Έχουν υπάρξει πολλές τέτοιες μέρες ως τώρα για μένα.. καθημερινές, Κυριακές, Σάββατα, αργίες, εργάσιμες.. Η απορία σβούριζε καιρό μέσα στο κεφαλάκι μου..
Αλλά η σημερινή Τρίτη ήταν και η φαρμακερή. Νιώθω οτι βρίσκομαι σε ένα τροπικό Far West. Δεν πάει άλλο. Πατάω το «μαγικό κουμπάκι ON» και ξεκινώ την έρευνα μου!
Καταρχάς να ξεκαθαρίσω τα βασικά. «Air condition» ή ελληνηστί «κλιματισμός»* ονομάζεται η ρύθμιση της θερμοκρασίας, της υγρασίας, της κίνησης και της καθαρότητας του αέρα ενός χώρου.
Παρόλο που το «air condition» ως συσκευή (το οποίο για μένα τη στιγμή που γραφω θεωρείται ένα από τα θαύματα της επιστήμης καθώς το 38αρι στο μπαλκόνι μου είναι γεγονός) αποτελει μια σύγχρονη «μαγκιά», οι απόπειρες κλιματισμού του χώρου έχουν τις βάσεις τους σε μία πολύ παλαιότερη εποχή και συγκεκριμένα ξεκινούν από την αρχαιότητα, όσο παράξενο κι εαν φαίνεται!
Πρώτοι οι ευκατάστατοι αρχαίοι Ρωμαίοι άρχισαν να διοχετεύουν νερό υδραγωγείου μέσα στους τοίχους για να δροσίζουν τα ακριβά τους σπίτια.
Τον 2ο αιώνα ένας Κινέζος εφευρέτης επινοεί έναν χειροκίνητο περιστρεφόμενο ανεμιστήρα αποτελούμενο από 7 τροχούς 3 μέτρων σε διάμετρο. Δεν θέλω να σκέφτομαι τί θα τραβούσαν οι κινέζοι που τον γυρνούσαν...
Το 747μχ, ο αυτοκράτορας Xuanzong της δυναστείας Tang χτίζει στο αυτοκρατορικό ανάκτορο την «Αίθουσα Δροσιάς» όπου ανεμιστήρες – τροχοί τροφοδοτούμενοι με νερό, καθώς και ρεύματα πιδάκων νερού από σιντριβάνια προσέφεραν έναν κλιμάτιζόμενο χωρο. Σαν να μου θυμίζει έναν παλιό μας δήμαρχο.
Η μεσαιωνική Περσία είχε κτίρια που χρησιμοποιούσαν ένα σύστημα αποτελούμενο από στέρνες και αιολικούς πύργους για την ψύξη των κτιρίων κατά τη διάρκεια της θερμής περιόδου.
Τέλος προσπάθειες για την εφεύρεση μίας μηχανής πάγου που θα χρησίμευε στην ψύξη κτιρίων γίνονται το 1842 από τον John Gorrie έναν αμερικανό γιατρό. Ο Gorrie σε πρώτη φάση ξεκίνησε να δημιουργεί πάγο με τη βοήθεια της τεχνολογίας συμπίεσης που τον χρησιμοποιούσε για να ψύχει αέρα για τους ασθενείς του στο νοσοκομείο.
Το 1851 μάλιστα, του χορηγήθηκε και δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για αυτή του την παγομηχανή. Επειδή ως γνωστόν όμως όταν «no money» τότε και «no honey» με το που πέθανε ο οικονομικός του σπόνσορας πέθανε και το όραμα του doctor για κεντρικό κλιματισμό που θα μπορούσε να ψύξει ολόκληρες πόλεις. Έτσι αντί να παγώσουν τα σπίτια παγώνει η ιδέα του κλιματισμού για τα επόμενα 50 χρόνια...
Και φτάνουμε στο 1902 και τον πιο cool τύπο. Ο Willis Haviland Carrier έχει συμπληρώσει μόλις έναν χρόνο μετά την αποφοίτησή του από το Cornell University έχοντας πάρει μάστερ στην Μηχανική ή έχοντας σπουδάσει Αρχιμηχανικός (chief engineer) ή Μηχανολόγος Μηχανικός ή οπως αλλιώς τελοσπάντων μπορεί να λεγόταν τότε ο τίτλος σπουδών του Μηχανικού μιας πολυτεχνικής σχολής.
Την χρονιά αυτή λοιπόν, ο Carrier κατεθέτει σε έναν ιδιοκτήτη εργαστασίου εκτύπωσης στη Νέα Υόρκη τα σχέδια του γιαυτό που αργότερα θα μείνει στην ιστορία ως το πρώτο σύγχρονο ηλεκτρικό κλιματιστικό. Ο κυριούλης και οwner της εν λόγω εταιρείας εκτυπώσεων που λές, χρειαζόταν ένα μαραφέτι για να βελτιώνει τη διαδικασία ελέγχου παραγωγής και να ρυθμίζει όχι μόνο τη θερμοκρασία αλλά και την υγρασία ώστε να μην αλλοιώνονται οι διαστάσεις του χαρτιού αλλά ούτε και τα μελάνια και το αποτέλεσμα της εκτύπωσης να είναι το τέλειο.
