Αυτή η μανία για την κομψότητα δεν είναι μια τάση της μόδας. Σε ορισμένες από τις πιο απομακρυσμένες γωνιές της γης, όπου υπάρχει πραγματικός δανδισμός, χρησιμεύει ως κάτι που τους φέρνει πιο κοντά στη θρησκεία και την ευπρέπεια, είναι ένας κώδικας ζωής.
Οι αναφορές στους αφρικανούς δανδήδες πηγαίνουν πίσω, στον 18ο αιώνα, όταν οι σκλάβοι αναγκάζονταν από τα αφεντικά τους από την Ευρώπη να ντύνονται με κομψά κουστούμια για να «ταιριάζουν» με το πολυτελές περιβάλλον τους. Μέχρι τη στιγμή που η δουλειά να καταργηθεί, οι απελευθερωμένοι Αφρικανοί είχαν ήδη αρχίσει να δημιουργούν το δικό τους, μοναδικό στυλ δανδή, σε ορισμένες περιπτώσεις, καλύτερα και από τους Ευρωπαίους που τους μύησαν στην κομψότητα.
Η ελάχιστα γνωστή υποκουλτούρα του Κονγκό Sapeurs προέρχεται από το «la SAPE», συντομογραφία του: Société des Ambianceurs et des Personnes Élégantes, ή Κοινωνία των Γουστόζικων και Κομψών Ανθρώπων. Το πρώτο «ίνδαλμα» ή το «Grand Sapeur» ήταν ο André Matsoua, μία ισχυρή πολιτική και θρησκευτική προσωπικότητα που το 1922 επέστρεψε από το Παρίσι εκπλήσσοντας τους συμπατριώτες του από το κομψό γαλλικό ντύσιμό του.
Το SAPE, όπως γνωρίζουν όλοι στο Κονγκό (τώρα κι εμείς), δεν αναγνωρίστηκε επίσημα μέχρι τη στιγμή που ένας αναδυόμενος ποπ σταρ στα τέλη της δεκαετίας του 1960 προκάλεσε, κατά κάποιο τρόπο, μια στιλιστική επανάσταση. Ο Papa Wemba, γνωστός ως La Pape de la Sape (pope of Sape ή ο πάπας του Sape) είχε μια αθεράπευτη λατρεία για τη γαλλική μόδα μετά από τα πολλαπλά ταξίδια του στο Παρίσι για συναυλίες.
Υπό το αυστηρό καθεστώς του Moμπούτου, που πρόσφατα απελευθερώθηκε από το Βέλγιο, κάθε σχέση με το δυτικό πολιτισμό στο Κονγκό αποδοκιμαζόταν έντονα. Η περιφρόνηση του Papa Wemba κατά αυτής της απαγόρευσης έγινε μια συμβολική κίνηση εν μέσω της οικονομικής στέρησης και πολιτικής δικτατορίας. Επιπλέον ο Papa Wemba έθεσε μια σειρά από κανόνες, στη δική του περιοχή τουλάχιστον, που είχαν να κάνουν με την ηθική, την υψηλού επιπέδου ατομική καθαριότητα, την έξυπνη ενδυμασία μεταξύ των κονγκολέζων νέων ανεξάρτητα από τις κοινωνικές τους διαφορές.
Ένας sapeur πρέπει να έχει ενδυματολογική τεχνογνωσία. Οι κάλτσες θα πρέπει να είναι σε ένα ορισμένο ύψος, τα χρώματα που θα περιέχει μια φορεσιά δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα τρία, η μεγάλη προσοχή στην λεπτομέρεια είναι απαραίτητη καθώς υπήρχαν οδηγίες για το πια κουμπιά θα κουμπώνονται και πια όχι στην κάθε περίσταση. Θεωρούσαν το στυλ τους ως την τέχνη του να ζεις σαν τζέντλεμαν. Αυτό είναι ενδεικτικό του πως αυτοί οι ενδυματολογικοί κώδικες είχαν κοινωνικό έρεισμα καθώς ως γνωστό κάποιος δεν είναι κύριος αν ντύνεται μόνο καλά, κι όμως εκεί η εμφάνιση και μόνο κάλυπτε όλες τις πτυχές της σωστής συμπεριφοράς. Σε μια τόσο βασανισμένη κοινωνία, όπως αυτή του Κονγκό, δεν υπήρχαν περιθώρια να αναλύσουν τις συμπεριφορές για να ανακαλύψουν μέσα σε αυτές τον εκλεπτυσμό και το ηθικό, έτσι το σωστά φορεμένο κουστούμι ήταν η στολή του σωστού ανθρώπου.
