Στην Ελλάδα το Α΄ πληθυντικό πρόσωπο, το εμείς, έχει καταρρεύσει. Έχει παραχωρήσει την θέση του, στο εκρηκτικό μείγμα εγωκεντρισμού και απύθμενου θράσους.
Η παράνοια αυτή, εκδηλώνεται και μετουσιώνεται σε πράξη καθημερινώς με την ανυπακοή και το νομιμοποιημένο παραβατικό τρόπο ζωής. Καβαλημένα πεζοδρόμια από οχήματα και δίκυκλα, εστιατόρια και καφετέριες βουτηγμένες στον καπνό, αφισοκολλήσεις σε στάσεις λεωφορείων, πυλώνες ηλεκτροδότησης και φανάρια, ο γνωστός άγνωστος που ξεριζώνει ανενόχλητος τα κυκλάμινα από το κεντρικό παρτέρι του Πεδίου του Άρεως, τα tagging – μουντζούρες που κάθε τόσο εμφανίζονται σε τοίχους κτιρίων, μάντρες και βέβαια οι αναρίθμητες γόπες από τα τσιγάρα, πεταμένες στα πεζοδρόμια, δρόμους και πλατείες. Αναρίθμητα και πολλών άλλων ειδών μικροσκουπίδια, από καπάκια εμφιαλωμένου νερού μέχρι και χρησιμοποιούμενα χαρτομάντιλα.
Κάποιοι πολίτες αυτής της χώρας δεν διακρίνουν τον δημόσιο από τον ιδιωτικό βίο. Ούτε σέβονται τον δημόσιο χώρο, αυτόν έξω από την οικία τους. Η μοκέτα του δωματίου τους ας έχει όσα πεταμένα χαρτομάντιλα, επιθυμούν. Ωστόσο, έξω από την πόρτα της οικίας τους, η κυριαρχία του προσωπικού τους χώρου δίνει την θέση της στην συγκυριαρχία του ελληνικού λαού.
Ο κ. Βαλλιανάτος Γρηγόρης στις αρχές της δεκαετίας του ’90, είχε ορίσει την μεγάλη διαφορά δημόσιου και ιδιωτικού βίου ανάμεσα στην Αγγλία και την Ελλάδα ως εξής. «Στην Αγγλία το γρασίδι είναι ολονών και δεν το πατάει κανείς. Στην Ελλάδα είναι ολονών και το πατάνε όλοι». Απόληξη; Στην Αγγλία το γρασίδι, διατηρείται. Στην Ελλάδα καταστρέφεται.
Κάπως έτσι μεγάλο μέρος των Ελλήνων πολιτών, εγκλωβισμένο στον εγωκεντρισμό του και μη αντιλαμβανόμενο την αξία του σεβασμού και της συλλογικότητας, απαξίωσε τον χαρακτήρα της δημόσιας ζωής μας αλλοιώνοντας την αισθητική της και αναπαρήγαγε την κοινωνική αδικία. Δεν έχει αξία να κάνεις τζόκινγκ ή πικνίκ σε ένα πάρκο που μυρίζει ανθρώπινα ούρα, δεν έχει αξία ως ξεναγός να δείξεις στους τουρίστες σου την Τριλογία της Πανεπιστημίου με τα ειδεχθή συνθήματα γραμμένα στα μάρμαρα και σίγουρα διχάζεις την κοινωνία σε εκείνους που πετάνε τα σκουπίδια τους δημοσίως και σε εκείνους που διοργανώνουν εξορμήσεις με γάντια και μαύρες σακούλες για να καθαρίσουν παραλίες, ρέματα και εγκαταλελειμμένα οικόπεδα από μπάζα απορριμμάτων.
Η πρωτοβουλία εκ των άνωθεν για αποκατάσταση της δημόσιας ζωής μας, σχεδόν ανύπαρκτη. Αλλά όχι αναγκαστικά και αναγκαία. Διότι η δημόσια ζωή, που υπάρχει εκτός του ιδιωτικού και προσωπικού μας χώρου, αφορά την ίδια την κοινωνία. Μια κοινωνία καλλιεργημένη και ευαισθητοποιημένη, δεν αποδίδει τις ευθύνες μόνο στις ηγεσίες. Γνωρίζει ότι ο τρόπος που επιλέγει να ζήσει, καθορίζει την βιωσιμότητα του δημόσιου βίου. Η συγκεκριμένη κοινωνία έχει την ευθύνη του εαυτού της.
Κάπως έτσι σε ορισμένες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης όπως η Ουγγαρία και η Τσεχία, παρά το χαμηλό βιοτικό επίπεδο και τις συχνές ιστορικές αναταραχές, οι λαοί αυτοί διαθέτουν όλη την καλή θέληση να περιφρουρήσουν τον δημόσιο βίο τους. Δεν θα προτρέξουν να δικαιολογήσουν την απείθεια τους, στην μαφιόζικη πολιτική τους ηγεσία. Για εκείνους η παραχώρηση δικαιώματος διέλευσης των πεζών στις διαβάσεις είναι δεδομένη και αναφαίρετη. Κι ας έχουν χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα. Κι ας χρυσαφίζουν οι πολιτικοί και η μαφία τους εντός ενός γενικότερου κλίματος κοινωνικής αδικίας. Για αυτούς ο σεβασμός και η συλλογικότητα αποτελούν ανεξάρτητες αξιακές αρχές.
Για όσους δεν κατάλαβαν, είναι τα τασάκια του αναγνωστηρίου του ΕΚΠΑ, στην Ιπποκράτους 15. Αν και το κάπνισμα απαγορεύεται εντός του κτιρίου, αρκετοί από τους φοιτητές καπνίζουν και σβήνουν τα τσιγάρα τους στις γωνίες που επιτρέπει ο τοίχος. Στα συγκεκριμένα σημεία. Δεν πιστεύω ότι κάνουν κάτι αντίστοιχο στο δωμάτιο τους, σβήνοντας τα πάνω στον τοίχο.
Ούτε επινόησαν την εκδοχή να διεκδικήσουν ένα roof garden αποκλειστικά για τους ίδιους, τους καπνιστές, με θέα την φωτισμένη Ακρόπολη και Λυκαβηττό.
Ούτε τους απασχολεί η οικονομική επιβάρυνση για να βαφτεί ένα τόσο μεγάλο κτίριο, όσο το αναγνωστήριο. Προφανώς όμως τους απασχολεί η δωρεάν παιδεία.
Και τον σκύλο χορτάτο και την πίτα ολάκερη, πάντα σε Α΄ ενικό.
Γράφει ο Nikolas Damon Papadimitriou
