Τα «Τέσσερα ΜΗ» για μια σχέση

19.03.2014
Τα «Τέσσερα ΜΗ» για μια σχέση

Ακόμα και στις καλύτερες σχέσεις οι άνθρωποι δεν είναι πάντα ευχαριστημένοι. Τα παράπονα, έστω και περιστασιακά, είναι αναπόφευκτα. Θα κάνετε πράγματα που δεν αρέσουν στο σύντροφο σας και δεν θα κάνετε πράγματα που ο σύντροφος σου θα ήθελε να κάνετε. Το να παραπονεθείτε για τη συμπεριφορά του συντρόφου σας είναι αναπόφευκτο.

Αυτά κάθε αυτά τα παράπονα όμως δεν είναι εκ φύσεως καταστροφικά για μια σχέση. Και παρόλο που μπορεί να μη σας κάνει να αισθάνεστε ούτε ευχάριστα ούτε άνετα και εσείς και ο σύντροφος σας χρειάζεται να εκφράζετε τις απογοητεύσεις σας.

Το να κάνετε ένα παράπονο για μια συγκεκριμένη συμπεριφορά είναι πολύ πιο υγιές για τη σχέση σας από το να το καταπιέζετε.

Το πρόβλημα προκύπτει όταν αναληφθείτε ότι το παράπονο σας δεν οδηγεί στην αλλαγή που επιθυμείτε, οπότε στο τέλος θα βαρεθείτε.

Και τότε αντί να περάσετε σε ένα ύφος επικοινωνίας που θα λύσει το πρόβλημα, ενδέχεται να περάσετε στο πρώτο 'Μη' για μια σχέση, την άσκηση προσωπικής κριτικής.

Με άλλα λόγια αντί να παραπονιέστε για τη συμπεριφορά του συντρόφου σας, πλέον τον καταδικάζετε προσωπικά. Αντί να του πείτε «Ξέχασες να βγάλεις έξω τα σκουπίδια χτες και τώρα γεμίσαμε μυρμήγκια» του λέτε: «Ε, δεν το πιστεύω ότι πάλι ξέχασες να βγάλεις έξω τα σκουπίδια. Τι παλιοτεμπέλης που είσαι».

Με την πάροδο του χρόνου, η συνεχής άσκηση κριτικής θα διαβρώσει τη σχέση σας.

Η περιφρόνηση είναι το δεύτερο 'Μη' και διαφέρει από την άσκηση κριτικής στο ότι σκόπιμα προσπαθεί να προσβάλει το σύντροφο σας στο πιο ευαίσθητο σημείο του.

Ξέρετε πολύ καλύτερα από τον καθένα ποια είναι τα ευαίσθητα κουμπιά του συντρόφου σας και πώς να τα πατάτε και το κάνετε με εκδικητική μανία. Θέλετε να τον πληγώσετε και όσο κρατάει ο καβγάς, ξεχνάτε όλα τα καλά στοιχεία που έχει ο σύντροφος σας. Οι συναλλαγές αυτές πολύ γρήγορα μετατρέπονται σε ψυχολογική κακοποίηση.

Όταν το πρώτο ή το δεύτερο 'Μη' γίνεται καθεστώς σε μια σχέση, το τρίτο δεν αργεί να έρθει. Κάνεις δεν αντέχει να τον κατηγορούν και να τον κατακρίνουν για πολύ, χωρίς να ανταποκριθεί λαμβάνοντας αμυντική στάση. Ακόμα και αν βλέπετε ότι το ένα μέρος του προβλήματος που αντιμετωπίζετε είναι δική σας ευθύνη, σας είναι δύσκολο να το αναγνωρίσετε, αν αισθάνεστε ότι σας επιτίθεται ή ότι ο σύντροφος σας δεν είναι πρόθυμος να αναλάβει καμιά ευθύνη.

Όταν η κριτική και η περιφρόνηση έχουν εδραιωθεί, κανείς από τους δυο σας δε θα μπορεί να κάνει τίποτε άλλο παρά να σηκώσει τις άμυνες του για τις περαιτέρω επιθέσεις. Αμυντική στάση μπορεί να σημαίνει ότι αρνείστε τις ευθύνες σας, ότι βρίσκετε δικαιολογίες, ότι παραπονιέστε και εσείς με τη σειρά σας, ότι γκρινιάζετε. Δυστυχώς η αμυντική στάση δε βοηθάει καθόλου να λυθεί το πρόβλημα. Αντιθέτως το κάνει χειρότερο.

Το τέταρτο και πιο καταστροφικό 'Μη' από όλα είναι ο πέτρινος τοίχος ή η απομάκρυνση.

Αυτό είναι το σημείο στο οποίο σταματάτε να ακούτε εντελώς το σύντροφο σας και απομακρύνεστε συναισθηματικά από τη σχέση. Όταν ο σύντροφος σας μιλάει, δεν αντιδράτε, απλά τον κοιτάζετε τηρώντας μια πέτρινη σιωπή ή σηκώνετε τους ώμους σας με το ύφος «ο,τι πεις εσύ».

