Για να αντιληφθούμε την έννοια της δικαιοσύνης θα πρέπει να ανατρέξουμε στο παρελθόν. Η θεά Θέμις εκπροσωπούσε τη δικαιοσύνη και αντιπροσώπευε την ηθική τάξη και τον νόμο. Άλλωστε, τον ρόλο της μπορούμε να τον αντιληφθούμε και από την ονομασία που της είχαν αποδώσει οι αρχαίοι Έλληνες. Το όνομα της πηγάζει από ρήμα, τίθημι, που σημαίνει ‘’θέτω’’ ή αλλιώς, φέρω τι εις τινα θέσιν. Εν ολίγοις, το έργο της δικαιοσύνης επιτελούταν μέσω της θεάς Θέμιδος. Οι αρχαίοι Έλληνες έτρεφαν ιδιαίτερη εκτίμηση προς το πρόσωπο της Θεάς. Την προσαγόρευαν ως ‘’Ιχναιά Θεά’’ , για το λόγω ότι πάντοντε αντιλαμβανόταν τις αδικοπραξίες των ανθρώπων και τις τιμωρούσε αναλόγως. Την επικαλούνταν και ως ‘’Πανδερκής Θεά’’ εκ του γεγονότος ότι είχε την πανεποπτεία.
Στις μέρες μας οι λειτουργία ενός κράτους στηρίζεται σε τρεις εξουσίες . Την νομοθετική, την οποία αντιπροσωπεύει η Βουλή, την διοικητική-εκτελεστική από την εκάστοτε κυβέρνηση του κράτους, που εκλέγεται από τους πολίτες και τέλος, την δικαστική εξουσία, η οποία ασκείται από τα δικαστήρια κάθε δικαιοδοσίας. Οι τρεις αυτές εξουσίες στελεχώνουν την εύρυθμη λειτουργία του κράτους. Ή μάλλον, θα έπρεπε;
Η δικαιοσύνη προασπίζει τα δικαιώματα των πολιτών. Κάθε άνθρωπος μπορεί να ασκεί τα δικαιώματα του ελεύθερα. Τα δικαιώματα, όμως, φέρουν και υποχρεώσεις έναντι στη κοινωνία. Η δικαιοσύνη διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία του κράτους αλλά παραδειγματίζει και τους πολίτες , να μην επαναλαμβάνουν αδικοπραξίες που επηρεάζουν την αρμονία του κοινωνικού συνόλου. Μέσω της επιτέλεσης της δικαιοσύνης δίνεται η ευκαιρία στους πολίτες να επανορθώσουν για σφάλματα που έχουν διαπράξει. Ένα ερώτημα γεννάται, το έργο της δικαιοσύνης , στην σήμερον ημέρα, είναι αναποτελεσματικό;
Ως τις μέρες μας , στη Βουλή δεν παράγονται δίκαιοι και εύστοχοι νόμοι για τη ορθή διακυβέρνηση των πολιτών αλλά και για την εξυπηρέτηση τους. Αντίθετα, απορρέουν από την Βουλή διατάξεις, οι οποίες στην πλειοψηφία τους, είναι εν τάχει γραμμένες και αντιφατικές με αυτά που προασπίζει η δημοκρατία. Οι παθογένειες στην κοινωνία μεγαλώνουν και πολλά δικαιώματα των πολιτών καταπατούνται.
