Με δικά της λόγια: Λιλή Ζωγράφου

02.10.2019
Με δικά της λόγια: Λιλή Ζωγράφου

«Η ταπεινοφροσύνη, αν είσαι μικρός, είναι δουλοπρέπεια, αν είσαι μεγάλος υποκρισία. Να ‘σαι περήφανος. Η περηφάνια ταιριάζει σ’ όλα τα αναστήματα.»

«Είμαστε ελεύθεροι μέχρι τη στιγμή που δε γνωρίζουμε την ασχήμια άλλων ανθρώπων.»

lili-zografoy02.jpg

«Οι μάζες φοβούνται τη λευτεριά. Απεγνωσμένα ψάχνουν (όταν όλα έχουν καταρρεύσει) για έναν καινούργιο θεό ή τον εκπρόσωπό του που θα τους την στερήσει, αλλά που στην πραγματικότητα θα τις απαλλάξει από την ευθύνη του εαυτού τους.»

«Μην ακούω ανοησίες για ερωτική αιωνιότητα. Κάθε ομορφιά είναι αιωνιότητα. Ό,τι βλέπω, ό,τι ακούω, ό,τι αγγίζω, χώμα, αέρας, φως, είναι μέρος της αιωνιότητας.
Αιωνιότητα δεν είναι ό,τι αντέχει στο χρόνο – γιατί τότε θα’ χαν τα πρωτεία οι πολυκατοικίες και οι ουρανοξύστες – αλλά ό,τι σφραγίζει μια στιγμή ανεπανάληπτα. Ο ερωτικός σπασμός είναι μια αιωνιότητα, κι ας μην αποτυπώνεται πουθενά αυτός.»

«Δεν ξέρω βέβαια αν ήθελα να κυκλοφορήσω τον εαυτό μου, διότι δεν τον κυκλοφόρησα πολύ. Ξέρεις, πάντα ζούσα μάλλον απομονωμένα. Δεν ήμουν ποτέ κοσμική, ποτέ κοινωνική. Είμαι τελείως αντικοινωνική. Κι όχι μόνο τώρα που είμαι μεγάλη γυναίκα. Κι όταν ήμουν νέα. Ζούσα προσωπικά, για λογαριασμό μου.»

lili-zografou.jpg

«Δεν πουλώ ύφος, στυλ, λογοτεχνία. Δεν γράφω διηγήματα. Καταθέτω γεγονότα και συμπτώματα της εποχής που ζω. Όλα όσα γράφω συνέβησαν. Σε μένα ή σε άλλους. Χρόνια τώρα σπαταλιέμαι, παρακολουθώντας όλα κι όλους.»

«Ο Παπαδόπουλος ήταν μια δοκιμή και στον ευρωπαϊκό χώρο, κατά το σύστημα των χιλιάδων πειραμάτων που πραγματοποιούνται σ’ όλες τις περιοχές του πλανήτη. Η συνταγή είναι πια κοινή: Όταν ένας λαός σηκώσει κεφάλι κατά του κυβερνήτη του, εκπρόσωπου του κεφαλαιοκρατικού συστήματος, βρείτε έναν αλήτη και αναθέστε του να περάσει χειροπέδες σ’ αυτό το λαό. Κι αφήστε τον να εξουθενωθεί.

Το πιθανότερο είναι να συνηθίσει και να ζήσει εξουδετερωμένος από τριάντα μέχρι σαράντα χρόνια, όπως συνέβη στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Επειδή όμως οι καιροί αλλάζουν, τα πράματα πάνε γρηγορότερα, η συνταγή τροποποιήθηκε.

Πάρτε τα κλειδιά από τον αλήτη, δώστε τα στον παλιό κυβερνήτη και στείλτε τον να ξεκλειδώσει τις χειροπέδες. Ο λαός θα του γλείφει τα χέρια, βλέποντάς τον σαν ελευθερωτή του.

Γι’ αυτό και μεις, τα σύγχρονα πειραματόζωα, οφείλουμε να χρησιμοποιούμε πάντα τον όρο π.Χ., που θα σημαίνει τώρα πια “προ Χούντας”, και μ.Χ., “μετά τη Χούντα”. Γιατί το πείραμα πέτυχε και δεν πρέπει να το λησμονούμε ούτε στιγμή. Η Ελλάδα εκδίδεται, συνειδητά και ασύνειδα. Κι ούτε ένας αθώος. Ανεύθυνος κανένας.»

lili-zografoy2.jpg

«Μία κοινή πίστη σώζει πάντα τις μάζες από την ανυπόφορη μοναξιά του ατόμου. Αλλά όσο δύσκολο είναι να τις ενώσεις κάτω από μια καινούργια προοδευτική ιδέα, τόσο εύκολο είναι να τις συνδέσεις μ ένα κοινό μίσος. Εναντίον ποιανού; Μα η μετριότητα βλέπει γύρω της τόσους εχθρούς!»

