Άνδρες αιώνιοι έφηβοι

03.04.2014
Άνδρες αιώνιοι έφηβοι

Άνδρες που αρνούνται να µεγαλώσουν και να αναλάβουν τις ευθύνες τους, δηλαδή σοβαρή σχέση, γάµο, παιδιά και οικογένεια, ενήλικες στα χαρτιά που όµως συµπεριφέρονται σαν αιώνιοι έφηβοι σε µια παρατεταµένη dolce vita. Μήπως σε αυτή την περιγραφή αναγνωρίζετε κάποιον φίλο και γνωστό ή το...σύντροφό σας; 

Στα σίξτις της σεξουαλικής απελευθέρωσης, ο λαϊκός τραγουδιστής Χρηστάκης ηχογραφούσε το τραγούδι του Ζακ Ιακωβίδη «Θα ζήσω ελεύθερο πουλί», που έµελλε να γίνει ο ύµνος του αµετανόητου εργένη.

Την ίδια εποχή, στους κινηµατογράφους έκαναν ουρές στα ταµεία για να δουν το Λάµπρο Κωνσταντάρα ως µέγα πολέµιο του γάµου στον «Γεροντοκόρο».

Σήµερα, στο βιβλίο της για τα «Παιδιά της γενιάς του '68», η διακεκριµένη κοινωνιολόγος σε θέµατα οικογένειας και αντιπρόεδρος του συµβουλίου κοινωνικών επιστηµών της UNESCO, δρ. Bernadette Bawin-Legros, µιλά για τη «νέα, παγκόσµια συναισθηµατική τάξη των εργένηδων», ενώ σταρ διεθνούς βεληνεκούς σαν την Κίρστεν Ντανστ προχωρούν την ψυχανάλυση των singles ένα βήµα παραπέρα: «οι άνδρες πάσχουν από το σύνδροµο Πήτερ Παν, είναι 35 και φέρονται σαν να είναι 25».

Εργένης ίσον Πήτερ Παν;

«Εργένηδες υπήρχαν και υπάρχουν. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί για λόγους οικονοµικούς, συναισθηµατικούς και κοινωνικούς.

Η χειραφέτηση των γυναικών, η µεγαλύτερη ευκολία στη δηµιουργία προγαµιαίων σχέσεων και σεξουαλικών συνευρέσεων, η αντισύλληψη, η εξιδανίκευση της νεότητας, καθώς και η οικονοµική κρίση, είναι κάποιοι λόγοι που διευκολύνουν να παραµένουν εργένηδες.

Οι εργένηδες εµφανίζουν στοιχεία συναισθηµατικής ανωριµότητας, καθώς δυσκολεύονται να αναλάβουν ευθύνες και φοβούνται την ουσιαστική δέσµευση», εξηγεί η συµβουλευτική ψυχολόγος, MSc, κυρία Χριστίνα Σαµαράκη, σπεύδοντας να διευκρινίσει:

«Δεν είναι, όµως, όλοι οι εργένηδες "Πήτερ Παν", ούτε και το αντίστροφο».

Στη χώρα του Ποτέ (βέρα και στεφάνι)

Γνήσιος εκπρόσωπος του µυθιστορηµατικού ήρωα του Τζέιµς Μπάρι, Πήτερ Παν, ενός ανέµελου και σκανταλιάρικου παιδιού που αρνείται να µεγαλώσει, φαίνεται να είναι ο 41χρονος Αλέξανδρος, διαφηµιστής.

«Θέλω να ζω για το τώρα, χωρίς ψυχαναγκασµούς, να χαρώ την ανεξαρτησία µου. Γιατί δηλαδή "πρέπει" και καλά να δεσµευτώ µε έναν άνθρωπο για ολόκληρη τη ζωή µου; Λέω στην κοπέλα µου, "τι νόηµα έχει ο γάµος, αφού είµαστε µια χαρά και ζούµε ήδη σαν παντρεµένοι; Δεν βλέπεις γύρω σου τόσα διαζύγια; Είναι αλήθεια τελικά αυτό που λένε, πως ο γάµος σκοτώνει τον έρωτα".

Όλα είναι τόσο στον αέρα, γιατί να πω εγώ το "για πάντα"; Προτιµώ µια σχέση που να µην είναι καταπιεστική και να µου αφήνει χρόνο για εξόδους µε τα φιλαράκια µου και για το χόµπι µου, το kart.

Δυο ευρώ να έχω, να τα ξοδέψω και να τα ευχαριστηθώ, όχι µια ζωή στη στέρηση, σαν τον πατέρα µου. Έτσι κι αλλιώς, µε την κατάσταση σήµερα, δεν ξέρεις τι σου ξηµερώνει αύριο, οπότε γιατί να βάλεις στην πλάτη σου βάρη, σαν την οικογένεια και τα παιδιά, που µπορεί να µην καταφέρεις να σηκώσεις; Καλύτερα ό,τι φάµε ό,τι πιούµε κι ας είναι καλά το ταπεράκι της µαµάς!».

