Μια φωτογραφική ρετροσπεκτίβα, λοιπόν, είναι το λιγότερο που αξίζει σε αυτά τα κορίτσια που τόλμησαν και ανταμείφθηκαν με την αιωνιότητα στις αναμνήσεις μας.
1926: Η Josephine Baker στο Folies Bergeres
Όταν έχεις φορέσει ένα ρούχο πριν από σχεδόν έναν αιώνα και ακόμη σε θυμούνται για αυτό, μπορείς άνετα να διεκδικήσεις τον τίτλο "η αγέραστος πέτρα του σκανδάλου" (pun intended).
Στην πραγματικότητα, το πιο χαρακτηριστικό κοστούμι της "Μαύρης Αφροδίτης", της μεγαλύτερης performer του Παρισιού της jazz age (και ίσως όλων των εποχών) παρουσιάστηκε στη σκηνή -από το Παρίσι μέχρι τη Νέα Υόρκη, από το 1926 μέχρι το 1936- σε διάφορες εκδοχές: Η πρώτη ήταν φτιαγμένη από λάστιχο, ενώ ακολούθησαν και άλλες, βαμμένες με χρυσή μπογιά, "ντυμένες" με κρύσταλλα ή κατασκευασμένες από μεταλλικά spikes.
Ο προφανής φαλλικός συνειρμός και το παιχνίδι της αντίθεσης μεταξύ "άγριου" και "πολιτισμένου" μπορεί να φαίνονται εξοργιστικοί σε κάποιους ή ακόμη και σε όλους, ωστόσο το look παραμένει αρχετυπικό και η απίθανη performer δίνει μια αδιόρατα κωμική εσάνς στην εμφάνιση, σχεδόν απενοχοποιώντας της (btw, λέγεται πως ετοιμάζεται σχετικό biopic με πρωταγωνίστρια τη Rihanna).
Σύμφωνα με τον Jean-Claude Baker, υιοθετημένο γιο της Josephine, σχεδιαστής του θρυλικού κοστουμιού ήταν ο Monsieur Christian, εραστής του Paul Poiret.
1950: New Look, από τον Christian Dior
Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος ήταν παρελθόν – ωστόσο κάποιοι δεν ήταν έτοιμοι να δεχτούν το πώς και πόσο είχαν πλέον αλλάξει τα πράγματα. Αυτοί ακριβώς ήταν που θεώρησαν "σκάνδαλο" το New Look του σχεδιαστή Christian Dior.
Μετά από χρόνια διανομής του υφάσματος μόνο με δελτίο, οι πλούσιες πιέτες και οι φούστες που θύμιζαν ανεστραμμένα λουλούδια ξένισαν τόσο πολύ, ώστε στην Αμερική να αρχίσουν να λειτουργούν λέσχες "κατά του New Look".
Βέβαια και το Παρίσι δεν υστέρησε στην αρνητική υποδοχή, καθώς μια ομάδα μοντέλων ντυμένων με το New Look για κάποια υπαίθρια φωτογράφηση δέχτηκε επίθεση από πλανόδιους πωλητές στην Μονμάρτρη. Και όλα αυτά, άκουσον-άκουσον, για ένα από τα πιο κομψά στυλ που έχουν υπάρξει ποτέ (εγώ, τουλάχιστον, αυτό θεωρώ σκάνδαλο).
1955: Η Marilyn Monroe στην ταινία "Εφτά χρόνια φαγούρα"
Ο ενδυματολόγος William Travilla της 20th Century Fox είναι, σύμφωνα με τον ίδιο, ο δημιουργός του φορέματος, το οποίο δεν ήταν αλλά έγινε σκανδαλώδες λόγω του γεγονότος ότι η Marilyn στεκόταν πάνω σε σχάρες εξαερισμού. Σύμφωνα με κάποιους άλλους, ο Travilla αγόρασε το φόρεμα έτοιμο.
Αν και στην ταινία το στρίφωμα δεν ανέβαινε τόσο ψηλά όσο στην ιστορική πλέον φωτο από την παραγωγή, ο τότε σύζυγος της Marilyn, Joe DiMaggio, ενοχλήθηκε από το ενσταντανέ – τόσο πολύ, μάλιστα, ώστε ο γάμος τους να τελειώσει τρεις εβδομάδες μετά το γύρισμα της επίμαχης σκηνής, γωνία 52ης και Λέξινγκτον, στη Νέα Υόρκη.
Λέγεται μάλιστα πως οι δυο τους έφτασαν να "πιαστούν στα χέρια". Το 2011, το "φόρεμα της Marilyn" (σχεδόν συνώνυμο πλέον του όρου "halter dress", τουλάχιστον στα ελληνικά), πουλήθηκε σε δημοπρασία για 5,52 εκατομμύρια δολάρια.
