"Μες στο κενό θησαύριζα και τώρα πάλι μες στους θησαυρούς μένω κενός." Οδυσσέας Ελύτης
Βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα. Οι κατακτήσεις της επιστήμης και η πρόοδος της τεχνολογίας έχουν επιδείξει ραγδαία εξέλιξη.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η δεύτερη χιλιετία αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του ανθρώπου, η μέρα που ξημερώνει βρίσκει τη Γη και τους κατοίκους της απειλούμενους από μιαν αλόγιστη εξέλιξη που ούτε το φυσικό περιβάλλον σέβεται, αλλά αλλοιώνει και τις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου.
Είναι κοινά αποδεκτό πλέον, ότι το περιβαλλοντικό πρόβλημα ενώ είναι άμεσα ανθρώπινο πρόβλημα, με αίτιο και θύμα τον ίδιο τον άνθρωπο, παραμελείται με αποτέλεσμα σήμερα να υποβόσκει πίσω από κάθε οικονομική στρατηγική και κάθε χάραξη ανάπτυξης.
Ταυτόχρονα, η παγκοσμιότητα του προβλήματος με την απουσία συνόρων επιρροής δημιουργούν εξαιρετικής σημασίας προβλήματα ως προς την αντιμετώπισή του.
Οι αιτίες είναι βαθύτατα ριζωμένες στον σύγχρονο πολιτισμό. Ορισμένες από αυτές ανακλούν το βιολογικό μας παρελθόν: Ότι η φύση υπάρχει για να εξυπηρετεί τις ανθρώπινες ανάγκες και ότι με τα άλλα είδη ζώων ήμαστε φύσει σε εμπόλεμη κατάσταση. Άλλες υποδηλώνουν μια αφέλεια που γίνεται φανερή στην πίστη για το ανεξάντλητο και τις απέραντες δυνατότητες των φυσικών πόρων.
Παρά την ποικιλία και την πολυπλοκότητα των αιτίων, είναι από όλους μας αποδεκτό πως ούτε η έκταση, ούτε οι συνέπειες της καταστροφής μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο αμφισβήτησης. Βιώνονται άλλωστε καθημερινά από τον άνθρωπο.
Υπάρχουν, ασφαλώς, οι αισιόδοξοι που με την ρηξικέλευθη ματιά τους, δεν συμμερίζονται την απαισιοδοξία ως προς τα περιθώρια που υπάρχουν να αποφευχθεί το χειρότερο και υπολογίζουν ότι η τεχνολογία, που δίκαια βρίσκεται στο επίκεντρο των επικρίσεων, θα αποτελέσει και τον κύριο μοχλό για την αναστροφή της πορείας.
Περιττό να πω, ότι ανήκω στους παραπάνω με μία μόνο διαφορά. Πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να ληφθούν τολμηρές αποφάσεις αν δεν θέλουμε να «κλαίμε πάνω από ένα πουκάμισο αδειανό». Απαιτούνται παγκόσμια συνεργασία και ατομική υπευθυνότητα.
Ακόμη περισσότερο, η αλλαγή νοοτροπίας και αξιών είναι «εκ των ουκ άνευ».
Ας συνειδητοποιήσουμε όλοι τη μέλαινα πραγματικότητα που βιώνουμε για να μην «κλαίμε πάνω από ένα πουκάμισο αδειανό».
Το μωσαϊκό του πλανήτη μας αποκαλύπτει μια τεράστια ποικιλία κρατών και εθνοτήτων, ένα ευρύτατο φάσμα πολιτικών συστημάτων, βιοτικού επιπέδου και βαθμού παιδείας. Μεταξύ αυτών, τα βιομηχανικά κράτη αντιμετωπίζουν μία ενεργειακή βουλιμία και διεκδικούν ενώ ο άνθρωπος συνεχίζει να χρησιμοποιεί ως αυτοάμυνα την ψυχολογική αυταπάτη: «μακριά από τη δική μου περιοχή ή ιδιοκτησία, η καταστροφή δεν με αφορά.»
Αυταπάτη βαθύτατη στην ουσία, καθώς τα κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, ξεπερνούν ατομικά και εθνικά σύνορα.
Η κατακλείδα της Διακήρυξης αποτελεί, πρέπει να αποτελεί, το διαρκές χρέος όλων μας: «Έτσι, κατανοώντας πλήρως αυτές τις αλήθειες, ορκιζόμαστε στην τιμή μας και σε ό,τι θεωρούμε ιερό, να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια ώστε να δημιουργήσουμε έναν καλύτερο κόσμο για αυτούς που θα μας διαδεχθούν ώστε να αποζημιώσουμε τους προγόνους μας για το δώρο τους, τη δική μας ζωή».
Οφείλουμε τον αγώνα αυτόν στις γενιές που προϋπήρξαν και σ’ αυτές κυρίως που θα μας ακολουθήσουν, για να τους παραδώσουμε ένα φυσικό περιβάλλον όχι σαν και αυτό που εμείς διαμορφώσαμε, αλλά σαν και αυτό που μας παρέδωσαν οι πρόγονοί μας.
«Γιατί», όπως γράφει ένας Πέρσης ποιητής, «τη γη δεν τη κληρονομήσαμε. Τη δανειστήκαμε από τα παιδιά μας.»
Υ.Γ.: “Ξέρω έναν πλανήτη όπου υπάρχει ένας κύριος με χρώμα βυσσινί. Δεν μύρισε ποτέ ένα λουλούδι. Δεν κοίταξε ποτέ ένα αστέρι. Δεν έκανε τίποτε άλλο παρά μόνον προσθέσεις, και κάθε μέρα σαν ελλόγου σου έλεγε "είμαι ένας σοβαρός άνθρωπος, είμαι ένας σοβαρός άνθρωπος, είμαι ένας σοβαρός άνθρωπος" και καμάρωνε σαν γύφτικο σκεπάρνι.” " Ο Μικρός πρίγκηπας" Σαίντ Εξπερί
