Και εμείς, οι περισσότεροι συμπεριφερόμαστε σα να έχουν τελειώσει οι πόλεμοι. Σα να μη συμβαίνει τίποτα κάποια χιλιόμετρα πιο πέρα, σα να μην υπάρχουν θύματα σήμερα. Νεκροί, ακρωτηριασμένοι, παιδιά ορφανά,άνθρωποι όλων των ηλικιών με πληγές σε σώμα και ψυχή, άστεγοι, χωρίς πατρίδα, χωρίς ήλιο, χωρίς νερό, χωρίς τροφή. Στεκόμαστε αναίσθητοι μπροστά στον αληθινό πόνο και τυφλοί μπροστά στην απόλυτη δυστυχία. Και κοιτάμε μάλιστα και απορημένοι ανθρώπους να πεθαίνουν κυνηγώντας μία θέση στον ήλιο και ας καουν εντελώς από το φως του, αφού είναι ότι τους έχει απομείνει. Να ζήσουν όπου και όπως μπορούν.

Σηκώνουμε τείχη και βάζουμε σύρματα αγκαθωτά για να κατοχυρώσουμε τα δικά μας. Αυτά που κερδίσαμε επειδή δουλέψαμε σκληρά, για αυτά χάσαμε άλλωστε το μεγάλωμα των παιδιών μας, την ηρεμία της ψυχής μας και στο τέλος τον ίδιο μας τον εαυτό. Τυλίξαμε τον κόσμο μας σε ακριβά περιτυλίγματα και τα υπερασπιζόμαστε με όλο μας το είναι. Για αυτά χαρακτηρίζουμε τους ανθρώπους λαθραίους και επικίνδυνους, αφήνουμε ανθρώπους να πνιγούν, γυρνάμε την πλάτη στην προσφυγιά. Πόση ασφάλεια άραγε να νιώθουμε μέσα στα αντικείμενά μας;

Ο πόλεμος λοιπόν συντηρείται από την ίδια τη φύση μας και ταυτόχρονα συντηρεί τον καπιταλισμό. Ένα αέναο παιχνίδι για μεγάλους χωρίς ηθικές αντιστάσεις. Ο πόλεμος από την μία πλευρά είμαστε εμείς και αυτό αποδεικνύεται εύκολα, αρκεί να ξεφυλλίσουμε τις σελίδες της ιστορίας και να αφουγκραστούμε το δίκιο του Αναγνωστάκη, ότι κανένας πόλεμος δεν τέλειωσε πότε! Να γυρίσουμε τις σελίδες της λογοτεχνίας και να διαβάσουμε για τον πόνο θυμάτων. Και να ανακαλύψουμε στη Φιλοσοφία ότι

« ο πόλεμος είναι πατέρας των πάντων και βασιλιάς των πάντων άλλους τους έκανε θεούς και άλλους ανθρώπους, άλλους δούλους και άλλους ελεύθερους» (Ηράκλειτος, απόσπ.53).

Πώς επομένως να φοβηθούμε την ίδια μας την φύση, ίσως κάποιες στιγμές να τρομάζουμε από το πόσο χώρο έχουμε παραδώσει άνευ όρων στο κακό αλλά μέχρι εκεί.

Από την άλλη πλευρά ο πόλεμος θρέφει το σύστημα, το παιχνίδι των παγκόσμιων αγορών και τη διαφθορά κυβερνήσεων και ας μην αναρωτηθούμε με τι. Με σάρκα και αίμα εννοείται. Ο καπιταλισμός για να αναπτυχθεί θέλει νέα παρθένα εδάφη και αν δεν μπορεί να τα βρει καίει τα παλιά και πάνω τους χτίζει κάτι καινούριο. Κάθε κομμάτι της σφαίρας αυτής που κατοικούμε μπορεί τόσο εύκολα να καταστραφεί και να ξαναδημιουργηθεί για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του. Στάχτη όλα, αφού όλα μπορούν να αγοραστούν ξανά. Στάχτη και οι άνθρωποι, αφού αυτοί που μένουν θα σφίξουν πιο δυνατά όσα έχουν.

Τον πόλεμο να τον φοβάσαι, γιατί όσες ψυχές και να έχει κάψει πάντα ψάχνει τις επόμενες. Ακόμα και οι πιο υποταγμένες κινδυνεύουν, αρκεί το συστήμα να αποφασίσει ότι το κομματάκι γης τους χρειάζεται νέο αφεντικό. Η πνοή του είναι πάντα γύρω μας. Ας θυμόμαστε αυτό και το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δείξουμε σεβασμό σε όσους έχει κατασπαράξει μέχρι σήμερα, για να μας σεβαστούν αύριο και εμάς.

***

Δήμητρα Παπακωνσταντίνου