1960s: Η Mary Quant και το μίνι της
Αν και για την επινόηση του μίνι ερίζουν πολλοί -από τον Andre Courreges μέχρι τους πιο "άγνωστους" Jean Varon και John Bates- η νεαρή σχεδιάστρια έχει καθιερωθεί στο συλλογικό υποσυνείδητο ως η εφευρέτης του κάποτε σκανδαλώδους μίνι. Πολύ απλά γιατί, όντας συνομήλικη με τις πελάτισσές της, λειτούργησε και η ίδια ως το τέλειο μοντέλο του "swinging London" look.
H ίδια η σχεδιάστρια κάποτε είπε: "Τα κορίτσια στην King's Road ήταν αυτά που επινόησαν το μίνι. Εγώ απλά έφτιαχνα εύχρηστα, νεανικά, απλά ρούχα, μέσα στα οποία μπορούσες να κινηθείς, να τρέξεις και να πηδήξεις, και τα φτιάχναμε στο μήκος που ήθελε η πελάτισσα. Εγώ ήδη τα φορούσα κοντά και εκείνες έλεγαν, "πιο κοντό! πιο κοντό!"".
1983: Η Katharine Hamnett στην Downing Street
Η βρετανή σχεδιάστρια μόδας βρισκόταν στο απόγειο της δόξας της όταν βρέθηκε προσκεκλημένη σε μια δεξίωση στην πρωθυπουργική κατοικία – μέσα στην οποία κατοικούσε τότε μια άλλη δυναμική κυρία, η Margaret Thatcher. Εν πρώτοις, η επαναστατημένη designer δεν τρελάθηκε και με την ιδέα της επίσκεψης, ωστόσο το σκέφτηκε λίγο καλύτερα και συνειδητοποίησε την τεράστια ευκαιρία να περάσει πολιτικό μήνυμα, όπως το συνήθιζε τότε, μέσα από μια σειρά εξαιρετικά επιτυχημένων oversized t-shirt dresses με slogans.
Στόλισε, λοιπόν, το ρούχο με μια στάμπα που έγραφε "58% don't want Pershing", υπενθυμίζοντας διόλου διακριτικά στην πρωθυπουργό της χώρας της την αντίθεση της πλειοψηφίας των πολιτών με την εγκατάσταση αμερικανικών πυραύλων Πέρσινγκ σε βρετανικό έδαφος.
Αποτέλεσμα, μια επικά σκανδαλώδης εμφάνιση, αποτυπωμένη σε ένα αξέχαστο φωτογραφικό ενσταντανέ. Παρά το πρόσχαρο, "see no evil" ύφος της Thatcher, η Hamnett αποκάλυψε σχετικά πρόσφατα ότι, μόλις αντίκρισε τη σχεδιάστρια, "της ξέφυγε μια τσιρίδα που θύμιζε κότα".
Αλλά αμέσως μετά η κυρία ξαναέγινε σιδηρά και της είπε: "Ω, δεν έχουμε Πέρσινγκ. Αλλά έχουμε Κρουζ, αγαπητή μου. Ίσως βρίσκεσαι σε λάθος πάρτι".
1984: Η Madonna στα MTV Video Music Awards
Τι νυφικό και βλακείες... Σε ένα look-συνέχεια από το εξίσου διαβόητο video της επιτυχίας της Like A Virgin, η στάρλετ που έγινε σταρ εμφανίζεται με ένα look- ανατροπή της αρχετυπικής λευκοντυμένης παρθέντας νυφούλας, τέλεια συμπληρωμένο από τη μεταλλική ζώνη Boy Toy.
Ερμηνεύοντας το hit επί σκηνής, με prop μια γαμήλια τούρτα πάνω στην οποία εμφανίστηκε, κατέληξε να ασθμαίνει και να χτυπιέται στο πάτωμα δίνοντας στο κοινό μια καλή άποψη του εσωρούχου της, επίσης λευκού (διότι η λεπτομέρεια είναι που μετράει).
Το παιχνίδι της πρόκλησης είναι ένα παιχνίδι που η (56χρονη σήμερα) Madonna πάντα ήξερε να παίζει.
1994: Η Elizabeth Hurley στην πρεμιέρα της ταινίας "Τέσσερις Γάμοι και Μία Κηδεία"
Στη wikipedia υπάρχει λήμμα "Black Versace dress of Elizabeth Hurley" - τι άλλο να πεις για αυτό το φόρεμα. Κι όμως, μπορείς να πεις πολλά. Οι στρατηγικά τοποθετημένες χρυσές παραμάνες συγκρατούν το φόρεμα του οίκου Versace αλλά όχι και τα πλήθη, τα οποία αλαλάζουν στη θέα ενός αστεριού που γεννιέται. Ακριβώς δίπλα, ο Hugh Grant δείχνει αφύσικα κατακόκκινος.
