Από την εποχή του Κοπέρνικου και μετά, επιτρεπόταν ως ένα βαθμό να αναφέρει κανείς, εν τη ρύμη του λόγου, ότι η Γη δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος (το οποίο «κέντρο» έτσι κι αλλιώς δεν μπορεί να υπάρχει σε ένα άπειρο σύμπαν). Δε βρισκόμαστε καν στο κέντρο του δικού μας γαλαξία, αλλά σε μια από τις εξωτερικές του σπείρες, σαν να λέμε δηλαδή, σε μια βαθιά γαλαξιακή επαρχία, γύρω στα 26.000 έτη φωτός από το κέντρο του γαλαξία. Δίπλα στον δικό μας Ήλιο βολτάρουνε ανέμελα, μέσα στα όρια του δικού μας γαλαξία, άλλα 300 δισεκατομμύρια αστέρια, ενώ ταυτόχρονα ο δικός μας γαλαξίας είναι μόνο ένας από περίπου 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες που περιλαμβάνουν περίπου 70 τρισεκατομμύρια αστέρια.
Η συμπαντική ασημαντότητα του ανθρώπου, την οποία συστηματικά υποβαθμίζει ο Homo demens (ηλίθιος άνθρωπος), δε φαίνεται μόνο ως προς τη διάσταση του χώρου αλλά κι ως προς τη διάσταση του χρόνου. Για την ακρίβεια, είχαν ήδη περάσει τα δύο τρίτα της μέχρι σήμερα «ζωής» του σύμπαντος (συνολικά 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια) όταν, πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια, έκαναν την εμφάνισή τους ο Ήλιος και η Γη μέσα στο άπειρο σύμπαν. Από την υποτιθέμενη κορωνίδα της δημιουργίας, ούτε ίχνος, ακόμα και με την πιο αχαλίνωτη φαντασία. Χρειάστηκε να περάσουν τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, δηλαδή το 90% του συνόλου της ιστορίας της Γης, για να εμφανιστούν τα πρώτα σπονδυλωτά. Πριν από 416 εκατομμύρια χρόνια εγκαταστάθηκαν τα πρώτα απ’ αυτά στην ξηρά, πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια εμφανίστηκαν τα πρώτα θηλαστικά. Κανείς όμως τότε δε θα μπορούσε να προβλέψει ότι οι δικοί μας πρόγονοι, απόγονοι ερπετών, μεγέθους αρουραίου ή ποντικού, θα είχαν στο μακρινό μέλλον περίλαμπρη εξέλιξη. Τότε ήταν στη σκιά των δεινοσαύρων και των πτερόσαυρων, οι οποίοι κυριαρχούσαν κατά τη Μεσοζωική περίοδο.
Αυτή η κατάσταση άλλαξε με τη μοιραία βροχή μετεωριτών πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια, η οποία είχε σαν συνέπεια να εξαφανιστούν τα μισά είδη φυτών και ζώων εκείνης της εποχής (μεταξύ αυτών οι δεινόσαυροι και οι πτερόσαυροι). Μόνο μετά απ’ αυτή τη σαρωτική καταστροφή μπόρεσαν να αναπτυχθούν τα θηλαστικά, ανάμεσα στα οποία ήταν και η συνομοταξία των πρωτευόντων, στην οποία ανήκουμε εμείς. Μέχρι την εμφάνιση του σύγχρονου ανθρώπου, χρειάστηκε να περάσουν κάμποσα εκατομμύρια χρόνια ακόμα. Πριν από περίπου 15 εκατομμύρια χρόνια χωρίστηκαν οι πρόγονοι του σημερινού Γίββωνα από το δικό μας γενεαλογικό δέντρο. Πριν από έντεκα εκατομμύρια χρόνια τράβηξαν οι ουρακοτάγκοι τον δικό τους ξεχωριστό δρόμο, πριν από έξι εκατομμύρια χρόνια οι γορίλες. Μόλις ένα εκατομμύριο χρόνια αργότερα χωρίστηκε το γενεαλογικό δέντρο των σημερινών χιμπατζήδων και των μπονόμπο από τη γενιά των ανθρώπων, απ’ το οποίο προκύπτει κάτι που ο Homo demens συστηματικά αποκρύπτει, το γεγονός δηλαδή ότι συγγενεύουμε περισσότερο με τους χιμπατζήδες παρά με τους γορίλες.
