«Τι καλό παιδί που είσαι! Μπράβο το καλό μου το παιδί! Το πιο καλό παιδί του κόσμου είσαι!»
Αυτές και άλλες φράσεις συνηθίζουμε να λέμε στα παιδιά μας με καμάρι. Πιστεύουμε ότι αν τους τονίσουμε τον ρόλο του καλού παιδιού, τότε τα βοηθάμε να υιοθετήσουν σωστές συμπεριφορές και να μεγαλώσουν σωστά.
Είναι όμως έτσι; Τι μπορεί να σκέφτεται ένα παιδί σε νηπιακή ή παιδική ηλικία όταν ακούει τις παραπάνω φράσεις συχνά μέσα στην ημέρα;
Ίσως αν μπορούσε να μιλήσει χρησιμοποιώντας το λεξιλόγιο των ενηλίκων, να εκφραζόταν κάπως έτσι:
«Αγαπημένοι μου γονείς!
Σταματήστε να με λέτε καλό παιδί.
Δεν υπάρχουν καλά και κακά παιδιά!
Είμαι απλώς παιδί! Είμαι ένα παιδί που γελάει, κάνει σκανταλιές, κλαίει, βοηθάει όταν και όπως μπορεί, ζηλεύει, θυμώνει!
Δεν έχω μία μόνο ταυτότητα ή έναν μόνο ρόλο!
Εξάλλου ποιος είναι μόνο καλός ή μόνο κακός; Όλοι έχουμε κάποιες καλές και κάποιες σκοτεινές πλευρές.
Σταματήστε να μου δίνεται αυτόν τον ρόλο, γιατί έμμεσα δεν αφήνετε χώρο για να είμαι κάτι άλλο.
Μου βάζετε μια προσδοκία, στην οποία πρέπει να ανταποκριθώ για να νιώσω ότι με αποδέχεστε.
Εγώ όμως για να μεγαλώσω και να εξελιχθώ σε έναν ενήλικα που φροντίζει και αγαπάει πραγματικά τον εαυτό του, έχω ανάγκη την άνευ όρων αποδοχή και όταν μου τονίζετε αυτό το χαρακτηριστικό του καλού παιδιού, δεν μου αφήνετε χώρο να είμαι και κάτι άλλο.
Το ξέρω ότι με αυτές τις αξίες μεγαλώσατε, αλλά πρέπει και εσείς να αλλάξετε για το δικό μου το καλό!»
Έχουμε άραγε σκεφτεί ποτέ πώς επηρεάζει το παιδί μας ο ρόλος του καλού παιδιού;
Το «καλό παιδί» της οικογένειας, προσπαθώντας να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των σημαντικών για εκείνο προσώπων, των γονιών του δηλαδή, πολλές φορές ίσως να μην είναι σε επαφή με τον εαυτό του, τις ανάγκες και το συναίσθημα του, αλλά να καλύπτει πρώτα τις ανάγκες των προσώπων αναφοράς του, με στόχο την αποδοχή.
Μεγάλο το βάρος του ρόλου του καλού παιδιού!
Συνήθως ο ένας ή/και οι δύο γονείς, είχαν αυτόν τον ρόλο στην πατρική τους οικογένεια, χωρίς όμως να το έχουν και οι ίδιοι αναγνωρίσει.
Βαθιά μέσα τους όμως ξέρουν πολύ καλά τι κόστος είχε για τους ίδιους και την μετέπειτα ζωή τους. Όλοι στις οικογένειες μας αναλαμβάνουμε ασυνείδητα κάποιους ρόλους, τους οποίους αν δεν συνειδητοποιήσουμε, τους κουβαλάμε και στην πυρηνική μας οικογένεια και τους κληροδοτούμε στα παιδιά μας.
Το «καλό παιδί» της πατρικής οικογένειας που αναλαμβάνει πολλές ευθύνες, πρέπει να φέρνει εις πέρας όλες τις υποχρεώσεις για να μην στεναχωρήσει τους γονείς του, εξελίσσεται σε ένα σούπερ ήρωα στη δική του οικογένεια, ο οποίος φορώντας την «μπέρτα» του είναι ο στυλοβάτης.
Ας σταματήσουμε εδώ τον φαύλο αυτόν κύκλο και ας αφήσουμε τα παιδιά μας να είναι απλά παιδιά και να μπορέσουν να έρθουν σε επαφή με όλες τις πλευρές τις προσωπικότητας τους, ώστε να μπορέσουν να τις αναπτύξουν στο μέλλον.
Κρητικού Μαρίνα
Ψυχολόγος Υγείας/Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλος
