Είναι αλήθεια ότι στην Κρήτη υπάρχει πρόβλημα με την εγκληματικότητα, είναι αλήθεια ότι πριν από λίγες δεκαετίες, είχαμε ακόμα βεντέτες (τυχαίο και αυτό;) γιατί είχαμε πάντα εύκολα τα κουμπούρια και τα χρησιμοποιούσαμε για να λύσουμε κάθε είδους διαφορά, είναι αλήθεια ότι το να «κλέψεις την κοπελιά» (ακόμα και αν ήταν εντελώς με τη θέληση της) δείχνει κάτι για τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τις σχέσεις, τότε ήταν απλώς μια νόρμα. Πλέον τα πράγματα δεν είναι έτσι, έχουμε όμως ακόμα αυξημένη οπλοκατοχή, έχουμε τις αδέσποτες στους γάμους, συνεχίζουμε να έχουμε σοβαρά προβλήματα με τη βία.

Μακάρι το πρόβλημα όμως, να ήταν απλώς η Κρήτη. Δεν είναι. Υπάρχουν χαρακτηριστικά που εκφράζονται με διαφορετικό τρόπο σε διάφορες περιοχές της χώρας-σε όλη τη χώρα και δείχνουν ότι έχουμε πρόβλημα με τη βία.

Βία μέσα στην οικογένεια, κακοποίηση παιδιών, βία ενάντια στις γυναίκες, βία ενάντια στο γείτονα που πάρκαρε μπροστά από το σπίτι μας, ξύλο και δολοφονίες γιατί δύο τύποι μέθυσαν ένα βράδυ και αποφάσισαν να βγάλουν μαχαίρια στο τσακίρ κέφι, μια ματιά στο καθημερινό αστυνομικό δελτίο μας λύνει κάθε απορία. Υπάρχει βία καθημερινή, βία που γίνεται κοινωνική νόρμα, κάτι σαν το «καλημέρα» που θα έπρεπε να λέμε με χαμόγελο.

Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα.

Παρά τις τόσες δεκαετίες ανάπτυξης, πλούτου, ειρήνης και εκπαίδευσης, δεν έχουμε μάθει να σεβόμαστε τον άλλο: το παιδί, τον ηλικιωμένο, τον ξένο, τα ζώα. Δυσκολευόμαστε πολύ να ανακαλύψουμε τι σημαίνει όριο, νόμος, για ποιο λόγο τα έχουμε ανάγκη και σε τι μας βοηθούν. Τα περιστατικά bullying στον εργασιακό χώρο, στα σχολεία, είναι αναρίθμητα.

Τι κάνουμε για αυτά; Τίποτα. Εκτός από κάποια μεμονωμένα προγράμματα που έχουν υλοποιηθεί κατά καιρούς, απολύτως τίποτα.

Διαβάζω ότι ο άνθρωπος που φαίνεται να είναι υπεύθυνος για τη δολοφονία της Eaton αντιμετωπίζει λέει, βαριά ψυχιατρικά προβλήματα. Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που αντιμετωπίζουν βαριά ψυχιατρικά προβλήματα και δεν έχουν πειράξει ούτε μυρμήγκι. Το να υποφέρεις από κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, δε σε κάνει εν δυνάμει δολοφόνο και επιτέλους θα πρέπει τα μέσα ενημέρωσης να προσέχουν τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζουν τις ειδήσεις. Ο στιγματισμός στην Ελλάδα δίνει και παίρνει και δε συνειδητοποιούμε ότι αποτελεί και αυτός ακόμα μια μορφή βίας.

Το να μπορεί ο άνθρωπος να σέβεται τον εαυτό του και τον διπλανό, είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο και δομές. Καλά σχολεία, καλές υπηρεσίες ψυχικής υγείας, προγράμματα που απευθύνονται στην οικογένεια. Πρέπει να σταματήσουμε να θεωρούμε την προαγωγή της ψυχικής υγείας, πολυτέλεια. Δεν είναι.

Πρέπει να μπορέσουμε να αναπτύξουμε σε κάθε περιοχή της χώρας το αίσθημα της κοινότητας: στο σχολείο, στη γειτονιά, παντού. Πρέπει να μάθουμε τι σημαίνει υπεύθυνος πολίτης.

Όταν κάποιος αφαιρεί τη ζωή ενός άλλου επειδή τον μισεί, επειδή τον επιθυμεί σεξουαλικά, επειδή τον θεωρεί πιο αδύναμο, επειδή απλώς μπορεί, νικάει ο πρωτογονισμός. Ο δολοφόνος θα δικαστεί και θα υποστεί τις συνέπειες του νόμου για την ατομική του πράξη, αλλά υπάρχει επίπτωση και στην κοινότητα-αισθανόμαστε λιγότερη ασφάλεια, περισσότερο θυμό, ντροπή.

Μια γυναίκα ήρθε στην Κρήτη και έκανε το λάθος να αισθανθεί ασφαλής. Ένας νέος άνδρας 27 ετών (που πρόλαβε να κάνει ήδη δύο παιδιά) φαίνεται ότι είναι υπεύθυνος για τον θάνατο της.

Ο πρωτογονισμός νίκησε τη γνώση. Ως πότε;

Ως πότε θα υποτιμούμε τόσο τον εαυτό μας;

***

Από τον τοίχο στο facebook της Ειρήνης Αγαπιδάκη