Το προφίλ του άνδρα Πίτερ Παν

«Το σύνδροµο "Πίτερ Παν" δεν θεωρείται επισήµως ψυχολογική διαταραχή. Ωστόσο, χρησιµοποιείται ως όρος ακόµα και από ειδικούς, για να περιγράψουν έναν άνθρωπο-συνήθως ανδρικού γένους-που παραπαίει ανάµεσα στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή.

Πρόκειται για κάποιον που, παρότι βιολογικά είναι ενήλικας, συναισθηµατικά, αλλά και στη συµπεριφορά του, εµφανίζεται µε εφηβικά-ενίοτε και παιδικά- χαρακτηριστικά», εξηγεί η ψυχολόγος και δίνει το ψυχογράφηµά του:

«Είναι ένα άτοµο ιδιαίτερα εγωκεντρικό, µε ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά. Συναισθηµατικά αποστασιοποιηµένος, δυσκολεύεται να αναγνωρίσει και να εκφράσει αυτά που πραγµατικά νιώθει. Όταν αφήνει τα συναισθήµατά του να φανούν, είναι ακραία και υπερβολικά, είτε πρόκειται για θυµό, είτε για χαρά. Συχνά κρύβει τη στεναχώρια του, δείχνει ότι δεν τον αγγίζουν κάποιες καταστάσεις και εµφανίζεται χαρούµενος και ανέµελος», περιγράφει η κυρία Σαµαράκη και συνεχίζει:

«Ο "Πήτερ Παν" είναι ιδιαίτερα αναβλητικός, τόσο σε συναισθηµατικά, όσο και σε πρακτικά θέµατα. Δεν θέλει να αναλάβει την ευθύνη για µια απόφαση, να υποστεί τις συνέπειες και την κριτική από το περιβάλλον του.

Δυσκολεύεται να προχωρήσει στη δηµιουργία οικογένειας, αφού τον απασχολούν κυρίως οι δικές του ανάγκες. Με την οικονοµική κρίση βρίσκει περισσότερες δικαιολογίες και "ντύνει" τους φόβους, τις ανασφάλειες και τη συναισθηµατική αναπηρία του µε αληθοφανείς προφάσεις.

Στις ερωτικές σχέσεις του, τα συναισθήµατα εκδηλώνονται επίσης ακραία. Μπορεί να πει µεγάλα λόγια και να δώσει υποσχέσεις, αλλά την επόµενη στιγµή τις "ξεχνάει". Όποτε µια σχέση σοβαρεύει ή του ζητά οποιαδήποτε µορφή δέσµευσης, εκείνος φοβάται και εξαφανίζεται».

Επιπλέον, «δυσκολεύεται να δηµιουργήσει ουσιαστικές φιλίες, καθώς προϋποθέτουν δέσµευση, προσπάθεια, κατανόηση των συναισθηµάτων του άλλου. Επειδή φοβάται τη µοναξιά (και είναι και εγωκεντρικός) θέλει να περιστοιχίζεται από κόσµο που ικανοποιεί τις ανάγκες του, γι' αυτό έχει πολλούς γνωστούς και παρέες, στις οποίες µπαινοβγαίνει, ανάλογα µε τις διαθέσεις του.

Αν και φαίνεται πολύ κοινωνικός, κεφάτος και γεµάτος αυτοπεποίθηση, ο άνθρωπος αυτός ουσιαστικά είναι ανασφαλής, φοβισµένος, βαθύτατα λυπηµένος.

Με την οικογένεια έχει µια εξάρτηση, καθώς συναισθηµατικά δεν έχει ενηλικιωθεί. Παράλληλα, θέλει να δείχνει ανεξάρτητος, γι' αυτό και τα συναισθήµατά του απέναντι στους γονείς του είναι αντιφατικά.

Στις εργασιακές τους σχέσεις, οι σύγχρονοι "Πήτερ Παν" αποφεύγουν επίσης να αναλαµβάνουν ευθύνες. Αγχώνονται πολύ όταν πρόκειται να αξιολογηθούν και αντιδρούν άσχηµα όταν τους γίνεται κριτική», επισηµαίνει η συµβουλευτική ψυχολόγος.

Ο ρόλος της οικογένειας

Οι ειδικοί που έχουν ασχοληθεί µε το συγκεκριµένο σύνδροµο, έχουν παρατηρήσει ότι ο υπερπροστατευτισµός των γονέων µπορεί να οδηγήσει στην εµφάνιση τέτοιων χαρακτηριστικών στο παιδί. «Λόγω του ότι οι γονείς προλαβαίνουν τις επιθυµίες του και δεν το αφήνουν να αναλάβει καµία πρωτοβουλία, το παιδί δεν αποκτά τα απαραίτητα εφόδια για να βγει στην κοινωνία και να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες, καθίσταται ανασφαλές και εξαρτηµένο.