O ίδιος ο Gianni Versace είχε πει για το φόρεμα ότι το θεωρούσε όχι μόνο "neo-punk", αλλά και μια "εξέλιξη του [ινδικού] σάρι". Στα κακεντρεχή σχόλια του κόσμου, η Hurley απαντά λίγο μετά: "Σε αντίθεση με πολλούς άλλους designers, ο Versace σχεδιάζει ρούχα για να γιορτάσει τη γυναικεία σιλουέτα – όχι για να την εξαλείψει". Και πολύ καλά έκανε ο αείμνηστος: Έναν χρόνο μετά το publicity stunt στο κόκκινο χαλί, η 29χρονη τότε Αγγλίδα υπέγραφε την πρώτη της δουλειά στο modeling ως πρόσωπο της Estee Lauder. Not bad at all.
2000: Η Jennifer Lopez στα βραβεία Grammy
Έναν χρόνο μετά την κυκλοφορία του πρώτου μεγάλου της μουσικού hit, "If you had my love", η ηθοποιός και τραγουδίστρια καταφτάνει στην τελετή απονομής συνοδευόμενη από το τότε αγόρι της, Sean Combs. Το άκρως αποκαλυπτικό φόρεμα με την υπογραφή του οίκου Versace (προφανώς, "μετρ" στα σκανδαλώδη φορέματα) και μαζί η ταινία διπλής όψης κάνουν θαύματα, καθώς την επόμενη μέρα, οι φωτογραφίες της Jenny from the block στο επίσημο site των Grammy μετρούν πάνω από μισό εκατομμύριο downloads.
Λίγο μετά τον κακό χαμό, η ίδια δηλώνει ότι δεν είχε ιδέα "πως θα γινόταν τόσο μεγάλη υπόθεση". (Οκέι, Jennifer, σε πιστέψαμε). Το συγκεκριμένο look είχε τη δική του συνεισφορά στο γεγονός ότι η Lopez παραμένει, μέχρι σήμερα, μια από τις ελάχιστες entertainers με εξίσου επιτυχημένη καριέρα στη μουσική και κινηματογραφική βιομηχανία.
2001: Η Bjork στα Oscar
Η όχι και τόσο τρελή ιδέα ότι η Ισλανδή καλλιτέχνης είναι κάπως αλλόκοτη, μας είχε ήδη περάσει από το μυαλό. Ωστόσο η Bjork πάντα διατηρούσε την ικανότητα να μην "το χάνει" τουλάχιστον στυλιστικά - μια ικανότητα που δυστυχώς "έχασε" την πιο ακατάλληλη στιγμή. Υποψήφια για το Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Τραγουδιού με το "I've seen it all", από το soundtrack της ταινίας Dancer In The Dark (στο οποίο, να τα θυμίζουμε κι αυτά, ήταν απίστευτη ως πρωταγωνίστρια), η εκκεντρική σταρ είχε τη χείριστη ιδέα να εμφανιστεί με το "φόρεμα-κύκνο" του Marjan Pejoski.
Όσο κι αν προσπάθησε να το αιτιολογήσει καλλιτεχνικά, για το red carpet των Όσκαρ ήταν απλά λάθος – και μάλιστα ένα λάθος που σχεδόν κανείς δεν άφησε να περάσει ασχολίαστο. Τελικό χτύπημα κακογουστιάς: Τα ψεύτικα αυγά κύκνου, που βρίσκονταν κρυμμένα κάτω από το "φόρεμα" και που η Bjork υποτίθεται πως "γέννησε" αφήνοντάς τα να πέσουν πάνω στο κόκκινο χαλί.
2010: Η Lady Gaga στα MTV Video Music Awards
Όταν έχεις πλέον φορέσει τόσα πράγματα και έχεις γίνει τόσο βαρετά προκλητική, έχεις ήδη από μόνη σου ανεβάσεις τον πήχη πολύ ψηλά. Σε αυτόν ακριβώς τον πήχη σκόνταψε η Gaga εμφανιζόμενη με το γνωστό πλέον τοις πάσι ως "Meat Dress".
Ο σχεδιαστής του, Franc Fernandez, κατάγεται από την Αργεντινή (μια χώρα όπου ξέρουν από καλό κρέας) και προμηθεύτηκε την πρώτη ύλη για την κατασκευή του φορέματος από τον οικογενειακό κρεοπώλη στο Λος Άντζελες, ενώ ο στυλίστας Nicola Formichetti, ο οποίος παρήγγειλε στον designer την κρεασιόν (συγνώμη, δεν μπορώ να συγκρατηθώ), ζήτησε επίσης ασορτί μπότες. Η ίδια η Gaga έδωσε την ερμηνεία του look ως αναφορά σε μια παλαιότερη ομιλία της, με τίτλο "The Prime Rib of America", στην οποία παρότρυνε τον αμερικανικό στρατό να μην κάνει διακρίσεις απέναντι στους ομοφυλόφιλους άνδρες και γυναίκες που τον υπηρετούν.
Για να εκθέσει το φόρεμα ένα χρόνο μετά τη βραδιά απονομής, το Rock and Roll Hall of Fame πλήρωσε 6000 δολάρια σε έναν ταριχευτή.
Γράφει η Μαρία Παπαγρηγορίου
Πηγή: madamefigaro.gr