Επιπλέον, η κάθε κυβέρνηση, αναλαμβάνει την διακυβέρνηση με ένα και μοναδικό γνώμονα την εκπροσώπηση των πολιτών. Κάθε μέτρο η απόφαση θα πρέπει να διασφαλίζει το εθνικό συμφέρον και να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Όμως, καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν χάραξε ή δεν συνέχισε την ίδια πορεία. Δεν αποτελούταν από ικανούς πολιτικούς και πεπειραμένους. Ενεργούσε και ενεργεί δίχως να αποβλέπει σε μακρά έργα αλλά με μοναδικό σκοπό την επικράτηση της εξουσίας. Στον αντίποδα, όποια μέτρα ωφελούσαν τους πολίτες, την ανάπτυξη της οικονομίας και γενικότερα την κοινωνία τότε, η κυβέρνηση αντιμετώπιζε αποδοκιμασίες. Αρχικά, από την αντιπολίτευση με «θυελλώδεις» αντιδράσεις και έπειτα, από τους ‘’επαγγελματίες’’ συνδικαλιστές με οργανωμένες κινητοποιήσεις. Η «παράσταση» αυτή συνεχίζεται μέχρι και ‘’σήμερα’’ χωρίς καμιά παραλλαγή. Όλα αυτά οδηγούν, πολλές αποφάσεις της κυβερνήσεως να γίνονται με ταχύ ρυθμό και να είναι αναποτελεσματικές τόσο για το κράτος όσο και για τους πολίτες. Επιπλέον, δεν επιλύεται κανένα πρόβλημα τόσο στα οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα αλλά κυρίως στα εθνικά. Οι παθογένειες γιγαντώνονται και η κρίση , όχι μόνο, η οικονομική αλλά η κρίση των αξιών γιγαντώνεται.
Στη δικαστική εξουσία επικρατεί η << κακκοδαιμονία της εξουσίας>> για το λόγω ότι έχουν προαχθεί στην εξουσία των ανώτατων δικαστηρίων έπειτα από συνδικαλιστικές απαιτήσεις. Επίσης, η δυσλειτουργία της δικαστικής εξουσίας οφείλεται και στην χωρίς μέτρο επιείκεια των επιθεωρητών. Πολλές αποφάσεις των δικαστηρίων δεν αποφέρουν αίσθημα δικαίωσης στους πολίτες. Όλα αυτά, συνεπάγουν τη μη ισότητα απέναντι στο νόμο. Εν ολίγοις, η δικαστική εξουσία δεν δρα κατά τρόπο αμερόληπτο και δεν είναι επιεικής, όταν το προστάζουν οι ανάγκες.
Όταν σε ένα κράτος η ύψιστη αρετή, η δικαιοσύνη , νοσεί τότε και όλες οι υπόλοιπες αξίες εξασθενούν. Η κατάσταση αυτή που διαδραματίζεται στη χώρα μας χρίζει την ανάγκη για αφύπνιση της συνειδήσεως μέσω της χρήσης του ορθού λόγου, της ηθικής, της αλληλεγγύης και γενικότερα της αγάπης. Δίχως τη σκέπη της Πανδερκούς Θεάς , οι αξίες και τα δικαιώματα καταπατούνται. Οι ‘’ολιγάρχες’’ τρέφονται από την παθητικότητα, την έλλειψη αγωνιστικότητας, της ημιμάθειας αλλά και από την πνευματική ανεπάρκεια.
Τέλος, η αρμονία και η ομαλή λειτουργία κάθε κοινωνίας διασφαλίζεται και από την απόδοση της δικαιοσύνης. Όχι μόνο πρέπει να αποδίδεται τάχιστα αλλά το κράτος οφείλει να δίνει την εικόνα ότι αποδίδεται και πως οι νόνοι τηρούνται. Έτσι, αποπνέει εμπιστοσύνη στους πολίτες και θεσπίζεται έναν κράτος δικαίου. Όταν το έργο της δικαιοσύνης κωλυσιεργεί , τότε σύμφωνα με ένα φιλόσοφο, << ο λαός θα πρέπει να υπερασπίζεται το νόμο σαν το τείχος [πόλης]>> . Τέλος, όσοι μετέχουν στην εξουσία οφείλουν και είναι επιτακτική ανάγκη να σέβονται και να τηρούν τους νόμους που διέπουν το κράτος και τις αρχές τις δημοκρατίας.
Χαρίλαος Παπαδήμας