Την εποχή που χωρίστηκε ο χιμπατζής από τον άνθρωπο, ούτε κατά διάνοια δε θα μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι εκείνος ο πρόγονός μας θ' αποκτούσε κάποια μέρα απογόνους που θα μπορούσαν να λύνουν σταυρόλεξα και να πετάνε στο σύμπαν. Κι αυτό γιατί ο εγκέφαλος των αυστραλοπιθήκων ήταν ελάχιστα μεγαλύτερος από τον εγκέφαλο του σημερινού χιμπατζή. Μόνο με τον Homo erectus (τον όρθιο άνθρωπο), τον άμεσο πρόγονό μας, άρχισε να παρατηρείται σημαντική ανάπτυξη του οργάνου της σκέψης. Μέσα σε λιγότερο από δύο εκατομμύρια χρόνια διπλασιάστηκε ο όγκος του. (Το ότι σήμερα, εσείς που διαβάζετε, καταλαβαίνετε τις οδηγίες χρήσης της τηλεόρασης σας, το οφείλετε στον παλιό καλό Homo erectus). Μόλις πριν από 200.000 χρόνια αναπτύχθηκε από τον Homo erectus ο σύγχρονος άνθρωπος, ο οποίος πέρασε το 95% του συνόλου της ύπαρξής του κυνηγώντας και συλλέγοντας καρπούς -κάτι που συχνά πολλοί το ξεχνούν. Μπορεί να μας εκπλήξει το γεγονός, αλλά στην πραγματικότητα ο σύγχρονος άνθρωπος πέρασε το 99% της ιστορίας του χωρίς χριστιανική εκκλησία, το 99,9% χωρίς ατμομηχανές, το 99,99% χωρίς κινητό τηλέφωνο.
Αν αναγάγουμε την ιστορία του σύμπαντος μας σε ένα ημερολογιακό έτος, η συμπαντική ασημαντότητα του ανθρώπου θα γίνει ιδιαίτερα εμφανής: αν θεωρήσουμε ότι η Μεγάλη Έκρηξη έγινε την 1η Ιανουάριου τα μεσάνυχτα, τότε θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου για να δημιουργηθούν ο Ήλιος και η Γη. Στα τέλη Σεπτεμβρίου αναπτύσσονται οι πρώτοι πρωτόγονοι ζωντανοί οργανισμοί. Πρέπει να περιμένουμε μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου για ν’ αρχίσουν να κολυμπούν τα πρώτα ψάρια στους ωκεανούς. Στις είκοσι Δεκεμβρίου εμφανίζονται τα πρώτα σπονδυλωτά. Οι δεινόσαυροι κυριαρχούν στο σκηνικό από τις 28 μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου και μόλις στις 31 Δεκεμβρίου, ελάχιστα λεπτά πριν απ’ τα μεσάνυχτα, κάνει την εμφάνισή του ο πρώτος εκπρόσωπος του Homo sapiens. Η ανθρώπινη πολιτισμική ιστορία σ’ αυτό το συμπαντικό ημερολόγιο στριμώχνεται στα τελευταία δευτερόλεπτα πριν από το νέο έτος.
