Η ελπίδα της κατάθλιψης

11.11.2014
Η ελπίδα της κατάθλιψης

Ακούγεται παράδοξο και όμως. Το οδυνηρό βίωμα της κατάθλιψης μπορεί (με την κατάλληλη αντιμετώπιση) να γίνει γέφυρα προς την ωριμότητα. Στην ψυχοδυναμική σκέψη υπάρχει η άποψη ότι όπου υπάρχει κατάθλιψη υπάρχει ελπίδα.

Η κατάθλιψη είναι ένα ιδιαίτερα δυσάρεστο βίωμα. Αποτελεί ναρκισσιστικό πλήγμα (ως αποτέλεσμα πρώιμων τραυματικών εμπειριών) που μας φέρνει αντιμέτωπους με ένα αδύναμο κομμάτι του εαυτού μας και το συναίσθημα της εγκατάλειψης.

Αισθήματα απελπισίας, απόγνωσης, απαξίωσης, οργής κυριαρχούν ταυτόχρονα με την «πεποίθηση» ότι αυτό που συμβαίνει θα συμβαίνει για πάντα.

Περιγράφεται ως μια μαύρη τρύπα που σε ρουφάει, σαν κινούμενη άμμος που σε εγκλωβίζει και σε οδηγεί στην ανυπαρξία. Αισθήματα αδυναμίας σταδιακά κυριαρχούν και έτσι νιώθουμε ανίκανοι να αντιδράσουμε. Κάποιες φορές η ένταση του βιώματος της δυστυχίας οδηγεί φαντασιώσικα σε ανέλπιδες διεξόδους.

Η ένταση της κατάθλιψης είναι που καθορίζει τον τρόπο αντίδρασης. Συνήθως η προσπάθεια επικεντρώνεται στην αποφυγή της (άλλοτε συνειδητά, αλλά κυρίως ασυνείδητα) καθώς ο τρόπος που βιώνεται μοιάζει ανυπόφορος. Φανταζόμαστε ένα «τέρας» που θα μας κατασπαράξει και βρισκόμαστε στο έλεός του, τελείως ανίκανοι να αντιδράσουμε. Έτσι εφευρίσκουμε διάφορους τρόπους αποφυγής: αλκοόλ, ουσίες, εφήμερες συγκινήσεις, ανούσιες ικανοποιήσεις, σκορπίζοντας τον εαυτό μας σε ότι μοιάζει ικανό να την αποτρέψει έστω και για λίγο.

Το να θέλουμε να αποφύγουμε την κατάθλιψη (όσοι κινδυνεύουμε) είναι σαν να θέλουμε να ξεφύγουμε από την σκιά μας. Οι τρόποι αποφυγής το μόνο που καταφέρνουν είναι να μεταθέτουν αυτό που θα συμβεί, χωρίς ταυτόχρονα να μας καθησυχάζουν. Χρειάζεται να καταναλώνουμε πολύ ενέργεια για να «ξεγελάμε» το θηρίο. Ενέργεια που συνήθως ξοδεύεται άσκοπα καθώς ασυνείδητα επαναλαμβάνουμε συνεχώς το μοντέλο ζωής μας. Μέσα από αυτό το μοντέλο επιβεβαιώνεται συνεχώς ο φαύλος κύκλος της ματαίωσης, που λειτουργεί ως εκλυτικός παράγοντας της κατάθλιψης.

Η απόφαση να σταθούμε και να αντιμετωπίσουμε το φόβο μας, αντί να προσπαθούμε μάταια να ξεφύγουμε, είναι ο μόνος τρόπος που εμπεριέχει ΕΛΠΙΔΑ.

Αν μπορούμε να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να βιώσει την απόγνωση της απώλειας και την θλίψη της ματαίωσης, μπορεί να αποτελέσει αποφασιστικό βήμα προς την αυτογνωσία και την ωριμότητα.

Συνήθως η ψυχοθεραπευτική διαδικασία (χωρίς να αποκλείεται η συνεισφορά και φαρμακευτικής υποστήριξης, ανάλογα την περίπτωση) έχει πολύ καλές ενδείξεις αποτελεσματικής επανόρθωσης του τραυματικού βιώματος είτε αυτό αφορά το παρόν είτε το παρελθόν.

Η θεραπευτική συμμαχία στέκεται αρωγός για να μπορέσει ο θεραπευόμενος να αντέξει τα αρνητικά συναισθήματα του και να επωφεληθεί από τις θετικές πτυχές της ζωής του που μοιάζει να αγνοεί. Η θεραπευτική σχέση βοηθά την πληγωμένη αυτοεκτίμηση να επουλώσει τα τραύματά της, να ισχυροποιηθεί έτσι ώστε οι επερχόμενες προκλήσεις να βρίσκουν διέξοδο στην χαρά της ζωής και όχι στο φαύλο κύκλο της κατάθλιψης.

 

Βολυράκη Ζωγραφιά -  Πτυχιούχος Κοινωνιολόγος, Εγκληματολόγος

Πηγή: eglimatologia.gr