«Τι τα θες, δεν ξέρει να διαχειριστεί το πένθος της».

Το πένθος, ο θάνατος του άντρα που αγαπούσε αυτή η γυναίκα, αντικείμενο καλής ή κακής διαχείρισης!

Διαχειρίζομαι τον προϋπολογισμό μου, διαχειρίζομαι το χρόνο μου, διαχειρίζομαι την ενέργειά μου, διαχειρίζομαι το άγχος μου, κι ακόμα - το άκρον άωτον! - διαχειρίζομαι τα πάθη μου...

Να που το εμπορικό λεξιλόγιο καταλαμβάνει ό,τι πιο βαθύ, ό,τι πιο σκοτεινό υπάρχει μέσα μας.

Ντρέπομαι γι' αυτές τις δύο γυναίκες οι οποίες αγνοούν ότι μπορείς να τρελαθείς από τον πόνο κι οι οποίες «διαχειρίζονται» γουλιά γουλιά το βραδινό τους απεριτίφ.

Μου συμβαίνει να μιλώ, ακολουθώντας τον Φρόυντ, για «ψυχική λειτουργία», για ψυχικό «όργανο» και για ψυχικούς «μηχανισμούς».

Διόλου δεν μ' ενοχλεί (αν και...).

Να παραδεχτώ πως υπάρχει μέσα μας ένας μηχανισμός με τον δικό του τρόπο οργάνωσης είναι ένα πράγμα.

Όμως, το να εξομοιώνω ένα «εγώ» (αλλά κι οποιοδήποτε ζωντανό πλάσμα) με αυτόν τον μηχανισμό είναι κάτι διαφορετικό.

Ότι συντελείται μέσα μου μια εργασία πένθους, έστω.

Να «διαχειριστώ» το πένθος μου, να μάθω να «διαπραγματεύομαι» τον πόνο μου, να μου συνταγογραφούν οδηγίες χρήσεως, όχι.

Jean-Bertrand Pontalis, «Διαχειρίζομαι» (Παράθυρα, εκδ. Εστία).

Ο Jean-Bertrand Pontalis (15 Ιανουαρίου 1924-15 Ιανουαρίου 2013) ήταν Γάλλος φιλόσοφος, ψυχαναλυτής και συγγραφέας.