Η Τραγωδία της Γυναικείας Χειραφέτησης

06.03.2014
Η Τραγωδία της Γυναικείας Χειραφέτησης

Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, που γιορτάζεται στις 8 του Μάρτη, έκανα μια έρευνα για τη θέση της γυναίκας σήμερα, στον δυτικό, υποτίθεται πολιτισμένο κόσμο και κυρίως στην Ελλάδα. Κατάφερε να με εκπλήξει το αναμενόμενο… ως προς τα υπέρογκα ποσοστά διάκρισης και βίαιης συμπεριφοράς κατά των γυναικών.

Οι ίσες ευκαιρίες για γυναίκες και άνδρες, ενώ προβλέπονται νομικά, στην πράξη αποδεικνύεται το αντίθετο. Προ της κρίσης, στις νότιες χώρες της Ε.Ε., ο γυναικείος μισθός ήταν τουλάχιστον κατά 20% μικρότερος των ανδρών, ενώ το ποσοστό απασχόλησης γυναικών, κατά 15% μικρότερο. Στην Ελλάδα, Γαλλία, Σλοβενία, Ιρλανδία και Ρουμανία, η παρουσία γυναικών στη Βουλή είναι κάτω του 15%, έναντι εκείνου του 40%, της Σουηδίας, Φιλανδίας, Δανίας και Ολλανδίας ή του 30%, στην Γερμανία, Αυστρία, Ισπανία και Βέλγιο.

Και ενώ στην Ελλάδα, οι γυναίκες είναι το 52% του πληθυσμού, κατέχουν το θλιβερό μερίδιο της ανεργίας σε ποσοστό 60.6% και μόλις το 1.1%  των διευθυντικών θέσεων στην αγορά εργασίας (Απρίλιος 2013). Η Ελλάδα, ανάμεσα στους Εταίρους της, βρίσκεται στη δεύτερη θέση γυναικείας ανεργίας.

Ας πάμε στη βία κατά γυναικών τώρα. Το 32% των Ελληνίδων, έχουν πέσει θύματα ψυχολογικής βίας, το 25% υπέστη σεξουαλική ή/και σωματική βία από τον σύντροφό τους. Το 55% των γυναικών ανέφερε περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης από προϊστάμενο, συνάδελφο ή πελάτη. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών σε ποσοστό 67% δεν προέβη σε καταγγελία σοβαρού περιστατικού βίας από σύντροφο στην αστυνομία ή έστω σε κάποια άλλη οργάνωση.

Στην έρευνα μου, ανακάλυψα πληροφορίες συγκλονιστικές που αφορούν άλλες “εξίσου πολιτισμένες χώρες”:

  • Στην Αυστραλία, στον Καναδά, στο Ισραήλ, στη Νότια Αφρική και στις Η.Π.Α., μεταξύ 40 και 70% των δολοφονημένων γυναικών, σκοτώθηκαν από τους συντρόφους τους. Για την Ελλάδα δεν υπάρχουν αντίστοιχα έγκυρα στοιχεία.
  • Στην Ευρώπη, των 60% των γυναικών προς εμπορία, έχουν υποστεί ψυχική και σεξουαλική βία, προ της εμπορίας τους, ως μέσον πίεσης για την παράνομη διακίνησή τους. (Fast facts: statistics on violence against women and girls – United Naitons Entity for Gender Equlity and Empowerment of Women)
  • Εξήντα δύο εκατομμύρια Ευρωπαίες έχουν πέσει θύμα βίας. Τη μεγάλη διάσταση του φαινομένου της βίας κατά των γυναικών σε Ευρωπαϊκό επίπεδο καταδεικνύει η μεγαλύτερη έρευνα που έχει διεξαχθεί μέχρι σήμερα παγκοσμίως, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν την Τρίτη, 4 Μαρτίου 2014, στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Το Βήμα – Κοινωνία – Τετάρτη 5 Μαρτίου 2014 – Κλώντζα Όλγα).


Η πρωταρχική πηγή της κακοποίησης εντοπίζεται στα παθολογικά χαρακτηριστικά της δομής της προσωπικότητας του δράστη. Απολαμβάνει σαδιστική ευχαρίστηση και επιβεβαίωση της δύναμης και της εξουσίας του. Η κοινωνία με πατριαρχικές δομές ενθαρρύνει τη βία από τους άνδρες προς τις γυναίκες, καθώς θεωρούνται υποδεέστερες. Σ’ αυτήν την προσέγγιση, κρίνεται ουσιώδες να κατανοηθεί η ιστορική υποτέλεια των γυναικών στους άνδρες. Η φεμινιστική θεωρία τίθεται υπέρ μιας ερμηνείας της κοινωνικής δομής, η οποία έχει σχεδιαστεί ώστε να παραβλέπει ή να ενθαρρύνει και να διαιωνίζει την επικυριαρχία των ανδρών στις γυναίκες. (Ενδο-Οικογενειακή Βία κατά των Γυναικών: Πρώτη Πανελλαδική Επιδημιολογική Έρευνα – Ερευνητική Ομάδα: Α. Ζουλινάκη, Γ. Κατσίκη, Ε. Ξυδοπούλου, Ε. Παπαμιχαήλ  – Αθήνα 2003)

Στην έκθεσή του ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (σύμφωνα με το παραπάνω άρθρο στο Βήμα) υποβάλλει σειρά προτάσεων για την υποστήριξη των υπευθύνων χάραξης πολιτικής σε ευρωπαϊκό, αλλά και εθνικό επίπεδο για τη θέσπιση και εφαρμογή ολοκληρωμένων μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών.

  • Όπως επισημαίνεται, τα κράτη-μέλη πρέπει να επικυρώσουν τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης - μέχρι σήμερα έχει κυρωθεί μόνο από την Αυστρία, την Πορτογαλία και την Ιταλία- για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, γνωστή ως Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
  • Επίσης, τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τη βία από ένα σύντροφο ως δημόσιο και όχι ιδιωτικό ζήτημα. Συνεπώς, η εθνική νομοθεσία θα πρέπει να αντιμετωπίζει τον βιασμό εντός γάμου με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζονται τα υπόλοιπα περιστατικά βιασμού και την ενδοοικογενειακή βία ως μείζον ζήτημα δημόσιου ενδιαφέροντος.
  • Στο ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης θα πρέπει να επανεξετασθούν οι εθνικές πολιτικές, αναγνωρίζοντας ότι μπορεί να σημειωθεί σε διάφορα περιβάλλοντα και μέσω πλέον διαφορετικών μέσων, όπως το Διαδίκτυο ή τα κινητά τηλέφωνα.
  • Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν ακόμη οι αστυνομικές αρχές, οι επαγγελματίες υγείας, οι εργοδότες και οι ειδικές υπηρεσίες υποστήριξης θυμάτων.


Μεταφέροντάς σας με πικρία τα στοιχεία της έρευνάς μου, θυμάμαι τα σοφά λόγια της Αμερικανίδας συγγραφέως Cheris Kramarae: "Φεμινισμός είναι η ριζοσπαστική ιδέα ότι οι γυναίκες είναι ανθρώπινα όντα."

Γράφει η Θεοδώρα Μπιμπίλα