Φωτογραφικά Αρχεία - Βούλα Παπαϊωάννου (1898-1990)

02.02.2019
Φωτογραφικά Αρχεία - Βούλα Παπαϊωάννου (1898-1990)

Η Βούλα Παπαϊωάννου μυήθηκε στην τέχνη της φωτογραφίας στα μισά της δεκαετίας του 1930 ασκούμενη κατ’ αρχάς με επιτυχία σε λήψεις τοπίου, μνημείων και αρχαιολογικών εκθεμάτων.

Στροφή στην πορεία του έργου της αποτέλεσε η κήρυξη του πολέμου του '40 και ιδιαίτερα τα δεινά του άμαχου πληθυσμού της Αθήνας, κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής, που ενεργοποίησαν την κοινωνική συνείδηση της φωτογράφου.

Έγινε μάρτυρας στον αποχαιρετισμό των στρατευμένων, στις ετοιμασίες της πόλης για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών και στη φροντίδα των πρώτων τραυματιών. Όταν η πείνα έπληξε την πρωτεύουσα, κατήγγειλε τη φρίκη του πολέμου με τις συγκλονιστικές μορφές των αποσκελετωμένων παιδιών.

Μετά την Απελευθέρωση ως υπεύθυνη του φωτογραφικού τμήματος της UNRRA  (United Nations Relief and Rehabilitation Administration) περιηγήθηκε τη ρημαγμένη ελληνική ύπαιθρο και κατέγραψε τις δύσκολες συνθήκες επιβίωσης των κατοίκων της. Ξεφεύγοντας συχνά από τις εντολές της υπηρεσίας της, απαθανάτισε προσωπικές ιστορίες και φυσιογνωμίες απλών ανθρώπων που παραπέμπουν μάλλον στην αξιοπρέπεια παρά στην εξαθλίωση.

Στη δεκαετία του '50 το έργο της εκφράζει την αισιοδοξία που επικρατούσε μετά τον πόλεμο για το μέλλον της ανθρωπότητας και ιδιαίτερα την τάση στην επάνοδο των παραδοσιακών αξιών. Πέρα από κάθε προηγούμενη ρομαντική προσέγγιση, αποτύπωσε και πάλι το ελληνικό τοπίο με τα σημάδια της ιστορίας του και τους κατοίκους της υπαίθρου.

papaiwannou.jpg

Η Βούλα Παπαϊωάννου εντάσσεται στο ρεύμα της «ανθρωπιστικής φωτογραφίας» που αναπτύχθηκε ως αντίδοτο της κατάλυσης των ανθρωπίνων αξιών εξαιτίας του πολέμου. Ο αγώνας των συμπατριωτών της για επιβίωση, όπως αποτυπώθηκε από το φακό της με σεβασμό, καθαρή ματιά και διακριτική συμμετοχή, αποκτά παγκοσμιότητα και αντανακλά την πίστη στη δύναμη του απλού ανθρώπου και στην αξία της ζωής.

voula-papaioannou-013.jpg

Παιδιά χορεύουν δίπλα σε ανεμόμυλο. Μύκονος, γύρω στα 1935

voula-papaioannou-09.jpg

Κοριτσάκι με αρνάκι. 1945-1946

voula-papaioannou-011.jpg

Συσσίτιο σε ίδρυμα για παιδιά. Αθήνα, 1942-1943

voula-papaioannou-012.jpg

Κέντρο γάλακτος Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Αθήνα, 1942-1943

voula-papaioannou-014.jpg

Οικογένεια ορφανή από πατέρα. Γύρω στο 1945

voula-papaioannou-010.jpg

Πορτραίτο κοπέλας. Δίστομο, 1945

voula-papaioannou-08.jpg

Πρόβα ρουχισμού από διανομή. Αθήνα, 1945-1946

voula-papaioannou-07.jpg

Άνδρες σε σχολική αίθουσα εκπαιδεύονται στη λειτουργία των τρακτέρ. Λάρισα, 1945-1946