Ας μετρήσουμε λοιπόν αντίστροφα μέχρι να εκτοξευτούν τα πρώτα βεγγαλικά του νέου έτους: 10 -τελειώνει η νεολιθική εποχή, αρχίζει η εποχή του χαλκού, 9 -στην Άνω Αίγυπτο χρησιμοποιείται το πρώτο αλφάβητο, 8 -κατασκευάζονται οι πρώτοι τάφοι στην Κοιλάδα των Βασιλέων, -οι Κινέζοι εφευρίσκουν την πυξίδα, οι Έλληνες ολοκληρώνουν τη μετάβαση από την εποχή του χαλκού στην εποχή του σιδήρου, 6 -δραστηριοποιείται ο Πυθαγόρας στην Ελλάδα, ο Βούδας στην Ινδία, ο Κομφούκιος στην Κίνα, 5 -μετά το τέλος της ελληνικής πολιτιστικής έκρηξης εξελίσσεται η Ρώμη σε παγκόσμια δύναμη, 4 -από μια εβραϊκή αίρεση αναπτύσσεται ο χριστιανισμός σε κυρίαρχη θρησκεία, 3 -η αρχαία κουλτούρα δύει μετά το τέλος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και την εξάπλωση του Ισλάμ, οπότε αρχίζει ο πρώιμος Μεσαίωνας , 2 -στον κυρίως Μεσαίωνα οι πάπες καλούν τους ανθρώπους σε Σταυροφορίες και καθιερώνουν την Ιερά Εξέταση, 1 -ο Λούθηρος προχωρεί στη Μεταρρύθμιση, αρχίζει το κυνήγι των μαγισσών στην Ευρώπη, οι υπολογισμοί του Κοπέρνικου τραντάζουν συθέμελα το γεωκεντρικό μοντέλο του κόσμου, 0 -καλή χρονιά! Ιδιαίτερα κατά τα τελευταία χιλιοστά του δευτερολέπτου πριν απ’ τα μεσάνυχτα, ο Homo sapiens-demens δεν κρατιόταν: ανακάλυψε όχι μόνο το αλεξικέραυνο, όχι μόνο τον ηλεκτρικό λαμπτήρα και την ψηφιακή κάμερα, αλλά κατάφερε να σφάξει και μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια συνανθρώπων του σε αμέτρητους πολέμους. Ας ανοίξουμε λοιπόν τις σαμπάνιες! Έτσι κι αλλιώς το πάρτι δεν ήταν να κρατήσει για πολύ.
Γιατί για πόσα δευτερόλεπτα θα υπάρχει ο άνθρωπος κατά τον πρώτο χρόνο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη; Ένα δευτερόλεπτο (που αντιστοιχεί περίπου σε 434,5 χρόνια); Δέκα δευτερόλεπτα; Μισό λεπτό; Αν καταφέρναμε να φτάσουμε μέχρι την ώρα 00.01 του νέου χρόνου (26,065 χρόνια), αυτό θα ήταν για ένα παρανοϊκό βιολογικό είδος, όπως το δικό μας, ήδη αξιοσημείωτο αν μάλιστα καταφέρναμε να φτάσουμε μέχρι την 01 '00 μετά τα μεσάνυχτα (1,563,927 χρόνια) ένα μικρό θαύμα. Στις 2 Ιανουαρίου (δηλαδή σε 37,534,246 χρόνια) μπορούμε να πούμε, με απόλυτη σχεδόν βεβαιότητα, ότι δε θα υπάρχουμε πια. Εκτός αυτού, δε θα είμαστε οι μόνοι που θα εγκαταλείψουμε τη σκηνή της ζωής στη διάρκεια του Ιανουαρίου, Καθώς η ενεργειακή ακτινοβολία του Ήλιου μας θα συνεχίσει να αυξάνεται, δε θα υπάρχουν πια στις 14 Ιανουαρίου του κοσμολογικού ημερολογίου (δηλαδή σε 500 εκατομμύρια χρόνια) ανώτερες μορφές ζωής στη Γη, στις 24 Ιανουαρίου (δηλαδή σε 900 εκατομμύρια χρόνια) θα έχουν εξαφανιστεί και όλα τα φυτά. Στις αρχές Μαρτίου (περίπου σε δύο δισεκατομμύρια χρόνια) η Γη θα έχει μετατραπεί σε μια πλανητική έρημο. Στα μέσα Ιουλίου (σε επτά δισεκατομμύρια χρόνια) ο Ήλιος θα έχει μετατραπεί σε έναν παραφουσκωμένο ερυθρό γίγαντα με διάμετρο κατά 250 φορές μεγαλύτερη από τη σημερινή. Κατά πάσα πιθανότητα, μετά απ’ αυτό, η Γη θα συντηχθεί με τον Ήλιο, ο οποίος μετά από μερικές γιγάντιες εκλάμψεις, στα τέλη Ιουλίου (σε 7,7 δισεκατομμύρια χρόνια) θα μετατραπεί σε λευκό νάνο, ο οποίος -όπως και η στάχτη μιας υπαίθριας φωτιάς- θα εξακολουθήσει για κάποιο ακόμα διάστημα να σιγοκαίει, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του δεύτερου κοσμολογικού ημερολογιακού χρόνου, μέχρι να σβήσουν εντελώς τα φώτα και τον δικού μας παλιού καλού ήλιου.
