Ντ' Αρτανιάν, ο τέταρτος σωματοφύλακας

24.07.2019
Ντ' Αρτανιάν, ο τέταρτος σωματοφύλακας

Σαν σήμερα, 24 Ιουλίου 1802, στο χωριό Βιγιέρ-Κοτρέ της Γαλλίας, γεννήθηκε ο σημαντικός συγγραφέας Αλέξανδρος Δουμάς (Alexandre Dumas) ο πρεσβύτερος. Όσοι έχετε διαβάσει τους "3 σωματοφύλακες" θα θυμάστε τον τέταρτο σωματοφύλακα που προστέθηκε στην παρέα η οποία έσωσε τη βασίλισσα, τον Ντ’ Αρτανιάν.

Ο Ντ’ Αρτανιάν, λοιπόν, ήταν ένα απολύτως ιστορικό πρόσωπο, που η κανονική του ονομασία ήταν Κάρολος ντε Μπα Καστελμόρ. Η εξωτερική του εμφάνιση δε διέφερε από αυτήν που περιέγραφε ο Δουμάς στο βιβλίο του, στο χαρακτήρα όμως δεν εμφάνιζε καμία ομοιότητα με το μυθιστορηματικό ήρωα.

Από νεαρή ηλικία κόλλησε σ’ έναν πανίσχυρο άνδρα της εποχής, τον καρδινάλιο Μαζαρίνο, του οποίου έγινε έμπιστος. Χάρη στη δική του επιρροή, υπηρέτησε για πολλά χρόνια σε διάφορες θέσεις του Σώματος των Βασιλικών Σωματοφυλάκων, σε θέσεις με περίεργα και δυσνόητα ονόματα αλλά με τεράστιο κύρος εκείνη την εποχή. Λοχαγός της Σωματοφυλακής (1655), λοχαγός του Βασιλικού Πτηνοτροφείου (1653), λοχαγός των Μικρών Κυνηγετικών Σκυλιών, Ζαρκαδιού και άλλα παρόμοια. Τότε ολόκληρη η βασιλική φρουρά ασχολιόταν περισσότερο με την ψυχαγωγία του βασιλιά παρά με την προστασία του. Ο Μαζαρίνος, πεθαίνοντας, κληροδότησε τον Ντ’ Αρτανιάν στο νεαρό τότε βασιλιά Λουδοβίκο το ΙΔ', τον περίφημο Βασιλιά Ήλιο. Ο Λουδοβίκος γρήγορα εκτίμησε τις ικανότητες και την αφοσίωση του λαμπρού αυτού σωματοφύλακα, καθώς φαίνεται ότι ο Ντ’ Αρτανιάν, σε αντίθεση το ήθος που αποπνέει στο βιβλίο του Δουμά, δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να αναλαμβάνει την εκτέλεση των βρόμικων επιχειρήσεων του αφεντικού του.

Συνέλαβε και επιτήρησε στις φυλακές της Αγγέρης τον υπουργό Οικονομικών Φουκέ, συνέλαβε τον περίφημο κόμη Ντε Λοζέν, που είχε εξοργίσει το βασιλιά επειδή άφησε να τον ερωτευτεί μια ανιψιά του, ενώ κατέστειλε και μια αγροτική εξέγερση στο Βιβαραί το 1670, κατασφάζοντας τους απελπισμένους χωρικούς που ζητούσαν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Φυσικό ήταν ο Λουδοβίκος να εκτιμήσει αυτές τις λεπτές υπηρεσίες του Ντ’ Αρτανιάν και να τον ανταμείψει ανάλογα, με τίτλους και θέσεις. Τον ονόμασε κόμη κι αυτός άρχισε να διαδίδει ότι κρατούσε από αρχοντική γενιά -πράγμα πολύ σημαντικό εκείνη την εποχή- αν και ήταν γνωστό ότι ο προπάππος του, ο Αρνό ντε Μπα, αγόρασε τον πύργο στον οποίο κατοικούσε ο Ντ’ Αρτανιάν από έναν ξεπεσμένο αριστοκράτη, χωρίς ο ίδιος να έχει ευγενική καταγωγή. Είχε κερδίσει πολλά χρήματα από το εμπόριο, αλλά τότε το εμπόριο δεν ήταν διόλου κολακευτική ασχολία για τους σοβαρούς ανθρώπους.

