Το υλικό αυτό αναφέρεται σε μερικά από τα μεγαλύτερα κοινωνικά ζητήματα που έχουν προκύψει από την πολιτικο-οικονομική κρίση. Το μνημόνιο και η κρίση μας μάθανε καινούριους όρους -που βασικά δεν είναι καινούριοι, αλλά μάλλον είχαμε επιλέξει να αγνοήσουμε -όπως διπολικότητα, κατάρρευση του κομματικού μας συστήματος, μνημονιακοί όροι, δανειστές, κυριαρχία.
Eκτός από τις αυξανόμενες ώρες μαύρης εργασίας και τους πολύ χαμηλούς μισθούς -με ποσοστά μειώσεων να αγγίζουν από 30 εως 40% - ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά στην Ελλάδα σήμερα είναι οι σχεδόν ανύπαρκτοι κανόνες υγιεινής και ασφάλειας. Οι εργοδότες ειδικά στην βιομηχανία αρνούνται να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας. Πιστεύουν ότι με αυτό τον τρόπο μειώνουν το κοστος.
Οι συνταξιούχοι βλέπουν διαρκώς τις συντάξεις τους να μειώνονται και τις αποταμιεύσεις μιας ζωής να εξανεμίζονται. Χιλιάδες καλούνται να ζήσουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας, εξαθλίωσης και επαιτείας, χωρίς να μπορούν να πληρώσουν ενοίκιο, ΔΕΗ, τηλέφωνο, νερό, κοινόχρηστα, θέρμανση και φάρμακα.
Στην Ελλάδα το 27% των οικογενειών δε μπορεί να καλύψει βασικές υλικές ανάγκες. Όλο και περισσότεροι πολίτες προστρέχουν στα συσσίτια που διοργανώνει η Εκκλησία, οι ΜΚΟ ή οι πρωτοβουλίες αλληλεγγύης για να συντηρηθούν.
Η αναβίωση του αμερικάνικου όρου «Great Depression» στην σύγχρονη Ελλάδα. Η οικονομική κρίση αναδιάρθρωσε τους όρους παραγωγής και κατανάλωσης, διέρρηξε τον κοινωνικό ιστό και σκιαγράφησε το πορτρέτο μιας χώρας σε μαζική κατάθλιψη.
Οι διαδηλώσεις στην Αθήνα καταλήγουν σε βίαιες συγκρούσεις. Ζημιές σε κτίρια μεγάλης ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας με τους δρόμους της πόλης να θυμίζουν βομβαρδισμένο τοπίο.
Οι πολίτες διαφωνούν με τα μέτρα λιτότητας στην Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Αντιμετωπίζονται από την αστυνομία με καταστολή και άκρατη ρίψη χημικών που δημιουργεί αναπνευστικά προβλήματα και μία αποπνικτική ατμόσφαιρα στην πόλη.
Οι ελληνικές κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια επιστρατεύουν την Αστυνομία. Τις μέρες των μεγάλων διαδηλώσεων χιλιάδες αστυνομικοί βρίσκονται στους δρόμους και η Αθήνα μετατρέπεται σε εμπόλεμη ζώνη, ενώ και οι ίδιοι οι αστυνομικοί έχουν υποστεί μειώσεις στους μισθούς τους εξαιτίας του Μνημονίου.
Οι διαδηλώσεις συχνά καταλήγουν σε βίαιες συγκρούσεις με την Αστυνομία. Φωτιές και χημικά πνίγουν την πόλη με αποτέλεσμα να προκαλούνται ζημιές σε κτίρια, ορισμένα από τα οποία αποτελούν σπάνια δείγματα αρχιτεκτονικής αξίας.
Οι αυτοκτονίες στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατακόρυφα. Πάνω από 3000 άνθρωποι αποπειράθηκαν ή αυτοκτόνησαν την περίοδο του Μνημονίου. Στην πλειονότητά τους ήταν άνεργοι ή υπερχρεωμένοι επιχειρηματίες. Η αυτοκτονία του συνταξιούχου Δημήτρη Χριστούλα τον Απρίλη του 2012 στην πλατεία Συντάγματος ήταν χαρακτηριτικό παράδειγμα ύστατης πολιτικής διαμαρτυρίας. Στο σημείωμά του έγραφε: «Δεν αυτοκτονώ, με σκοτώνουν».
Κάθε ελληνική οικογένεια βιώνει με τον δικό της τρόπο την κρίση. Ανεργία, μειώσεις μισθών και συντάξεων, χαράτσια, φόροι και αυξήσεις στα βασικά αγαθά έχουν προκαλέσει απόγνωση στις ελληνικές οικογένειες.
439.000 παιδιά στην Ελλάδα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, σε νοικοκυριά που δηλώνουν αδυναμία ικανοποιητικής θέρμανσης και αντίστοιχα αδυναμία κάλυψης των βασικών αναγκών διαβίωσης.
Aπό το 2012 και μετά, οι επιθέσεις και το ρατσιστικό μίσος εναντίον των Ρομά έχουν ενταθεί και συνοδεύονται από συνθήματα και κραυγές για εκκαθαρίσεις. Τον Αύγουστο του 2012 στο Αιτωλικό Aιτωλοακαρνανίας ομάδα 80 ατόμων, με επικεφαλείς τοπικά στελέχη της Χρυσής Αυγής έκαψαν σπίτια Ρομά. Από τις επιθέσεις δεν γλιτώνουν ούτε μικρά παιδιά. Τον περασμένο Μάιο, μάλιστα, είχε αφισοκολληθεί κείμενο που έγραφε μεταξύ άλλων «Εξω οι γύφτοι, τελευταία ημέρα παραμονής τους σήμερα 31 Μαΐου 2013». Ένα από τα θύματα αυτής της επίθεσης είναι η Μαρία και η οικογένεια της.
