Η Συμμετοχή του Παππού και της Γιαγιάς στην Ανατροφή των Παιδιών

21.10.2018
Η Συμμετοχή του Παππού και της Γιαγιάς στην Ανατροφή των Παιδιών

Ο ρόλος των παππούδων και των γιαγιάδων (Π/Γ ως συντομογραφία) στην ανατροφή των παιδιών άρχισε να γίνεται αντιληπτός κατά τον 19ο αιώνα, που μεταβλήθηκαν πολλοί βιολογικοί, οικονομικοί, κοινωνικοί και πολιτικοί παράγοντες. Πριν το 19ο αιώνα, λίγα ήταν τα παιδιά που μεγάλωναν γνωρίζοντας τους γονείς των γονιών τους. Τη χρονική στιγμή που οι πυρηνικές οικογένειες διευρύνθηκαν για να ενσωματώσουν και άλλα χρήσιμα μέλη, βρέθηκαν μπροστά σε μία πρόκληση: πως θα αξιοποιήσουν καλύτερα την ένταξη καινούριων μελών χωρίς να χαθεί η μέχρι τότε ισορροπία; Πως οι Π/Γ θα λειτουργήσουν προσθετικά στη δύναμη του ζευγαριού και όχι αφαιρετικά;

Σχέση Παππούδων/ Γιαγιάδων και Γονιών

Μία καλή σχέση των δύο αυτών γενεών είναι απαραίτητη όχι μόνο γιατί οι γονείς αποτελούν τον συνδετικό κρίκο παππού/ γιαγιάς – παιδιού αλλά και γιατί πρέπει να αισθάνονται ασφάλεια όταν αφήνουν τα παιδιά τους στο σπίτι με τους Π/Γ, γνωρίζοντας ότι οι τελευταίοι θα ακολουθήσουν τις οδηγίες τους για την ανατροφή των παιδιών τους. Οι Π/Γ πρέπει να κατανοήσουν ότι αλλαγές στη ρουτίνα των παιδιών μπορεί να επιφέρουν διαφορετικά αποτελέσματα από αυτά που θέλουν οι γονείς να πετύχουν. Όμως, και οι γονείς από τη δική τους μεριά, πρέπει να καταλάβουν ότι οι παππούδες και οι γιαγιάδες θέλουν να δημιουργήσουν μία σχέση με τα εγγόνια τους, σύμφωνα με τους δικούς τους όρους. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να είναι δύσκολο οι γονείς να μάθουν να συνεργάζονται με το σωστό τρόπο με τους Π/Γ.

Επειδή, η ίδια συμπεριφορά από τους Π/Γ μπορεί να γίνει αντιληπτή ως ενοχλητική ή παρεμβατική από κάποιους γονείς και ως σωστή ή βοηθητική από κάποιους άλλους, οι Π/Γ πρέπει να διευκρινίσουν τις προθέσεις τους στα παιδιά τους και να κατανοήσουν ότι πρέπει να τα βοηθάνε και όχι να παρεμβαίνουν, να κρίνουν αρνητικά και να αξιολογούν. Οι γονείς, από τη δική τους μεριά, πρέπει να γνωρίζουν τι είδους υποστήριξη χρειάζονται και πώς να θέσουν τα όριά τους στους δικούς τους γονείς. Οι Π/Γ πρέπει να μιλούν στα παιδιά τους για το ποιες πιστεύουν ότι είναι οι ανάγκες των εγγόνων τους και με ποιόν τρόπο αυτές μπορούν να ικανοποιηθούν. Όσο πιο ανοιχτή είναι η σχέση τόσο πιο εύκολα μπορεί να αναπτυχθεί ένα καλό διαγενεακό και αρμονικό περιβάλλον.

Όμως, στην κουλτούρα της Ελλάδας και των οικογενειακών πολυκατοικιών, τα πράγματα δυσκολεύουν. Η παρεμβατικότητα και η συγχώνευση είναι ο κανόνας. Η αυτονόμηση και η οριοθέτηση είναι απειλή. Έτσι, χρειάζεται αρκετή δουλειά εκ μέρους των γονιών ώστε να γίνουν ξεκάθαροι οι ρόλοι και η θέση του κάθε μέλους στο οικογενειακό σύστημα.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το όφελος του να έχει ένας έφηβος στενές σχέσεις με τους παππούδες και τις γιαγιάδες αναδεικνύεται περισσότερο για εκείνους που αναφέρουν ότι έχουν συναισθηματική εγγύτητα και με τους γονείς τους. Έτσι, οι Π/Γ, αντί να αντικαθιστούν την δυσλειτουργική σχέση παιδιού – γονέα, λειτουργούν ως συμπλήρωμα στην καλή γονική σχέση. Αντίθετα, το να έχουν οι έφηβοι πιο καλές σχέσεις με τους παππούδες παρά με τους γονείς, τους δημιουργεί τελικά δυσφορικά συναισθήματα και, έτσι, η σχέση με τους γονείς επιδεινώνεται.

***

Χρυσαυγή Τσώλα

Ψυχολόγος, Συστημική Ψυχοθεραπευτρια