Από τη στιγμή που η κριτική φιλοξενείται, έστω και προσωρινά, στον τρόπο εκφοράς του λόγου σας, είναι πολύ εύκολο να μην αντιληφτείτε ότι προχωρείτε προς την περιφρόνηση. Αρχίζετε να χρησιμοποιείτε με μεγαλύτερη συχνότητα το σαρκασμό και την εχθρότητα, να μειώνετε το σύντροφο σας και το χαρακτήρα του. Οι προσβολές και τα κοσμητικά επίθετα υποδηλώνουν περιφρόνηση, το ίδιο και το επιθετικό χιούμορ και η κοροϊδία. Και έτσι η περιφρόνηση αρχίζει να σταλάζει σιγά-σιγά μέσα στις διαμάχες σας.

Η αμυντική στάση είναι μια αυτόματη αντίδραση του οργανισμού σας όταν δέχεστε, ή αισθάνεστε ότι δέχεστε επίθεση. Όταν είστε θυμωμένος ή πληγωμένος ή όταν σας προκαλούν πόνο οι υπαινιγμοί ή η άσχημη συμπεριφορά του συντρόφου σας, είναι δύσκολο να μη πάρετε αμυντική στάση.

Όταν η κριτική και η περιφρόνηση έχουν εδραιωθεί στη συμπεριφορά σας, το πιθανότερο είναι πως θα βγάλετε αρνητικά συμπεράσματα. Τα αρνητικά συμπεράσματα και ο εσωτερικός διάλογος που τα περιβάλλει, επιδεινώνουν τα αρνητικά σας συναισθήματα αντί να σας βοηθούν να ηρεμήσετε. Με την πάροδο του χρόνου, ο χρόνιος πόνος της αίσθησης ότι πνίγεστε μπορεί να πυροδοτήσει την επιθυμία σας να αποτραβηχτείτε εντελώς από τη σχέση σας.

Ο πέτρινος τοίχος είναι η πιο θανατηφόρα από όλες τις συμπεριφορές για μια σχέση. Όταν φτάσετε σε αυτό το σημείο, συναισθηματικά έχετε ήδη αποτραβηχτεί τόσο πολύ που δεν μπαίνετε καν στον κόπο να αναγνωρίσετε την ύπαρξη του συντρόφου σας, πόσο μάλλον το περιεχόμενο των όσων σας λέει.

Το πρώτο βήμα για να σταματήσετε το πέρασμα από τα παράπονα στη άσκηση κριτικής, είναι να καταλάβετε τη διαφορά.

Παράπονο είναι οποιουδήποτε είδους δήλωση που περιγράφει τη δυσαρέσκεια σας για τη συμπεριφορά του συντρόφου σας.

Κριτική είναι μια δήλωση που επιτίθεται στο χαρακτήρα του συντρόφου σας.

Για να αποφύγετε να χρησιμοποιήσετε την περιφρόνηση, είναι απαραίτητο να θυμάστε ότι τόσο εσείς όσο και ο σύντροφος σας ανήκετε στην ίδια ομάδα και ότι αν τον πληγώσετε εσκεμμένα, στην ουσία θα πληγωθείτε και εσείς. Μπορείτε να συγκρατήσετε την παρόρμηση σας να χρησιμοποιήσετε την περιφρόνηση, αν θυμίζετε στον εαυτό σας τους λόγους που τον αγαπάτε, τον θαυμάζετε και τον σέβεστε.

Με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να συγκρατήσετε και την παρόρμηση να πάρετε αμυντική στάση. Από τη στιγμή που θα καταφέρετε να νικήσετε την παρόρμηση, έχει μεγάλη σημασία να προσπαθήσετε να ακούσετε τα παράπονα του συντρόφου σας. Αν αναγνωρίσετε την ευθύνη σας όσον αφορά τη συμπεριφορά που εκνευρίζει το σύντροφο σας, ακόμα καλύτερα αν ζητήσετε συγγνώμη για τη συμπεριφορά σας, θα έχετε κάνει ένα μεγάλο βήμα στο δρόμο της βελτίωσης μιας ταραγμένης σχέσης.

Για να αποφύγετε τη συμπεριφορά του πέτρινου τοίχου έχει σημασία να δίνετε στο σύντροφο σας να καταλαβαίνει ότι τον παρακολουθείτε έστω και στο ελάχιστο. Αν κουνάτε καταφατικά το κεφάλι σας, δείχνετε ότι επιθυμείτε να είστε παρών στη σχέση σας. Μεγάλη σημασία επίσης έχει, οι εκφράσεις του προσώπου σας να μην υποδηλώνουν απομάκρυνση. Το πιο χρήσιμο εργαλείο για να αντισταθείτε στον πειρασμό να υιοθετήσετε τη συμπεριφορά του πέτρινου τοίχου, είναι να μπορείτε να ηρεμήσετε τον εαυτό σας την ώρα που αισθάνεστε ότι αρχίζετε να πνίγεστε.

Να θυμάστε ότι δεν χρειάζεται να είστε τέλειος για να είναι καλή η σχέση σας. Όλα τα ζευγάρια έχουν και τα παράπονα και τις επικρίσεις τους ενίοτε. Τη μεγαλύτερη ζημιά σε μια σχέση την κάνει η εδραιωμένη αρνητική επικοινωνία.

Αν η αυτόματη αντίδραση στο σύντροφο σας είναι να ασκείτε κριτική στο χαρακτήρα του, να κάνετε περιφρονητικά σχόλια, ή να προσποιείστε τον πέτρινο τοίχο και να οχυρώνεστε πίσω από ένα τοίχο σιωπής, να ξέρετε ότι σύντομα θα έχετε μπελάδες.

Γράφει η ΒΙΒΗ ΠΕΤΜΕΖΑ Ψυχολόγος

Πηγή: xronos.gr