Το ρακούν που έσωσε ένα παιδί

17.04.2014
Το ρακούν που έσωσε ένα παιδί

Πώς ένα βιβλίο βοηθά μια ψυχολόγο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Συρία να περιθάλψει παιδικές ψυχές τραυματισμένες από τον πόλεμο. «Είδε τον αδελφό της να σκοτώνεται από βόμβα. Κι έκτοτε έπαψε να μιλά. Ζωγράφιζε με τις ώρες, με πολλά φωτεινά χρώματα, αλλά αυτά που έφτιαχνε ήταν υποτυπώδη για την ηλικία της. Χρησιμοποιούσε μεγάλες πιτσιλιές χρώματος χωρίς ανθρώπινα περιγράμματα για να αποτυπώσει αυτό το τρομερό πράγμα που συνέβη στον αδελφό της.

Τα σχέδιά της αναπαριστούσαν κάτι πολύ συγκεκριμένο που προσπαθούσα να καταλάβω μέσα από ένα παιχνίδι ερωτήσεων και απαντήσεων, έτσι ώστε να εδραιώσω τη θεραπευτική σχέση μας.»

Ανάμεσα στους ασθενείς που χρειάζονται ψυχολογική βοήθεια στη Συρία, είναι και πολλά παιδιά που έχουν ξεριζωθεί από τα σπίτια τους. Αυτοί οι νεαροί ασθενείς μας είτε έχουν τραυματιστεί, είτε έχουν γίνει μάρτυρες ακραίας βίας. Τέτοια είναι η περίπτωση του εξάχρονου κοριτσιού που δεν ήθελε να μιλήσει.

Η μικρή χαιρόταν πολύ να βλέπει την ψυχολόγο της, να μπαίνει σιγά σιγά στον κόσμο της, με το δικό της ρυθμό. «Έπρεπε να προχωρώ πολύ αργά και να σέβομαι τον τεράστιο πόνο που ένιωθε και που μόνο στις ζωγραφιές της έβγαζε από μέσα της. Μπορούσε να απαντά στις ερωτήσεις μου για τις εικόνες της με ένα νεύμα του κεφαλιού, και καμιά φορά με μονολεκτικές φράσεις, ειπωμένες τόσο χαμηλόφωνα που με δυσκολία κατάφερνα να τις ακούσω. Πίεζε τις μπογιές της τόσο δυνατά ώστε το χαρτί σχιζόταν, και οι πολύχρωμες δυνατές πιτσιλιές χρώματος έμοιαζαν να είναι ο μόνος τρόπος που είχε να διοχετεύσει τα συναισθήματα από μέσα της.

Στο τέλος κάθε συνεδρίας μού χάριζε τη ζωγραφιά της με χαρά, χαιρόταν να την αφήνει σε μένα, να απαλλάσσεται έτσι απ' ό,τι αυτή απεικόνιζε. Αλλά ζητούσε κάτι σε αντάλλαγμα, ένα μικρό παιχνίδι, ένα μικρό στολίδι, οτιδήποτε... ίσως για να γεμίσει έτσι συμβολικά το κενό απ' αυτό που έφευγε, ή γιατί η σχέση μας είχε γίνει πλέον σχέση ανταλλαγής και μοιράσματος. Στις συνεδρίες μας μου πρόσφερε τον πόνο της σαν δώρο. Μια επίπονη και δύσκολη διαδικασία για την οποία χρειαζόταν πολλή ενθάρρυνση. Για την ηλικία της -μόλις έξι ετών- αυτό απαιτεί πολύ κουράγιο.

Αυτό συνέβη μήνες πριν. Σήμερα ζει με τη μητέρα της, χωρίς εμφανή φυσικά τραύματα, αλλά με ανεξίτηλα, αόρατα ψυχικά κατάλοιπα

Για να εδραιώσει διάλογο με το μικρό κορίτσι και με άλλα παιδιά- ασθενείς, η Σαρλότ χρησιμοποίησε ένα βιβλίο με εικόνες που αφηγείται μια ιστορία με ρακούν.

«Ήταν ένα βιβλίο που αφηγείται την ιστορία ενός μικρού ρακούν που τραυματίζεται από κάτι φοβερό και τρομακτικό χωρίς ακριβώς να λέει τι ακριβώς είναι αυτό, ώστε να μπορεί κάθε παιδί να ταυτιστεί εύκολα. Καθώς η ιστορία ξεδιπλώνεται το βιβλίο χρησιμοποιεί θαυμάσιες εικόνες για να περιγράψει τις καθημερινές συνέπειες από την τραυματική εμπειρία.