Ο Λουδοβίκος τού ανέθεσε επίσης τη διοίκηση της φλαμανδικής πόλης Λίλλη, που ήταν στρατηγικής σημασίας, την εποχή που είχε ξεσπάσει πόλεμος ανάμεσα στους Γάλλους και στους Ολλανδούς. Ήταν τόσο κυκλοθυμικός και τυπολάτρης, ώστε κόντεψε να σκοτώσει ένα λοχαγό, τον ιππότη Ντε Μοζιβρό, επειδή δεν έβγαλε το καπέλο του μόλις τον αντίκρισε, όπως προ-έβλεπε το πρωτόκολλο. Στη συνέχεια ο Ντ’ Αρτανιάν απασχολούσε διαρκώς το βασιλιά με αυτό το θέμα, ενώ εκείνος προσπαθούσε να τα βγάλει πέρα με τον πόλεμο. Όταν όμως το 1673 οι γαλλικές δυνάμεις πολιόρκησαν το Μάαστριχτ, που υπεράσπιζαν οι Ολλανδοί, ο Ντ’ Αρτανιάν έδειξε φοβερή αυτοθυσία. Μαχόταν ακάλυπτος, κάτι που ικανοποίησε ιδιαιτέρως το βασιλιά, ενώ οι Ολλανδοί έριχναν εκρηκτικά, που έσκαγαν γύρω του.

Στις 23 Ιουνίου του 1673 οι πολιορκημένοι έκαναν μια αντεπίθεση για να ματαιώσουν την κατασκευή ενός φράχτη κατά μήκος του οχυρού. Ο Ντ’ Αρτανιάν έτρωγε αμέριμνος, όταν άκουσε την οχλαγωγία της μάχης και έτρεξε. Είδε έναν Άγγλο που πολεμούσε στο πλευρό των Γάλλων, το δούκα του Μουμάουθ, νόθο γιο του βασιλιά Καρόλου του Β' της Αγγλίας, να μάχεται μπροστά απ’ όλους. Ως καθαρόαιμος Γάλλος, ο Ντ’ Αρτανιάν δε δέχτηκε τέτοιο μάθημα γενναιότητας από τον Εγγλέζο, οπότε τον απώθησε κι έτρεξε αυτός πρώτος και ακάλυπτος. Αναμενόμενο ήταν το επόμενο λεπτό να γίνει σουρωτήρι από τις σφαίρες των ολλανδικών μουσκέτων και ν’ αφήσει την τελευταία του πνοή στον άθλιο αυτό φράχτη.

Ο Λουδοβίκος ο ΙΔ' στενοχωρήθηκε πολύ για το θάνατό του κι έκανε κάτι που δε συνήθιζαν οι βασιλείς, και ιδιαίτερα ο συγκεκριμένος βασιλιάς. Υιοθέτησε τα δύο παιδιά του και ανέλαβε τα έξοδά τους. Για πολλά χρόνια, στα λογιστικά βιβλία του παλατιού έμπαινε κάθε χρόνο ένας λογαριασμός 3.628 λιρών για τα δύο παιδιά, κατανεμημένων ως ακολούθως: 1.000 λίρες για το μισθό του δασκάλου, 800 λίρες για το μισθό του παιδαγωγού, 500 λίρες για τη διατροφή και το μισθό του υπηρέτη τους, 264 λίρες για το δάσκαλο του χορού, 132 λίρες για το δάσκαλο των γερμανικών, 132 λίρες για το δάσκαλο του σχεδίου και 800 λίρες για τα έξοδα της διατροφής τους.

Δεν περνούσαν κι άσχημα τα πιτσιρίκια του Ντ’ Αρτανιάν, και να φανταστείτε ότι το μυθιστόρημα του Δουμά Οι τρεις σωματοφύλακες, που έκανε γνωστό τον πατέρα τους, δεν είχε γίνει ακόμα best seller...

***

Από το βιβλίο του Δ.Καμπουράκη Μια σταγόνα ιστορία