Ο Γιώργος, αγρότης και κτηνοτρόφος με τα τρία του παιδιά και την γυναίκα του ζεί σε μια αγροτική περιοχή στο νομό Αρκαδίας. Στα προβλήματα που αντιμετωπίζει σε σχέση με την υψηλή τιμή στο πετρέλαιο για το τραχτέρ και στις επίσης υψηλές τιμές των ζωοτροφών, τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί και η αδυναμία του να πουλήσει την παραγωγή του. Δουλέυει 12 με 15 ώρες κάθε μέρα και το εισόδημα του εχει συρρικνωθεί κατά 70% μέσα σε τέσσερα χρόνια.
Η γενιά του πατέρα μου (64) είναι η τελευταία γενιά που έχει δωρεάν ιατρική περίθαλψη στην Ελλάδα. Το εθνικό σύστημα υγείας έχει συρρικνωθεί σημαντικά.
Το παλιό παντζούρι έγινε τοίχος. Τα κιβώτια καναπές. Οι καλαμιές από το διπλανό ρέμα, ταβάνι. Αντί για κουρτίνες, νάιλον. Αυτό είναι το αυτοσχέδιο σπίτι του Νίκου που έμεινε άστεγος μέσα στην κρίση. Συμβασιούχος υπάλληλος του ευρύτερου δημόσιου τομέα, που ζούσε στα βόρεια προάστια της Αθήνας. Τώρα ζει σε ένα ύψωμα της παραλίας, 100 μέτρα από τα κύματα.
Τους μήνες που έχουν δουλειά στα χωράφια η αστυνομία δεν ασχολείται μαζί τους και σε συνεννόηση με τους γαιοκτήμονες αδιαφορεί. Όταν όμως τελειώσει η συγκομιδή, οι χιλιάδες μετανάστες αναγκάζονται να ζουν κυριολεκτικά μαέσα στα δάσοι κρυμμένοι απο την αστυνομία και από τον φόβο της απέλασης.
Σε μια έρευνα του 2012, σε δείγμα 214 ατόμων, το 64,8% είναι άστεγοι για λιγότερο από δύο χρόνια, δηλαδή από τα τέλη του 2010, μια περίοδο που συμπίπτει με την έναρξη της κρίσης. Σε ποσοστό 89,7% είναι Έλληνες και το 10,3% είναι αλλοδαποί. Σε ποσοστό 82,2% είναι άνδρες, το 60,7% είναι μεταξύ των ηλικιών 41 - 55, ενώ το 26,40% είναι μεταξύ των ηλικιών 26 έως 40. Ένας στους πέντε έχει μια πανεπιστημιακή ή τριτοβάθμια εκπαίδευση και το 40% έχουν τελειώσει το λύκειο. Ο Κώστας είναι 57 ετών και ανάπηρος. Έχει χάσει το σπίτι του. Τα βράδια κοιμάται στο αυτοκίνητό του και κατά τη διάρκεια της ημέρας συλλέγει παλιοσίδερα
Οι μοναδικές επιχειρήσεις που ανθίζουν την εποχή της κρίσης, είναι αυτές που αγοράζουν χρυσό. Οι έλεγχοι που έχουν γίνει δείχνουν ότι οι περισσότερες δεν πληρούν τις νόμιμες διαδικασίες λειτουργίας, ενώ υπάρχουν υπόνοιες ότι συνδέονται με κλοπές και ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Απελπισμένοι πολίτες καταφεύγουν σε αυτές πουλώντας σε εξευτελιστικές τιμές κοσμήματα, οικογενειακά κειμήλια ακόμα και δόντια
Περίπου 12 στους 100 κατοίκους της χώρας βρέθηκαν να πληρούν τα κριτήρια της κατάθλιψης σε πανελλαδική έρευνα για την επίδραση της οικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία των κατοίκων. Οι ομάδες του πληθυσμού στις οποίες καταγράφηκε μεγαλύτερη επικράτηση κλινικής κατάθλιψης ήταν γυναίκες, ηλικιακές ομάδες των 35-44 και των 55-64 ετών, τα άτομα με χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο, τα άτομα με εισόδημα 0-400 ευρώ, άνεργοι και υποαπασχολούμενοι. Αναφορικά με το φύλο, οι γυναίκες φαίνεται πως πλήττονται από κατάθλιψη σε μεγαλύτερο ποσοστό (15,6%) σε σχέση με τους άνδρες (9%). Το 2008 τα ποσοστά στην χώρα ήταν στο 3,3%, και καθώς η οικονομική κρίση παρατείνεται και βαθαίνει η κατάθλιψη αναδεικνύεται σε μείζον πρόβλημα.
O αριθμός των χρηστών ηρωίνης στην Ελλάδα ανέρχεται στις 100.000 ενώ το 1980 ήταν μόνο 2.000. Από τους χρήστες το 58,9% είναι άνεργοι και το 22,8% έχει σταθερή ή περιστασιακή εργασία.
Η πορνεία στην Ελλάδα, με αμέτρητους οίκους ανοχής πλέον είναι ανεξέλεγκτη και έχει αυξηθεί δραματικά κατά τη διάρκεια της κρίσης. Τα στοιχεία της έρευνας από το ΕΚΕΦΕ (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών) δείχνουν αύξηση της πορνείας κατά 1.500% μέχρι τις αρχές του 2012. Η ανεργία, η φτώχεια και η κοιωνική περιθωριοποίηση αποτελούν βασικές αιτίες που οδηγούν νέους άνδρες και γυναίκες στην πορνεία απλώς για να επιβιώσουν.
Φωτογραφίες: Δημήτρης Μιχαλάκης
Δείτε ολόκληρη τη συλλογή εδώ
Πηγή: vice.com
