Ο κρατισμός είναι και αυτός ένα υποκατάστατο της θρησκείας. Ένα μόρφωμα χαρτούρας και άσκοπων διαδικασιών, χαμένης ενέργειας και χρόνου, που έχει παγώσει κάτω από διαδικασίες γεμάτες τρέλα και παράνοια. Μέσα από το έργο του Κάφκα διακρίνουμε την πολιτική του τοποθέτηση, την οποία προσπάθησαν να αποσιωπήσουν, έτσι ώστε η λογοτεχνία του να ευνουχιστεί. Όμως, ολόκληρο το έργο του είναι μια λεπτομερής ανατομία της γραφειοκρατικής εξουσίας. Του κράτους που λειτουργεί ως αυτοσκοπό του εαυτού του, κάτι που βλέπουμε στον Πύργο. Ο εσωτερικός λαβύρινθος που παγιδεύει το Άτομο στη θέληση του κράτους, κάνοντας το ανήμπορο έρμαιο της γραφειοκρατικής εξουσίας.
Η μάζα αποδεχόμενη την κατάσταση, προσκολλάται στα τοιχώματα του κράτους, δίνοντας του την απαραίτητη ανοχή και συνεργασία, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει. Το υπερμεγέθους φασματικό οικοδόμημα, δημιουργεί την ακλόνητη πίστη μεγαλείου και αφοσίωσης, όπου σαν τεράστια φούσκα καλύπτει με την σκιά του την Ατομική θέληση. Στη Δίκη, το Άτομο είναι αντιμέτωπο με την αόρατη εξουσία της κρατικής ύπαρξης, η οποία υπάρχει ως ανώτατη αόρατος αρχή μέσα από νόμους άγραφους.
Οι γραφειοκράτες ως ερμηνευτές του θεού-κράτους, μεταφέρνουν τους νόμους και σαν ευαγγελικό δόγμα τους επιβάλουν στο Άτομο, που βρίσκεται ανάμεσα σε υπόλοιπα πρόσωπα. Πρόσωπα δίχως αντίδραση, αμέτρητα και στατικά, σαν κέρινα αγάλματα που πνίγουν τον ζωτικό χώρο του Ατόμου.
Ο πατερναλισμός κάνει την εμφάνιση του στη Μεταμόρφωση και την Κρίση, χτυπώντας το πρωτείο του προστατευτικού πατερούλη, που εξουσιάζει την ανεύθυνη μάζα για το «καλό» της «πάντα». Ο Κάφκα ήταν απαγορευμένος στο κομμουνιστικό καθεστώς, γιατί τα πολιτικά του μηνύματα θα σάρωναν την κόκκινη πίστη σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.
Η γραφειοκρατία μπαίνει στο στόχαστρο της κριτικής του Κάφκα, απογυμνωμένη από τα ρούχα του πατριωτισμού και του εθνικού μεγαλείου που έχει ντύσει τον εαυτό της για να προκαλεί δέος. Αυτό πού δεν αντέχει ο συγγραφέας, είναι η απραξία που έχει βαλτώσει την ανθρώπινη κατάσταση.
Στην Ελλάδα δυστυχώς, ζούμε καθημερινά την αρρωστημένη σαγήνη της γραφειοκρατίας.
Μα πόσο τους φτιάχνει το θρόισμα του χαρτιού, οι συνδετήρες και τα συρραπτικά, που τα κλικ τους, κάθε φορά που χτυπούν, είναι σαν απασφάλιση όπλου, έτοιμο να οπλίσει, να σημαδέψει και να ρίξει.
Με τα ντοσιέ τα φουσκωμένα, που σαν κοιλιές ξεχειλισμένες, γεμάτες χαρτούρα που με τίποτα δεν χωνεύουν. Χαρτούρα που δίνεις και ξαναδίνεις, η οποία περνά πρώτα από την πρέσα της στρογγυλής και μετά με τις καλλικατζούρες του κάθε α΄ β΄ προϊσταμένου, βαφτίζεται επίσημη και θάβεται στο νεκροταφείο του αρχείου.
Μια διαδικασία που προκαλεί κατάθλιψη όταν είσαι έξω από το τζάμι και ηδονή εξουσίας όταν είσαι από μέσα.
Σε πιάνει τρέλα όταν φαντάζεσαι πως όλη αυτή η διαδικασία δεν παράγει τίποτα, πέρα από τον εαυτό της.
Δικαιολογεί την ύπαρξη του εαυτού της και με βία την επιβάλει. Γιατί δίχως βία, όλα τα μουντζουρωμένα χαρτάκια με τα εθνόσημα και τις καλλικατζούρες θα είχαν τόση αξία, όσο και ένα χαρτί τουαλέτας και μάλιστα χρησιμοποιημένο.
Έτσι το έργο του Κάφκα είναι για εμάς τόσο επίκαιρο όσο ποτέ. Μπορεί να μας εμπνεύσει, να μας αφυπνίσει, αλλά και να μας απελευθερώσει, αν δεν βαλτώσουμε στην αδράνεια.
Η αδράνεια είναι η αρχή όλων των αμαρτημάτων, η κορωνίδα όλων των αρετών...
Facebook: Anthony Fountoulis
email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