«Γυναίκες, μιλώ ακούστε. Να σας σερβίρω ένα βασιλόπουλο είναι αδύνατο φυσικά. Εκείνο που μπορώ να κάνω για σας είναι να σκοτώσω το βασιλόπουλο. Και τη Σταχτοπούτα. Αυτή η ξευτελισμένη, αυτή η δούλα που δεν έχει ίχνος περηφάνιας και ρεαλισμού, αα, δε μου ξεφεύγει.

Όχι, το προσέξατε; Δεν έμεινε τίποτα όρθιο γύρω μας. Χωρίς προσχήματα, χωρίς ντροπή, ο πολεμόχαρος κόσμος μας καταστρέφει το καθετί, αδιαφορώντας για τη ζωή, αφανίζοντάς την. Όποια ζωή. Και χωρίς να λογοδοτεί κανείς σε κανέναν. Για σφαγές θα μιλάμε τώρα; Ανθρώπων, ζώων ή φυτών. Πανέμορφα είδη εκλείπουν, πουλιά χάνονται από το στερέωμα, τα μαραζωμένα δέντρα ορφανεύουν από επισκέπτες, οι θάλασσες στειρώνονται και δεν γεννούν πια.

Άλλους ήχους από των μοτέρ ακούτε; Βόμβους μηχανών, αγκομαχητά εργοστασιών, ελικόπτερα που σεργιανούν στις ταράτσες μας, αφθονία! Μια αφθονία βάρβαρη που δολοφόνησε τη ζωή της Φύσης. Βούβανε μηνύματα πουλιών, άλλαξε το χρώμα τ’ ουρανού, θάμπωσε τον ήλιο, αλλοίωσε, για να μην πούμε πως αλλοτρίωσε, την ανθρωπιά και την ευαισθησία, ακόμα και τη φρίκη του φόνου.

Διαβάστε τίτλους στις εφημερίδες και θα δείτε τη διαφοροποίηση της μετάδοσης πληροφοριών που στοχεύει στον ερεθισμό της αδιαφορίας του δέκτη: «Χούλιγκανς, σκοτώνουν τους ομοφυλόφιλους» και υπότιτλος «Εξαιτίας του μίσους τους γι’ αυτούς;».

Αυτόματα νομιμοποιείται η ύπαρξη του Χούλιγκαν που αναλαβαίνει την «κάθαρση» καθώς η αναφορά στους ομοφυλόφιλους ερεθίζει την καλλιεργημένη απέχθεια και χριστιανική σεμνοτυφία και ανακαλεί την εικόνα του έγγαμου βίου.

“Νομίζετε πως διαφέρει ο αναβρασμός του Χούλιγκαν από του χριστιανού αντισημίτη που οργανώθηκε σε Ναζί;”

«Μετά, στην εξέλιξη των αιώνων, οι θρησκείες έγιναν υλικό εκμετάλλευσης κι υποταγής της ανθρωπότητας και καταστολής του πνευματικού πλουτισμού, αναστολής της προόδου γενικά. Είναι τόσο αφελές, όχι γι’ ανθρώπους που λένε ότι είναι και διανοούμενοι, αλλά γενικά γι’ ανθρώπους. Δηλαδή μπορούν και έχουν τόσο ανάγκη από αφεντικά;

Γιατί ο Θεός είναι ένα είδος αφεντικού που του αναθέτεις να τακτοποιήσει ορισμένα πράγματα. Πώς; Και τι; Απλά αποποιείσαι τις ευθύνες σου σαν κοινωνικό άτομο. Τι κέρδισε η ανθρωπότητα χωρίς ανθρώπινο αγώνα;

Και πάλι είναι ελάχιστο το αίμα που αξιοποιήθηκε σε σύγκριση με το αίμα που θυσιάστηκε.»

lili-zografoy.jpg

«Δεν με είδαν ποτέ μέσα από τα βιβλία μου οι άντρες. Όσο ήμουν νέα, το μόνο που δεν έβλεπαν οι άντρες ήταν το μυαλό μου, που δεν σου κρύβω, ότι φρόντιζα και να το κρύβω όταν κατάλαβα ότι τους ενοχλούσε.»

