Έτσι, κάποιος παχύσαρκος ή υπέρβαρος ενδέχεται να μην αρχίζει μια προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κατάστασής του ή να την αρχίζει και να την εγκαταλείπει.
Αυτό οφείλεται σε διάφορους άλλους λόγους, όπως είναι οι ακόλουθοι:
• Φοβάται ότι, αν αδυνατίσει, θα ανακαλύψει (ή θα ανακαλύψουν οι άλλοι) άλλες ατέλειες στον εαυτό του, οι οποίες ως τώρα κρύβονται πίσω από τη μεγάλη ατέλεια του περιττού βάρους.
• Πιστεύει, πάλι λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης, ότι στο βάθος είναι αδύναμος χαρακτήρας και δυναστεύεται εύκολα από τα πάθη του.
• Φοβάται ότι η τόσο μεγάλη προσπάθεια που θα καταβάλει σύντομα θα ακυρωθεί, καθώς σύντομα θα ξαναπάρει βάρος. Και αυτό, επειδή ίσως στηρίζεται σε ιστορικό με αποτυχημένες δίαιτες στο παρελθόν.
• Πιστεύει ότι χωρίς την παρηγοριά του φαγητού δε θα έχει καλή διάθεση και δε θα αντέξει ψυχολογικά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες της καθημερινής ζωής.
Όλα αυτά δημιουργούν μια στασιμότητα απέναντι στο ενδεχόμενο της αλλαγής, η οποία προκαλεί επιπρόσθετο εκνευρισμό και απογοήτευση, που επιτείνουν την αναβλητικότητα.
Συχνά οι υπέρβαροι και οι παχύσαρκοι ζούνε με την υπόσχεση του μέλλοντος.
Δεν αγοράζουν καινούργια ρούχα, με την ελπίδα ότι να χωρέσουν στα παλιά, που έχουν μικρότερο μέγεθος - αν στο παρελθόν είχαν λιγότερα κιλά.
Κρατούν λοιπόν μια γκαρνταρόμπα μικρότερων σε μέγεθος ρούχων ή αγοράζουν καινούργια που δεν τους χωράνε, δίνοντας στον εαυτό τους την υπόσχεση ότι θα τα φορέσουν «όταν αδυνατήσουν».
Όμως η αναβλητικότητα υπερισχύει, μαζί με όλα τα συναισθήματα που τη συνοδεύουν.
Όταν το συνειδητό κομμάτι έχει βρει τα κίνητρα για να αδυνατήσει, αλλά το ασυνείδητο παραμένει προσκολλημένο σε αρνητικές πεποιθήσεις, πως θα καταφέρει να επιλύσει τη σύγκρουση; Νιώθει ματαίωση, η οποία μάλιστα είναι επαναλαμβανόμενη και συνοδεύεται από θυμό, αδυναμία, απογοήτευση και σκέψεις ανημποριάς. Έτσι ο προαναφερόμενος φαύλος κύκλος ενισχύεται κι από την αποτυχία των προσπαθειών.
Οι αποτυχημένες απόπειρες για δίαιτα διαδέχονται η μία την άλλη κι όλη αυτή η επαναληψιμότητα ενισχύει την αρνητική αυτοεικόνα. στην παχυσαρκία η καλύτερη προσέγγιση είναι η συνθετική, δανειζόμενη στοιχεία από διαφορετικές ψυχοθεραπευτικές κατευθύνσεις.
Μεγάλη σημασία δίνεται στη θεραπευτική σχέση, η οποία θα παρέχει στο θεραπευόμενο τα συναισθήματα ασφάλειας κι αποδοχής που πιθανόν δεν βιώνονται σε σημαντικό βαθμό στην καθημερινότητά του.
Επίσης, η επιθυμητή αλλαγή θα έρθει σταδιακά, ώστε να μην είναι απειλητική για το θεραπευόμενο.
Μην ξεχνάμε, ότι στις περισσότερες διαταραχές υπάρχουν δευτερογενή οφέλη (όπως για παράδειγμα η στροφή της προσοχής του εξωτερικού περιβάλλοντος σε κείνον) που κρατούν το θεραπευόμενο δέσμιο σ’ αυτές. Αυτά τα δευτερογενή οφέλη χρειάζεται να κατανοηθούν και να αντικατασταθούν από θετικές κι λειτουργικές σκέψεις.
Είναι φανερό, τόσο από τα στοιχεία που μας παραθέτει η εισαγωγή για το περιστατικό, όσο και από τις πληροφορίες που παρουσιάστηκαν παραπάνω, ότι στο ιστορικό που θα ληφθεί από την Ελένη, πρέπει να φωτιστούν ποικίλα σημεία:
1) Να δοθούν πληροφορίες για το ιατρικό της προφίλ από τα παιδικά της χρόνια ως σήμερα. Υπάρχει κάποια ασθένεια που ενδεχομένως επηρεάζει τώρα(ή στο παρελθόν)το βάρος της. Είναι σε κάποια φαρμακευτική αγωγή; είχε κάποιο τραυματισμό ή εγχείρηση ποτέ που την καθήλωσε στο κρεβάτι ή επηρέασε την κινητικότητα της;
2) Υπάρχει κάποιος, πέραν των γονιών της, στο συγγενικό περιβάλλον με προβλήματα διαχείρισης του βάρους του;
3) Από πότε θυμάται να έχει δυσκολία με το βάρος της;
4) Ποια ήταν τα σχόλια της μητέρας της σε αυτήν γενικά. Όχι μόνο σε σχέση με το πάχος.
5) Ποια η στάση του πατέρα της όταν επέστρεφε;
6) Συνήθως τι έτρωγαν στο σπίτι;
7) Πότε άρχισε τις δίαιτες;
8) Πότε άρχιζε; Πότε σταματούσε;
9) Ποια θέματα της ζωής της, πέρα από τα κιλά τη θλίβουν ή την αγχώνουν;
10) Τι την ηρεμεί; Τι της δίνει χαρά;
11) Ποια χόμπι έχει; Πως της αρέσει να περνά τον ελεύθερό της χρόνο;
12) Ποια θεωρεί θετικά στοιχεία στον εαυτό της; Ποια στη ζωή της;
13) Ποια στοιχεία του εαυτού της και της ζωής της θα ήθελε να ναι αλλιώς;
14) Τι σκέφτεται πριν φάει, ενώ τρώει, μετά;
15) Περιγραφή της σχέσης με τη μητέρα ως σήμερα.
16) Περιγραφή της σχέσης με τον πατέρα ως σήμερα.
17) Περιγραφή της σχέσης των γονιών.
18) Πότε νιώθει ασφαλής;
19) Πότε νιώθει απόρριψη;
20) Πώς κι πότε αυτοτιμωρείται;
21) Πώς κι πότε επιβραβεύει τον εαυτό της;
22) Πότε νιώθει ματαιωμένη;
23) Πώς θα ήθελε να είναι σε πέντε χρόνια;
24) Πότε θυμώνει κι πότε το εκδηλώνει;
25) Πότε νιώθει ενοχές κι πως το εκδηλώνει;
26) Πώς εκφράζει τη χαρά ή το θετικό της συναίσθημα;
27) Πώς εισπράττει τον «καλό λόγο» ή την τρυφερότητα;
28) Πώς το εκφράζει αντίστοιχα;
Μαρία Ρουσοχατζάκη
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και Επικοινωνίας
Λογοπαθολόγος M.S., C.C.C. – Συγγραφέας Παιδικών Βιβλίων,
www.mrous.gr
E-mail : Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Facebook : Μαρία Ρουσοχατζάκη
Youtube: Μαρία Ρουσοχατζάκη