Επειδή τα παιδιά βρίσκονται σε προνοµιακή θέση καθώς µεγαλώνουν, εξιδανικεύουν την εφηβική ηλικία και παγιδεύονται εκεί», παρατηρεί η κυρία Σαµαράκη.

«Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση, να προκύψει ένας "Πήτερ Παν" από µια οικογένεια υπερβολικά αυστηρή ή αδιάφορη. Και στις δύο περιπτώσεις, το παιδί δεν µαθαίνει να δηµιουργεί ουσιαστικές συναισθηµατικές σχέσεις».

Σταθείτε στο ύψος της...ηλικίας σας

«Η δυσκολία στη θεραπεία (µε ή χωρίς εισαγωγικά) του συγκεκριµένου συνδρόµου είναι ότι συνήθως τα άτοµα που εµφανίζουν τέτοια συµπτώµατα δεν πιστεύουν ότι αποτελούν µέρος του προβλήµατος», διαπιστώνει η ειδικός.

«Η αλήθεια είναι ότι ουσιαστικά αποτελούν µόνο ένα κοµµάτι, αφού συνήθως υπάρχει η οικογένεια ή κάποιος σύντροφος που διευκολύνει το άτοµο να συνεχίσει να είναι ανώριµο και διαιωνίζει το πρόβληµα. Εποµένως, η αντιµετώπιση του συνδρόµου θα είναι πιο επιτυχής αν περιλαµβάνει όλο το σύστηµα.

Το πρώτο βήµα αφορά στη συνειδητοποίηση του προβλήµατος και στη δηµιουργία της επιθυµίας για αλλαγή. Καθώς υπάρχει έντονη συναισθηµατική ανωριµότητα, η εµπλοκή σε µια ψυχοθεραπευτική διαδικασία θα βοηθήσει σηµαντικά. Η βελτίωση του επιπέδου ωριµότητας συνδέεται µε την κατανόηση και την αποδοχή του εαυτού, αλλά και των γύρω µας, τη µείωση της προσπάθειας έλεγχου της συµπεριφοράς των άλλων, αλλά και την επιλογή συναναστροφών και καταστάσεων που έχουν θετική επίδραση και µας ωριµάζουν», καταλήγει η κυρία Σαµαράκη.

Και...σύνδροµο Γουέντι!

Tο εµφανίζουν συνήθως οι γυναίκες που επιλέγουν σύντροφο µε το σύνδροµο «Πήτερ Παν» (από τον θηλυκό χαρακτήρα που συντρόφευε τον Πήτερ Παν στο οµώνυµο παραµύθι) και οι οποίες, όπως εξηγεί η ψυχολόγος, έχουν την τάση να αναλαµβάνουν µητρικό ρόλο στη σχέση.

Καθώς ο άνδρας είναι αναβλητικός, ανεύθυνος και εγωιστής, όλα κινούνται γύρω από τις δικές του ανάγκες και χρειάζεται κάποιον να του τις ικανοποιεί.

«Η γυναίκα µπορεί να φτάνει στο σηµείο να βάζει στην άκρη δικές της επιθυµίες και ανάγκες για να φροντίσει το "µικρό παιδί" που έχει δίπλα της. Επίσης, κάποιος χρειάζεται να αναλάβει ευθύνες για να λειτουργήσει η σχέση και η γυναίκα διατηρεί αυτό το ρόλο. Τελικά, µε τη στάση τους, οι συγκεκριµένες γυναίκες διαιωνίζουν το πρόβληµα και επιτρέπουν στο σύντροφό τους να παραµένει συναισθηµατικά παιδί».

Tips αν έχετε δίπλα σας έναν «Πήτερ Παν»...

Σεβαστείτε την παιδικότητα του συντρόφου σας, αλλά µην τον ευνουχίζετε.

Δείξτε του εµπιστοσύνη, αφήστε του χώρο να αναλάβει κάποιες ευθύνες.

Eνισχύστε τα θετικά του χαρακτηριστικά, ώστε να τον βοηθήσετε να ωριµάσει και να πιστέψει και ο ίδιος στον εαυτό του.

Aφήστε τον να κάνει τα πράγµατα µε τον δικό του τρόπο και στον δικό του χρόνο.

Παρουσιάζοντάς του κάποιες υποχρεώσεις ως κάτι διασκεδαστικό και αφήνοντάς του το περιθώριο της επιλογής, ίσως µπορέσει να κινητοποιηθεί.

Της Ζέφης Κληρονόμου

Πηγή: lifepositive.gr