Στο παιδί που μεταφέρεται συνεχώς το μήνυμα, ότι ο έξωκόσμος είναι επικίνδυνος, ότι μόνο στο σπίτι του υπάρχει ασφάλεια, ότι μόνο η οικογένειά του μπορεί να είναι ένα πολύτιμο σημείο αναφοράς, είναι σχεδόν βέβαιο ότι αυτό το παιδί θα αναπτύξει κάποια χαρακτηριστικά εξάρτησης από τα πρόσωπα αναφοράς και ταυτόχρονα ένα αίσθημα ανασφάλειαςπου θα παγιδεύσουν τις ικανότητές του για αυτονόμηση, αρχίζοντας ήδη από την εφηβική περίοδο.

Αυτές οι δυσκολίες του, ανάλογα με την παρουσία ή απουσία παραγόντων αντιστάθμισης, μπορούν να συνεχιστούν, εάν δεν τις αντιμετωπίσει κατάλληλα, σε όλη την ενήλικη ζωή του.

Η κλινική πραγματικότητα αναφέρει όλο και πιο συχνά εφήβους που αντιμετωπίζουν τέτοιες αρνητικές επιπτώσεις, όταν π.χ. πρέπει να φύγουν για σπουδές σε μία άλλη πόλη ή χώρα ή όταν μπαίνουν για πρώτη φορά στον κόσμο της εργασίας ή όταν ακόμη θα χρειαστεί να αναμετρηθούν στις συναισθηματικές σχέσεις.

Όταν λοιπόν θα χρειαστεί να δοκιμαστούν σε άγνωστους και μη προστατευτικούς χώρους, θα αναδυθούν όλες εκείνες οι δυσκολίες που παρέμεναν σε λανθάνουσα μέχρι τότε μορφή και ορισμένες φορές με πολύ αρνητικές συνέπειες για την ψυχολογική τους ευημερία.

Αφορά άτομα στα οποία έχουν μεταφερθεί ειδικές «εντολές της οικογένειας» – μαζί με καθήκοντα, ρόλους και προσδοκίες που κάθε μέλος καλείται να καλύψει και να ικανοποιήσει- «εντολές» που είναι δεσμευτικές και περιοριστικές, στοχεύοντας να εμποδίσουν περισσότερο ή λιγότερο συνειδητά, την απομάκρυνσή τους από την οικογενειακή εστία.

Αυτού του είδους η οικογένεια που την ονομάζω «εμπλεγμένη», δεν επιτρέπει στα μέλη της να εξερευνήσουν αυτόνομα τον κόσμο. Εφαρμόζει εκλεπτυσμένες στρατηγικές ελέγχου, περισσότερο ή λιγότερο σαφείς και ενεργεί πάνω στο αίσθημα ενοχής.

Τα όρια μεταξύ των μελών είναι πολύ ασταθή, όλοι εισβάλουν σε όλα, όλοι εξαρτώνται από όλους, καθένας υιοθετεί μια συμπεριφορά προκειμένου να αποφύγει τη μοναξιά, την απόρριψη και την εγκατάλειψη.

Στον γιο ή στην κόρη που δεν επιτρέπεται η ελευθερία της απομάκρυνσης, για να μην κινδυνεύσει να υποφέρει, να κάνει λάθη, δεν θα του δοθεί καν η ευκαιρία να μάθει να διαχειρίζεται τον πόνο του αποχωρισμού, να διορθώσει τα λάθη του και να σηκωθεί μετά από μία αποτυχία.

Μαρία Λιακάκου, Κλινική Ψυχολόγος

Πηγή: olagiatinsxesi

CoverPhoto@ Richard Baxter