει κρατικά χρέη και να τα διαγράψει από μόνη της, καθώς αυτό θα προκαλούσε πληθωρισμό στη ζώνη του Ευρώ.
Μια τέτοια ρηξικέλευθη λύση ακούστηκε για πρώτη φορά το 2012 στις ΗΠΑ, με τη συζήτηση για την έκδοση ενός πλατινένιου νομίσματος του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, αλλά εγκαταλείφθηκε σχεδόν αμέσως ώς επαναστατική και αντισυμβατική.
Αντίθετα, οι σημερινές πολιτικές λιτότητας της ευρωζώνης, που προκαλούν αποπληθωρισμό, εντείνουν το πρόβλημα του χρέους, καθώς μειώνουν την αξία της κάθε εργατώρας που θα εξυπηρετεί το χρέος αυτό, αυξάνοντας την σχετική αξία του χρέους αντί να την μειώσουν.
Ενώ όμως μοιάζει να μην έχει λύση το πρόβλημα του Ευρωπαϊκού Χρέους, στην πραγματικότητα είναι θέμα ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ και τίποτε παραπάνω.
Ο πληθωρισμός που τόσο έμαθε να μισεί η ευρωπαϊκή νομενκλατούρα από το τελος του Β'ΠΠ και εδώ, κρατάει τη μόνη λύση στο πρόβλημα.
Είναι πολλοί οι τρόποι που μπορεί να προκαλέσει "καλό" εσωτερικό πληθωρισμό η Ευρώπη, αν και ο ευκολότερος είναι αυτό που έγραψα ήδη από την αρχή της κρίσης το 2010:
ΝΑ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΗΣΕΙ ΑΕΡΟ-ΧΡΗΜΑ Η ΕΚΤ, ΓΙΑ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΙ ΚΡΑΤΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΑΓΟΡΑ, ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΝΑ ΤΑ ΔΙΑΓΡΑΨΕΙ ΜΟΝΟΜΕΡΩΣ.
Αδυνατώ να πιστέψω ότι οι εγκέφαλοι της Ευρώπης δεν το ξέρουν ήδη ότι εκεί θα καταλήξει το θέμα, αλλά φοβάμαι ότι θα κυλίσουν την ευρωπαϊκή κοινωνία στην εξαθλίωση, και θα ξεκοιλιάσουν τους κοινωνικούς θεσμούς, προκειμένου να δείξουν στους Λαούς της ότι αυτή η απλούστατη λύση είναι επίπονη, και να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη του στο "αερόχρημα" που είναι το ευρώ.
-α-
ΥΓ. Υπόψιν ότι αυτή τη λύση πρωτοεφάρμοσε ο Κουμπλάι Χαν [εγγονός του Τζένκις Χαν], που όμως υπερέβαλε στη χρήση της.
Απόσπασμα από παλαιό άρθρο μου στο capital, "Χρήμα, αξίες και πολιτικό κόστος":
Ο Μάρκο Πόλο (1254-1324) έγραψε για το χάρτινο χρήμα ότι “Μπορεί να πεις ότι [ο Κουμπλάι] έχει το μυστικό της αλχημείας στην τέλεια μορφή του... ο Χαν δημιουργεί κάθε χρόνο τέτοια ποσότητα [χάρτινου] χρήματος, το οποίο δεν του κοστίζει τίποτε, που ίσως ισούται σε ποσόν με όλους τους θησαυρούς του κόσμου.” Και προσθέτει “Ήταν η λαμπρότερη περίοδος της Κίνας...[ο Κουμπλάι] προχώρησε σε μια σειρά από εσωτερικές βελτιώσεις και μεταρρυθμίσεις, που ανέβασαν την χώρα που εκείνος είχε κατακτήσει, στην ανώτατη βαθμίδα πολιτισμού, ισχύος και προόδου.” Όμως ύστερα συμπληρώνει: “Πληθυσμός και εμπόριο αυξήθηκαν σημαντικά, όμως η παραγωγή χάρτινων νομισμάτων υπερέβαλλε και των δύο... Όλα τα ευεργετικά αποτελέσματα ενός νομίσματος που του επιτρέπεται να επεκτείνεται με την αύξηση του πληθυσμού και του εμπορίου, με τη σειρά τους μετετράπησαν σε εκείνα τα αρνητικότατα αποτελέσματα που προέρχονται από ένα νόμισμα που παράγεται σε μεγαλύτερη ποσότητα από την ανάπτυξη των δύο παραπάνω. Τα αποτελέσματα αυτά δεν εξελίχθησαν αργά... Οι καλύτερες οικογένειες της αυτοκρατορίας καταστράφηκαν, και μια νέα τάξη ανδρών πήρε τον έλεγχο των δημοσίων πραγμάτων, και η χώρα έγινε πεδίο εσωτερικού πολέμου και αναταραχής.”
Ακολουθήστε τον Άγη Βερούτη στο twitter: @Agissilaos
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