Η εξέταση αυτού του συμπυκνωμένου σε δύο ημερολογιακά έτη κοσμικού ημερολογίου κάνει δύο πράγματα σαφή: πρώτον, ότι η γήινη ζωή δεν είναι παρά ένα φευγαλέο, περιθωριακό φαινόμενο μέσα στις άπειρες εκτάσεις του σύμπαντος, δεύτερον, ότι ο άνθρωπος μέσα σ' αυτό το περιθωριακό φαινόμενο παίζει ρόλο κομπάρσου. Στο κοσμολογικό ημερολόγιο ο Homo sapiens μοιάζει μ’ εκείνα τα έντομα που η ζωή τους κρατάει μόνο μια μέρα (γεννήθηκε στις 31/12, πέθανε την 1/1) -κι αν κοιτάξουμε λίγο πιο προσεχτικά, δεν είναι ούτε καν αυτό. Οι πραγματικοί κυρίαρχοι της Γης ήταν κι εξακολουθούν να είναι τα βακτήρια, τα οποία υπήρχαν πολύ πριν από μας και θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν πολύ μετά από μας.
Τι να πει λοιπόν κανείς, όταν ειδικά ο άνθρωπος, αυτό το «συμπαντικό εφήμερο», φαντάζεται ότι είναι το κέντρο του σύμπαντος; Υπάρχει καλύτερη απόδειξη για την παλαβομάρα που χαρακτηρίζει αυτό το είδος; Πόσο ηλίθιος πρέπει να είναι κανείς για να παραβλέπει τη μεγαλομανία που μας περιλούζει, μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει, σε κάθε είδους εκκλησίες, τζαμιά, συναγωγές και ναούς; Όσο για τον υποτιθέμενο δημιουργό του άπειρου σύμπαντος, δεν είχε τίποτε καλύτερο να κάνει απ' το να πάρει επίτηδες τη μορφή μιας συνομοταξίας πιθήκων, που βρέθηκε συμπτωματικά στον απειροελάχιστο πλανήτη Γη, και να σταυρωθεί; Γελοία πράγματα! Ο ίδιος μάλιστα να δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός, ότι αυτά τα πιθηκοειδή έμβια όντα, σ’ αυτόν τον ασήμαντο πλανήτη, πέφτουν στα γόνατα εν ονόματι του και απαγγέλλουν αραβικές προτάσεις πέντε φορές την ημέρα; Τραγελαφικά πράγματα! Ο υποτιθέμενος δημιουργός του σύμπαντος πρέπει μάλιστα στα σοβαρά να ενοχλείται, όταν κάποιες μέρες του χρόνου, αυτές που τα ανθρωπάκια ονομάζουν «Σάββατο», κάποιοι «ασεβείς» τολμούν να καταβάλλουν μυϊκή προσπάθεια σπρώχνοντας τα καροτσάκια των μωρών τους; Εξωφρενικά πράγματα!
Από το βιβλίο του Μίχαελ Σμιτ-Σάλομον «Όχι άλλοι βλάκες στην εξουσία»