Παρά του ότι οι περισσότεροι έχουν δει από πρώτο χέρι τη βαρβαρότητα και τη φρίκη τριών εμφύλιων πολέμων ένας sapeur είναι ένα μη-βίαιο άτομο, με διακριτικό σεβασμό προς τους άλλους. Ένα από τα πιο γνωστά συνθήματά τους ήταν: «πετάξτε τα όπλα και ας δουλέψουμε για να ντυθούμε κομψά». Οι περισσότεροι είναι καθολικοί και πηγαίνουν στην εκκλησία τακτικά. Η εξάρτηση από τα ναρκωτικά δεν επιφέρει κομψό τρόπο ζωής, έτσι οι sapeurs δεν παίρνουν ναρκωτικά και γενικά η ζωή τους είναι συντηρητική.
Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το μέσο ετήσιο εισόδημα είναι περίπου 75 €, από τα χαμηλότερα στον κόσμο, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Σε περίπτωση που αναρωτιέστε αν στο Κονγκό έχει ράφτες με πολύ χαμηλές τιμές θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ένας sapeur είναι πιθανό να ξοδέψει μεγάλα ποσά για να φέρει ένα κουστούμι από την Ιταλία, άσχετα να μένει σε απομακρυσμένο χωριό του Κονγκό ή στην πρωτεύουσα Κινσάσα.
Διάβασα την περίπτωση ενός κονγκολέζου που δούλεψε οχτώ ολόκληρους μήνες σε δουλειά μερικής απασχόλησης για να αγοράσει το 30ο κουστούμι του καθώς δεν ήθελε να τον βλέπουν να φοράει δύο φορές το ίδιο κουστούμι μέσα σε ένα μήνα.
Περισσότερα από είκοσι πέντε χρόνια μετά την γέννηση του La Sape, το κίνημα μετασχηματίζεται όλο και περισσότερο σε μια τρέλα για τα ακριβά γαλλικά και ιταλικά δημιουργήματα μεγάλων σχεδιαστών. Πολλοί από τους σημερινούς νεότερους οπαδούς της SAPE αγοράζουν ρούχα που κοστίζουν και 10000 € και ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιος έχει ρούχα του ακριβότερου σχεδιαστή. Παράλληλα με δυσκολία καταφέρνουν να βγάλουν τα προς το ζην και ζώντας μέσα σε ερείπια.
Την εποχή πριν γίνει η βίζα ένα δύσκολο απόκτημα, πολλοί ταξίδευαν στην Ευρώπη και πουλούσαν το σπίτι τους για να αγοράσουν ρούχα. Κάποιοι κάνανε συμμορίες που κλέβανε τα ρούχα των μεγάλων μόδιστρων και σαν συνέπεια να έχουν περάσει πάρα πολύ χρόνο στη φυλακή μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουν αυτή τη μανία τους. Το όνειρο του κάθε sapeur είναι να βρεθεί στο Παρίσι που είναι για αυτούς η γη της επαγγελίας. Αυτοί όμως που καταφέρνουν να φτάσουν στο Παρίσι καταλήγουν συνήθως σε γκέτο, μακριά από το «παρισινό όνειρο» τους, στο πλύσιμο των πιάτων ή, σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, να πωλούν τους εαυτούς τους στην ανδρική πορνεία.
Πηγή: cool2re.gr
