Πρέπει να πληρώνουμε την εκκλησία;

23.01.2014
Πρέπει να πληρώνουμε την εκκλησία;

Στις 22 Ιανουαρίου 2013, στο συνέδριο "Εκκλησία και Αριστερά" στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσαλονίκης, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κουράκης παρουσίασε κάποιες πρόχειρες σκέψεις του αναφορικά με την εκκλησιαστική περιουσία και την μισθοδοσία των κληρικών. Ανέφερε το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία που έχουν διαφορετικές μορφές προαιρετικού «εκκλησιαστικού φόρου».

Σε γενικές γραμμές οι χώρες αυτές προσφέρουν τη δυνατότητα στους φορολογούμενους να επιλέξουν σε ποια εκκλησία θα δοθεί ένα μικρό ποσοστό των φόρων τους μέσω της ετήσιας δήλωσης (ή αν θέλουν απ' ευθείας στο κράτος).

Όπως συμβαίνει συχνά με δηλώσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, ένα σημείο της ομιλίας του προκάλεσε τότε την οργή της Νέας Δημοκρατίας: «Η εναλλακτική πρόταση είναι να επιβληθεί ειδικός φόρος σε όσους πολίτες δηλώνουν κατά την υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης ότι είναι χριστιανοί ορθόδοξοι και ο οποίος θα αποδίδεται στην εκκλησία» (ολόκληρο το επίμαχο απόσπασμα και οι διευκρινήσεις εδώ). Ακολούθησε ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ όπου αποστασιοποιήθηκαν από τις δηλώσεις λέγοντας ότι αποτελούσε «προσωπική πρόταση» του κ. Κουράκη και κάπου εκεί φάνηκε να λήγει το θέμα.

To γεγονός που στάθηκε αφορμή να «αναστηθεί» η αντιπαράθεση φέτος ήταν όταν ο υπεύθυνος θρησκευμάτων της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Αμανατίδης ανέφερε στις 19 Ιανουαρίου στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ (video στο 38:21) ότι ο αρχηγός του κόμματος Αλέξης Τσίπρας είναι άθεος. Αν και μια γρήγορη αναζήτηση στο Google δείχνει ότι η αθεΐα του Αλέξη Τσίπρα δεν είναι κάτι καινούριο, οδήγησε τη Νέα Δημοκρατία στο να βγάλει δύο απανωτές ανακοινώσεις συνδέοντας το γεγονός με την περσινή πρόταση του Τάσου Κουράκη. Μία την ίδια μέρα με τίτλο «Ο ελληνικός λαός πρέπει να γνωρίζει σε τι πιστεύει ο κ. Τσίπρας» και μία την επόμενη μέρα με το κάπως αντιφατικό (σε σχέση με τον τίτλο της προηγούμενης ανακοίνωσης) «Τη Νέα Δημοκρατία δεν την απασχολεί αν ο κ. Τσίπρας είναι άθεος». Με αυτές τις ανακοινώσεις, η Νέα Δημοκρατία πρόσθεσε την κατηγορία της «αντιπαλότητας με τους Χριστιανούς Ορθόδοξους» αλλά και της πρόθεσης «αντισυνταγματικής και ρατσιστικής φορολόγησης μόνον όσων δηλώνουν Χριστιανοί Ορθόδοξοι» στην λίστα όσων είχε καταλογίσει πέρσι.

Τελικά ποιός έχει δίκιο; Θα μπορούσε η Ελλάδα να υιοθετήσει ένα τέτοιο σύστημα χωρίς να παραβιάσει την νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα και χωρίς να προκαλέσει διακρίσεις εναντίον των Χριστιανών Ορθόδοξων; Μια σύντομη παρουσίαση του ιταλικού συστήματος κάνει εμφανές ότι η απάντηση είναι μάλλον «ναι».

Στην Ιταλία το σύστημα για την φορολόγηση υπέρ της εκκλησίας ονομάζεται «οκτώ τις χιλίοις» (otto per mille). Είναι το ποσοστό επί του συνολικού φόρου εισοδήματος, όπου δίνεται η προαιρετική επιλογή στο φορολογούμενο για το που θέλει να αποδοθεί ο φόρος. Οι επιλογές είναι:

● Κρατικό ταμείο που πάει προς ανθρωπιστικούς σκοπούς
● Καθολική Εκκλησία
● Εκκλησία Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας
● Ένωση Βαλδένσιων και Μεθοδιστών Εκκλησιών
● Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία
● Ένωση Εβραϊκών Κοινοτήτων

Αν υιοθετούσαμε το ιταλικό μοντέλο, η μία από τις επιλογές θα ήταν σίγουρα η Εκκλησία της Ελλάδος. Από τη στιγμή που όλοι οι φορολογούμενοι θα καλούνταν να πληρώσουν το ποσό ανεξαρτήτως επιλογής τότε δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως πρόσθετο μέτρο που θα έπληττε άδικα τους Χριστιανούς Ορθόδοξους.

Θα παραβίαζε την νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων;

Η σύγκριση με την απόφαση για τη μη αναγραφή θρησκεύματος στις ταυτότητες δεν έχει βάση. Κυρίως, διότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στις προσωπικές θρησκευτικές πεποιθήσεις και της επιλογής ενός φορολογούμενου να αποδώσει, ή όχι, ένα ποσό σε θρησκευτικό ίδρυμα. Το πρώτο είναι ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο. Το δεύτερο είναι μια οικονομική συναλλαγή με θρησκευτικό ίδρυμα που μπορεί να κάνει ο καθένας, όπως ακριβώς όταν κάνει μια δωρεά.

Ήδη, με την υπάρχουσα νομοθεσία στην Ελλάδα γίνεται κάτι παρόμοιο. Σήμερα, αν ένας φορολογούμενος που έχει κάνει μια δωρεά σε Ιερό Ναό θέλει να λάβει τη μείωση επί του φόρου εισοδήματος που του αντιστοιχεί, πρέπει να υποβάλλει ως δικαιολογητικό τη σχετική διπλότυπη απόδειξη μαζί με την φορολογική του δήλωση (σελ. 43). Άρα η εφορία με αυτό τον τρόπο διατηρεί νόμιμο αρχείο των δωρεών προς θρησκευτικά ιδρύματα για πολύ συγκεκριμένο σκοπό και σαφώς δεν παραβιάζει την νομοθεσία. Αν δινόταν προαιρετική επιλογή όπως δίνεται στην Ιταλία για απόδοση ποσοστού του φόρου προς κάποια εκκλησία δεν θα είχε ουσιαστική διαφορά με ότι ήδη ισχύει.

Simon Davis

Πηγή: vice.com