Το σκηνικό αυτό μου φάνηκε οικείο. Η γιαγιά μου πάντα έλεγε «Να είσαι φρόνιμος στο σχολείο, να μην μιλάς στην τάξη έτσι κάνουν οι καλοί μαθητές». Μεγαλώνοντας κατάλαβα ότι και πολλά άλλα κάνουν οι καλοί μαθητές αλλά αυτό είναι άλλο θέμα συζήτησης. Αναρωτήθηκα λοιπόν τι σημαίνει να είσαι καλός μαθητής στο Ελληνικό σχολείο και στο πως αυτό συνδέεται με το αν θα πάρω δώρο τα Χριστούγεννα.
Καλός μαθητής στο ελληνικό σχολείο. Ευθύς αμέσως η σκέψη οδηγείται στους καλούς βαθμούς. Το δέκα σημαίνει το άριστο, το τέλειο, τα ήξερε όλα ο μαθητής αυτός, ο καλύτερος. Για αυτό και τα δέκα είναι λίγα. Αντίθετα, το κάτω από το 5 (στο δημοτικό σχολείο ούτε κατά διάνοια εννοείται) θεωρείται το χειρότερο, ο μαθητής αυτός δεν «σκαμπάζει» ή όπως λένε πολλοί εκπαιδευτικοί, αποδίδοντας ευθύνες στον μαθητή, «ο μαθητής αυτός δεν μπορεί». Ακόμη ο όρος καλός ταυτίζεται από τα περισσότερα μέλη της κοινωνίας, με πρώτο την γιαγιά μου, στον μαθητή που δεν μιλά, είναι ήσυχος, δεν κάνει ερωτήσεις, κάνει ότι του λέει ο δάσκαλος σαν πιστός και φιλότιμος στρατιώτης. Αντιθέτως ο κακός ο μαθητής είναι αυτός που αντιδρά, φωνάζει, ρωτά, διαφωνεί. Με λίγα λόγια, ο καλός ο μαθητής είναι αυτός που προσαρμόζεται καλύτερα στις ανάγκες του σχολείου και του δασκάλου. Με την λογική αυτή, ο μαθητής παίρνει μέσο όρο 10 ή 9 είναι «καλύτερος» από το μαθητή του 5, 6 ή 7. Η θέση αυτή είναι λογική για το ελληνικό σχολείο γιατί στα μαθήματα παιδεία, ηθική, αξίες το 10 στα θρησκευτικά, φυσική, γλώσσα κάνουν την διαφορά. Ακόμη ο βαθμός 10 για ένα παιδί που ζει στην Αθήνα με γονείς εκπαιδευτικούς είναι ίδιος με το 10 ενός μαθητή στον Έβρο που οι γονείς του ζουν στα όρια της φτώχειας;
Γιατί στο σχολείο ο βαθμός εκφράζει μόνο ποσότητα και όχι την ποιότητα που κρύβεται πίσω από αυτόν; Στην ελληνική πραγματικότητα ο μαθητής κρίνεται και αποτελεί ποσότητα που εκφράζεται με ένα νούμερο, τον βαθμό. Όμως ο άνθρωπος περιέχει πλήθος ποιοτικών χαρακτηριστικών τα οποία το σχολείο δεν αναγνωρίζει. Ο άνθρωπος στην Ελλάδα μπαίνει και βγαίνει από μηχανισμό του σχολείο ως ένας «εν δυνάμει εργάτης». Ως μια ποσότητα με σκοπό για να παράγει για άλλους χωρίς να νοιάζεται για τον εαυτό του. Μέσα στο σχολείο με ενδιαφέρει τι κάνεις όχι ποιος είσαι. Το ποιος είσαι είναι δικό σου θέμα για το «σπίτι».
Ας επιστρέψω για λίγο, έτσι λοιπόν ο μαθητής αυτός δεν πήρε το δώρο που ήθελε γιατί κάποιοι αποφάσισαν για αυτόν χωρίς αυτόν. Ο χρόνος περνά και ο μαθητής μεγάλωσε με καλούς και με κακούς βαθμούς. Η ζωή του πως είναι; Σε μια κοινωνία που κρίνεσαι μόνο από βαθμούς πως μπορεί να νιώθει ο άνθρωπος αυτός; Τον ρώτησε κανείς; Μάλλον όχι.
Και ποίος είναι ο καλός μαθητής; Σωστό και λάθος δεν υπάρχει. Πολλές απαντήσεις. Ο καλός ο μαθητής θα μπορούσε να κρίνει και να αξιολογεί αυτά που μαθαίνει στο σχολείο. Ο καλός ο μαθητής θα μπορούσε να έδινε σημασία σημασία στην έννοια της ομάδας γιατί θα γνώριζε ότι θα κερδίσει μια πληθώρα στοιχείων μέσα σε μια ομάδα από ότι μόνος του. Ο καλός ο μαθητής θα διάβαζε αυτό το άρθρο και θα έθετε ερωτήματα χωρίς φόβο και με επιχειρήματα. Δυστυχώς μαζί με το δώρο Χριστουγέννων χάσαμε και αυτόν τον μαθητή. Πολλοί ευθύνονται για το αποτέλεσμα αυτό εκπαιδευτικοί, πολιτικοί και πολλοί άλλοι ή θα μπορούσε να πούμε τους στίχους του Χ. Βασιλειάδη «Πάντοτε στο τετράδιο βαθμό έπαιρνα δέκα, και αν στη ζωή πήρα μηδέν τα φταίει μια γυναίκα» και στην δική μου περίπτωση αυτή είναι... η γιαγιά μου.
Καραγιαννίδης Αλέξανδρος, Εκπαιδευτικός