Δεν είχαν βλέπεις εφευρεθεί ακόμα οι σούπερ αυτόματοι εκτυπωτές laser..
Σε λίγους μήνες η εγκατάσταση η οποία υπακούει σε αυτό που ορίζουμε ως κλιματισμό* είναι σε λειτουργία, καθιστώντας τον owner ιδιοκτήτη πολύ πολύ χαρούμενο και φαντάζομαι εξίσου χαρούμενο και τον Carrier.
Willis Haviland Carrier
Αν και ο τίτλος του πατέρα της συσκευής του aircondition ανήκει δικαιωματικά στον Carrier (κατοχυρώθηκε ως πατέντα το 1906) αξίζει να σημειωθεί πως ο πρώτος που χρησιμοποίησε την φραση «air condition» δηλαδή κλιματισμός του αέρα είναι ο Αμερικανός Stuart W. Cramer.
O Cramer διερευνούσε μεθόδους πρόσθεσης υγρασίας στην ατμόσφαιρα του κλωστοϋφαντηρίου του μέσω μιας συσκευής για την οποία του χορηγήθηκε και διπλωμα ευρεσιτεχνίας την ίδια χρονιά. Ο Carrier όμως υιοθετεί τον όρο air conditioning και τον ενσωματώνει στο όνομα της εταιρείας του την γνωστή πλέον Αμερικάνικη Εταιρεία Κλιματισμού Carrier .
Αρχικά η εταιρεία ασχολείται με την εμπορική εφαρμογή των ανακαλύψεων της σε σχέση με τη βιομηχανία. Ξαφνικά η παραγωγή πάσης φύσεως αγαθών (πχ καπνός, κρέας, φάρμακα, υφάσματα, φιλμ και πολλά άλλα) αρχίζει να βελτιώνεται και να παρουσιάζονται νέες δυνατότητες καθώς πλεον η θερμοκρασία και η υγρασία μπορούν να είναι ελεγχόμενες σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας.
Το 1921 ο Carrier τελειοποιεί το πρώτο ακίνδυνο σύστημα κεντρικής ψύξης. Το «Centrifugal Chiller» είναι και η πρώτη πρακτική, ασφαλής και αποδοτική εφαρμογή κλιματισμού μεγάλων χώρων χωρίς τη χρήση τοξικών ή εύφλεκτων αερίων όπως αμμωνία, χλωριούχο μεθάνιο, και προπάνιο, τα οποία εάν διέρρεαν οδηγούσαν σε θανατηφόρα ατυχήματα.
Ο κλιματισμός για καθαρά «προσωπική άνεση» ξεκινά το 1924 όταν 3 τέτοιες κεντρικές συσκευές τοποθετούνται σε ένα μεγάλο πολυκατάστημα στο Detroit. O κόσμος συρρεέι από παντού για να κάνει τα ψώνια του στο πιο κυριολεκτικά «cool» περιβάλλον, στον πρώτο κλιματιζόμενο χωρο. Κι έτσι γίνεται η αρχή.
Μετά τα πολυκαταστήματα ακολουθούν τα θέτρα και τα σινεμά που διαφημίζοντας τον υπεράνετο κλιματιζόμενο χώρο τους εκτινάσσουν τις δουλειές τους στα ύψη ακόμα και το καλοκαίιρι. Μ'αυτά και μ' αυτά η ανάγκη για μικρότερες μονάδες που θα προσέφεραν την ψυχρή παραδεισένια ατμόσφαιρα και στο σπίτι αρχίζει να γίνεται επικακτική.
Ετσι λοιπόν το 1928 ο Carrier παρουσιάζει το «Weathermaker», τη πρώτη μονάδα air condition για οικιακή χρήση! Και τα υπόλοιπα είναι γνωστή ιστορία. Μία νέα τεχνολογία που περίμενε να εξερευνηθεί και νέες εταιρείες που για καλή μας τύχη όρμησαν όχι μόνο να την εξερευνήσουν αλλά και να την αναπτύξουν.
Κατά τη διάρκεια της «Μεγάλης Υφεσης» του '30 και έπειτα του «2ος Παγκοσμίου Πολέμου» η ζήτηση οικοιακών μονάδων κλιματισμού ήταν περιορισμένη. Όμως το τέλος του πολέμου σημαίνει και την αρχή της ραγδαίας αύξησης πωλήσεων των air condition.
Και κάπως έτσι φτάνουμε στο σήμερα.. όπου όταν έξω κάνει ζέστη μέσα κάνει Carrier... Fujitsu... Panasonic... Toyotomi... LG... Toshiba... Samsung και τόσα μα τόσα άλλα..!
Συντάκτης του άρθρου: MaLiYa MaLiYa, αρχιτέκτων - fashion designer
Πηγή: maga.gr