voula-papaioannou-06.jpg

Καθρέφτης στην αυλή ξενώνα της NEF. Κρυονέρι, 1946

voula-papaioannou-05.jpg

Μάθημα σε σχολείο στο χωριό Καμαρούλα κοντά στο Αγρίνιο. Νομός Αιτωλίας και Ακαρνανίας, 1946

voula-papaioannou-04.jpg

Αρκουδιάρης. 1945-1955

voula-papaioannou-03.jpg

Αγόρι με μοσχάρι. Ιωάννινα, 1946

voula-papaioannou-02.jpg

Εκτοπισμένοι του Εμφυλίου σε προσωρινά καταλύματα. Ήπειρος, 1947-1948

Voula-Papaioannoiu-01.jpg

Εκτοπισμένοι του Εμφυλίου σε προσωρινά καταλύματα. Ήπειρος, 1947-1948

papaioanou-voula-8.jpg

Γέροντας με αγόρι. Κρήτη, 1950-1955

papaioanou-voula-11.jpg

Ρακένδυτοι. Ήπειρος, 1946

papaioanou-voula-6.jpg

Πορτραίτο κοριτσιού. 1950-1955

papaioanou-voula-7.jpg

Πορτραίτο γυναίκας. Λευκάδα, 1950-1955

papaioanou-voula-5.jpg

Πλανόδιος πωλητής πτηνών. Θεσσαλονίκη, 1945-1955

papaioanou-voula-4.jpg

Οικία. Μύκονος, 1950-1955

papaioanou-voula-3.jpg

Αρχαϊκό λιοντάρι στο άνδηρο των λεόντων. Δήλος, 1950-1955

papaioanou-voula-10.jpg

Λιτανεία. Πάτμος, 1950-1955

papaioanou-voula-2.jpg

Λίχνισμα. Πελοπόννησος ή Λαμία, 1950-1955

papaioanou-voula-1.jpg

Λίχνισμα. Μακεδονία, 1950-1955

papaioanou-voula-9.jpg

Άνδρας σε σκαλιά εκκλησίας. Μύκονος, 1950-1955

 voula-papaioannou-1.jpg

 Μάζεμα καβουριών. Κάρυστος, 1950-1955

voula-papaioannou-2.jpg

 Κιονόκρανα στη στοά της Ηχούς (;). Ολυμπία, 1950-1955

voula-papaioannou-3.jpg

 Ψαράδες. Σούνιο, 1950-1955

voula-papaioannou-4.jpg

 Εξαρθρωμένοι σπόνδυλοι κιόνων από το ναό του Ολυμπίου Διός. Ολυμπία, 1950-1955

voula-papaioannou-5.jpg

 Ο αρχαιολογικός χώρος. Αρχαία Κόρινθος, 1950-1955

voula-papaioannou-6.jpg

Ο αρχαϊκός ναός του Απόλλωνα. Αρχαία Κόρινθος, 1950-1955 

voula-papaioannou-7.jpg

 Ο αρχαιολογικός χώρος. Μυκήνες, 1950-1955

voula-papaioannou-8.jpg

 Ο ταφικός κύκλος. Μυκήνες, 1950-1955

voula-papaioannou-9.jpg

Δενδροστοιχία στη διαδρομή από Αττική προς Πελοπόννησο 1950-1955

voula-papaioannou-10.jpg

 Τρύγος. Κρήτη 1950-1955

voula-papaioannou-11.jpg

 Καλάθια με σταφύλια. Θήρα 1950-1955

voula-papaioannou-13.jpg

 Μάζεμα φύλλων καπνού 1950-1955

voula-papaioannou-15.jpg

 Κάμπος. Κάρυστος 1950-1955

voula-papaioannou-14.jpg

 Σταροχώραφο 1950-1955

voula-papaioannou-12.jpg

 Άπλωμα φύλλων καπνού 1950-1955

voula-papaioannou-16.jpg

Παιδιά παίζουν με τη σβάρνα. Μακεδονία, 1950-1955

 

Πηγή: benaki.gr