Tepui ή tepuy ονομάζονται τα βουνά που η κορυφή τους έχει επίπεδη επιφάνεια και οι πλαγιές τους είναι σχεδόν κάθετες. Τέτοιου είδους βουνά βρίσκονται στην Γουϊάνα στη Νότια Αμερική και κυρίως στη Βενεζουέλα.
Τα tepui είναι ξεχωριστά βουνά και όχι οροσειρές. Αυτά τα επίπεδα βουνά είναι ό,τι απόμεινε από ένα μεγάλο οροπέδιο ψαμμίτη, που κάποτε κάλυπτε την περιοχή και με το πέρασμα του χρόνου διαβρώθηκε.
Το υψόμετρο των tepui κυμαίνεται από 1.000 έως 3.000 μέτρα. Σπήλαια και καταβόθρες έχουν δημιουργηθεί με το πέρασμα των χρόνων, ως αποτέλεσμα της διάβρωσης. Το βαθύτερο σπήλαιο χαλαζίτη στον κόσμο, με βάθος 671 μέτρα, είναι το Collet Guy Abismo και βρίσκεται σε ένα tepui της Βραζιλίας.
Λόγω του μεγάλου υψόμετρου το κλίμα στην κορυφή τους τους είναι τελείως διαφορετικό από αυτό του εδάφους. Στην κορυφή του βουνού οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές με συχνές βροχοπτώσεις, ενώ στη βάση του βουνού το κλίμα είναι τροπικό, ζεστό και υγρό.
Η ενδημική χλωρίδα και πανίδα, αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο μέσα στις χιλιετίες, είναι ένας διαφορετικός κόσμος με μεγάλη οικολογική αξία. Στην κορυφή των βουνών αυτών υπάρχουν διάφοροι τύποι δασών με μεγάλη ποικιλία από ορχιδέες και βρομέλιες. Επειδή το έδαφος στα tepui είναι φτωχό σε θρεπτικά συστατικά υπάρχουν πολλά σαρκοφάγα φυτά.
Τα tepui συχνά αναφέρονται ως "Τα νησιά Γκαλαπάγκος" της ηπειρωτικής χώρας, αφού ένας μεγάλος αριθμός φυτών και ζώων ζουν μόνο σ΄αυτά και πουθενά αλλού στον κόσμο.
Είναι επίσης γνωστά και ως "νησιά πάνω από τα τροπικά δάση" και είναι μεγάλη πρόκληση για τους ερευνητές, αφού πολλά είδη που υπάρχουν στα βουνά αυτά δεν έχουν ακόμα περιγραφεί.
Μερικά tepui καλύπτονται σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του χρόνου από πυκνά σύννεφα. Ο άνθρωπος δεν έχει καταφέρει ακόμα να πατήσει το πόδι του σε πολλά tepui.
Μερικά αξιοσημείωτα tepui είναι: Το Auyantepui, που το όνομά του σημαίνει "βουνό του διαβόλου". Σ΄αυτό βρίσκονται οι πηγές του καταρράκτη Angel, που είναι ο ψηλότερος καταρράκτης στον πλανήτη. Το Autana, στο οποίο υπάρχει ένα μοναδικό σπήλαιο, που διατρέχει από βουνό από την μια πλευρά στην άλλη.
Το Matawi, που είναι γνωστό και ως Kukenan, γιατί είναι η πηγή του ομώνυμου ποταμού, θεωρείται από τους αυτόχθονες Pemon ως "ο τόπος των νεκρών". Το Roraima είναι το ψηλότερο tepui.
Οι τεράστιοι βράχοι του tepui Ptari είναι τόσο απομονωμένοι, που πιστεύεται ότι ένας μεγάλος αριθμός ενδημικών ζώων και φυτών θα μπορούσε να βρεθεί εκεί.
Τέλος, το Sarisarinama είναι γνωστό για τις σχεδόν τελείως κυκλικές καταβόθρες του, που πηγαίνουν κατευθείαν κάτω από την κορυφή του βουνού. Η μεγαλύτερη τέτοια καταβόθρα έχει διάμετρο και βάθος 350 μέτρα.
Στο Εθνικό Πάρκο Canaima στη Βενεζουέλα, που αποτελεί Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, βρίσκονται πολλά tepui, που καταλαμβάνουν το 65% της έκτασης του πάρκου. Θεωρούνται από τους αρχαιότερους γεωλογικούς σχηματισμούς του πλανήτη και χρονολογούνται δύο δισεκατομμύρια χρόνια πριν την προκάμβριο περίοδο.
Ο λαός των Pemon συνδέεται στενά με τα tepui. Γι΄αυτούς είναι τόποι ιεροί και πιστεύουν ότι είναι το σπίτι των αρχαίων πνευμάτων "Mawari". Τα tepui αποτελούν μοναδικό βιολογικό περιβάλλον, έχουν εξαιρετικό γεωλογικό ενδιαφέρον και είναι από τα πιο συναρπαστικά τοπία.
Πηγή: aksioperierga