Το παιδί ρακούν δεν καταλαβαίνει το τρομερό πράγμα που του συνέβη. Δεν αισθάνεται καλά και προσπαθεί όσο μπορεί να το ξεχάσει. Για λίγο τα καταφέρνει, μετά όμως νιώθει ξανά χάλια. Χάνει την όρεξή του, πονά η κοιλιά του, νιώθει θλίψη και άγχος χωρίς προφανή αιτία και καταπιάνεται με υπερβολές: τρέχει πολύ γρήγορα, τραγουδά πολύ δυνατά.. για να ξεχάσει αυτό που τον τρώει. Δεν μπορεί να κοιμηθεί, κι όταν τα καταφέρνει, βλέπει εφιάλτες. Θυμώνει και αρχίζει να έχει προβλήματα στο σχολείο, δείχνει κακή συμπεριφορά και του βάζουν τιμωρία, κι αυτό του προξενεί ακόμη περισσότερη θλίψη. Δεν καταλαβαίνει τι του συμβαίνει.

Ευτυχώς οι γονείς του το πηγαίνουν να δει μια πολύ καλή κυρία ρακούν που το ακούει προσεκτικά. Μαζί της γελά, παίζει, μιλά, ζωγραφίζει, πράγμα που το βοηθά να βάλει σε τάξη τα μπερδεμένα συναισθήματά του. Του ζητά να εξηγήσει τις ζωγραφιές του και το καθησυχάζει λέγοντας του ότι δεν ήταν δικό του το φταίξιμο γι' αυτό το τρομακτικό πράγμα που είδε. Και τον συγχαίρει γιατί γνωρίζει πόσο δύσκολο είναι να μιλά κανείς για τόσο τρομαχτικά συναισθήματα. Αρχίζει να νιώθει καλύτερα, πιο δυνατός, λιγότερο θυμωμένος. Κοιμάται πλέον καλά και δεν τον πονά η κοιλιά του. Δεν έχει ξεχάσει το τρομερό πράγμα που είδε, αλλά δεν το σκέφτεται πια συνεχώς.

Έδωσα το βιβλίο στο εξάχρονο κορίτσι που είδε τον αδελφό της να γίνεται κομμάτια.

Ο διερμηνέας κι εγώ της είπαμε την ιστορία και της δείξαμε τις εικόνες. Στο τέλος τη ρώτησα ποιες σελίδες της άρεσαν περισσότερο. Στην αρχή μου έδειξε την εικόνα του ρακούν με τα μάτια ορθάνοιχτα, που δεν μπορεί να κοιμηθεί. Η δεύτερη εικόνα που της άρεσε περισσότερο ήταν εκεί που το ρακούν κρατά την κοιλιά του γιατί πονάει. Κι αυτή που ζωγραφίζει εικόνες στο δωμάτιο της κυρίας ρακούν, και τέλος εκείνη όπου κάθεται ξαπλωμένο στον ήλιο, αφού έχει καταφέρει να κοιμηθεί καλά. Φυσικά, ήθελε να πάρει το βιβλίο μαζί της φεύγοντας από τη συνεδρία, κι εγώ της το έδωσα με πολλή χαρά. Της είπα να το διαβάσει με τη μαμά της και τον μπαμπά της! Οι φωτογραφίες την βοήθησαν στην πορεία να δεχτεί αυτό που της είχε συμβεί. «Εργαλεία» όπως αυτό το βιβλίο είναι απίστευτα χρήσιμα και προσιτά. Όλα τα παιδιά που το διάβασαν, το βρήκαν εύκολο να ταυτιστούν με την ιστορία του ρακούν, κι έτσι να καταλάβουν τα συναισθήματα τους.»

 

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αναπτύσσουν στην Ελλάδα ξανά τη μεγάλη καμπάνια ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και ανεύρεσης πόρων «Παστίλιες για τον Πόνο του Άλλου» που στόχο έχει να βοηθήσει ευάλωτους και αποκλεισμένους ασθενείς στην Ελλάδα, τη Συρία, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και αλλού.

Ζητείστε τις Παστίλιες στην τιμή των 1,60 ευρώ στα φαρμακεία όλης της χώρας. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.msf.gr και κάντε μια δωρεά online ή τηλεφωνήστε στο 210 5200500.

Γράφει η Μελίνα Σπαθάρη

Πηγή: brightsideofmom.gr