«Γι αυτό η μάζα είναι πρόθυμη να υποστηρίξει μια θεότητα ή μια εξουσία που υπόσχεται το διωγμό της αδικίας και την αποκατάσταση της ισότητας. Το κακό είναι πως δεν ελέγχει ποιος της τα υπόσχεται όλα τούτα. Της αρκεί η πλάνη πως οι πάντες θα ισοπεδωθούν στο ανάστημα της δικής της μετριότητας. Και πως και οι άλλοι θα στερηθούν εκείνο που η ίδια φοβάται: την ελευθερία να ψηλώσουν.»

«Η ζωή περνά από μέσα μου, με διαποτίζει με την ασκήμια της, με γεμίζει λύσσα με την αδικία της την οργανωμένη, με ταπεινώνει με την ανημποριά μου ν’ αντιδράσω, να επαναστατήσω αποτελεσματικά, να υπερασπιστώ το μαζικό μας εξευτελισμό.

Αν ξαναγινόμουν είκοσι χρόνων θα ξεκινούσα από τις κορφές των βουνών, αντάρτης, ληστής, πειρατής, ν’ ανοίξω τα μάτια εκείνων που δέχονται αδιαμαρτύρητα τη μοίρα τους, όσο και κείνων που εθελοτυφλούν. Όχι, η επανάστασή μου δε θα στρεφόταν κατά του καταστημένου και του συστήματός του, αλλά εναντίον εκείνων που το ανέχονται. Θα σκότωνα, θα τσάκιζα την κακομοιριά, την υποταγή, την ταπεινοφροσύνη.

Η γη έτσι κι αλλιώς δε χωρά άλλους ταπεινούς και καταφρονεμένους. Όπως δε χωρά άλλα φερέφωνα προκάτ επανάστασης.»

«Η ζωή γίνηκε πια πάρα πολύ απάνθρωπη για να την καλουπώνουμε σε σχήματα, δε μας ανήκει καν, όπως δε μας ανήκει τίποτα, από τη γη που κατοικούμε ως τα πρόσωπά μας.

Όταν ο κάθε τυχάρπαστος, ο κάθε τιποτένιος, μπορεί να μάς δέσει πάνω σε μια καρέκλα, σ’ έναν πάγκο ή σ’ ένα κρεβάτι, να μάς φτύσει, να μάς μαστιγώσει, να μάς βιάσει.

Το Σύστημα αποχαλινωμένο καλλιεργεί σκόπιμα την ασυνειδησία, την αγριότητα, το χάος, καταλύοντας το σεβασμό για τον ανθρώπινο παράγοντα. Δεν άφησε τίποτα ανεκμετάλλευτο, από το “χάσμα των γενιών” που αποκόβει τους ανθρώπους μεταξύ τους και ετοιμάζει τους αυριανούς παιδιά-καταδότες του Χίτλερ, ως την κατάργηση της οικογένειας.

Ο άνθρωπος βγαίνει στο σφυρί. Για να μη βρίσκει το Σύστημα καμιά αντίδραση και να μπορέσει αύριο να βγάλει ελεύθερα στο σφυρί και τις πατρίδες.»

«Θυμάμαι ήμουν πολύ νέα και κατέβαινα την οδό Σόλωνος που είναι όλα τα βιβλιοπωλεία. Και δεν ξέρω γιατί, έτσι αφηρημένα όπως περπατάμε πολλές φορές, σήκωσα τα μάτια μου και είδα τα πατάρια των μαγαζιών. Ήταν σκονισμένα. Φαινόταν τα βιβλία τοποθετημένα ντάνες-ντάνες και είπα: «Πόσοι άνθρωποι ονειρεύτηκαν το ίδιο πράγμα που ονειρεύομαι κι εγώ. Να γίνω συγγραφέας. Πόσοι άνθρωποι καταναλώθηκαν και τι πέτυχαν;»

Αυτή ήταν η πρώτη μου φιλοσοφημένη επίγνωση.»

«O Έλληνας της αρχαιότητας έφτασε εκεί που έφτασε γιατί δεν υπήρξε ποτέ θρησκευτικά δογματικός. Τρανή απόδειξη, η ανοχή του στην εισβολή του χριστιανισμού. Μπορούσε να περιφρονήσει μια ιδέα η θρησκεία, να την αγνοήσει, αλλά ποτέ να την απαγορέψει.»

«Όταν βλέπεις μια γυναίκα να φορά ένα όμορφο φόρεμα, να ξέρεις ότι αυτό το φόρεμα στοίχισε πολύ μεγάλο κόπο σ’ αυτόν που το έφτιαξε. Δεν είναι τυχαίο να είναι ένα φόρεμα παρά πολύ ωραίο. Όταν βλέπεις μια ωραία καρέκλα, μια ωραία κομόντα σαν αυτή, έχει πάθος επάνω της. Δούλεψε ο τεχνίτης τ’ ανάγλυφα τριαντάφυλλα με πολύ μεράκι. Κι έβγαλε αυτό το χάρμα πλάσμα που βλέπεις εκεί.

Δεν είναι τυχαίο, το ότι ένα πράγμα σε συγκινεί, όταν ο άλλος έχει βάλει την ψυχή του μέσα. Και η ψυχή ενός κειμένου είναι μόχθος. Είναι κόπος. Είναι λεπτομέρεια.»

«Επί 21 αιώνες, Δύση και Ανατολή, κρατούν τον Έλληνα καθισμένο στο σκαμνί, στη θέση του αιώνια κατηγορούμενου: Λατίνοι, Εβραίοι,Πάπες, Τούρκοι, Δυτικοευρωπαίοι. Όλοι βυζαίνουν, κρεμασμένοι από το μαστό του, και δεν του συχωρούν πως δεν τα καταφέρνουν να απογαλακτιστούν.»

«Οι μάζες εκπαιδευμένες να είναι άτολμες και δορυφορικές, καθηλώνονται ανίκανες και ν’ αντικρίσουν ακόμα το κενό. Ειδικά διαμορφωμένες έτσι, περιμένουν, προσφέροντας με την ανημποριά τους, το πρόσχημα. Αυτή είναι η στιγμή του καπάτσου ή αλλιώς του ηγέτη. Όταν οι παλιοί θεοί αποσύρονται, οι θρόνοι αναζητούν διάδοχο. Και μ ένα καλό χειρισμό ή δίχως καν χειρισμό, σχεδόν κάθε άχρηστο σακί κόκαλα μπορεί ν αναρριχηθεί στην άδεια θέση!»

«Δεν σου κρύβω ότι εγώ ντρέπομαι που βγάζω λεφτά από τα βιβλία μου. Είναι ξέρεις λιγάκι σαν να πληρώνεσαι μια σεξουαλική πράξη. Διότι αυτό είναι.»

«.. Λίγες μέρες αργότερα, στις 28 του Απρίλη, η Μαρία, με φωνή που μόλις ακουότανε απο τη βραχνάδα, αποχαιρέτησε την αδερφή της Βιργινία, όπως κάθε βράδυ. Κοντά της έμεινε ο πιστός κι αφοσιωμένος φίλος με το πρόσχημα πως θα της κρατούσε για λίγο ακόμη συντροφιά. Απο καιρό είχαν συνεννοηθεί οι δυό τους. Πως όταν θα ‘φτανε το τέλος, που θα ‘ταν οδυνηρό και βασανιστικό, εκείνος δε θα την άφηνε να υποφέρει. «Με το να το παρατείνουμε», του ‘χε πει, «το ξέρεις καλά πως δε θα εμποδίσουμε το θάνατο. Μόνον εσύ, που μ’ αγαπάς τόσο, θα καταλάβεις πόσο θα με ανακουφίσεις, όταν θα αισθανθώ πως η προθεσμία έληξε». Και του ‘δειξε τις ενέσεις μορφίνης που φύλαγε στο βάθος του συρταριού. Ο Α. της το υποσχέθηκε, χωρίς να πιστεύει ίσως πως θα ‘ρχόταν πράγματι ‘κείνη η ώρα κάποτε. Και να που έφτασε, η νύχτα της 28 του Απρίλη. Ο Α. ήταν διανοούμενος ούτε και είχε κανένα δεσμό μαζί της. Έτρεφε γι αυτήν ένα βουβό πάθος, που η Μαρία γνώριζε και ανεχόταν, γιατί δεν την ενοχλούσε ποτέ. «Κρίμα», του είπε, μόλις έγιναν οι ενέσεις. «Θα ‘θελα τόσο να σου ανταποδώσω τη μεγάλη αγάπη σου. Μα ήμουνα εγωίστρια, όσο ένιωθα γερή». Με το χέρι της μες το δικό του αποκοιμήθηκε. Ο Α. ακίνητος δίπλα της ρουφούσε την κάθε της ανάσα, ώσπου ο ύπνος της γίνηκε θάνατος. Χάραζε μόλις σα χτύπησε τη πόρτα της αδερφής της Βιργινίας. Της τα ξομολογήθηκε όλα. «Δε μπορούσα», της είπε, «να της αρνηθώ τίποτα, ούτε και να τη σκοτώσω».

lili-zografoy2-8.jpg

Ο λόγος της υπήρξε αντισυμβατικός και χαρακτηρίστηκε ως η σκοτεινή θεά Εκάτη της λογοτεχνίας μας. Η Λιλή Ζωγράφου παραχώρησε με διαθήκη τα συγγραφικά της δικαιώματα για την ενίσχυση των Παιδικών Χωριών SOS .

Πηγή: entheto.gr