Αλκοόλ και απώλεια λίπους: Ο οδηγός του συνειδητοποιημένου πότη

Αλκοόλ και απώλεια λίπους: Ο οδηγός του συνειδητοποιημένου πότη

Το αλκοόλ είναι ριζωμένο βαθιά στην κουλτούρα των περισσότερων κοινωνιών εδώ και χιλιάδες χρόνια. Στον αγγλόφωνο  δυτικό πολιτισμό  τα τραγούδια με αναφορές στο αλκοόλ γίνονται πάντα αγαπητά, π.χ το μελωδικό "Summer Wine", το "Red red wine" των UB40, το μπιτάτο "I drink to get drunk", και το "Whiskey in the Jar" των Thin Lizzy και το Alabama Song των Doors.

Συγγραφείς όπως ο Christopher Hitchens, αλλά και ποιητές όπως ο Edgar Allan Poe αγαπούσαν το ποτό. Διαχρονικά η βιομηχανία του κινηματογράφου είναι σε στενή σχέση με το αλκοόλ, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το "Hangover", το οποίο αν δεν το έχετε δει πρέπει να το δείτε. Συχνές αναφορές στο ποτό και από ελληνικούς στιχουργούς: "΄Οταν μία γυναίκα πίνει", "Μέθυσε απόψε το κορίτσι μου". "Απόψε λέω να μην κοιμηθούμε"  και άλλα πολύ δημοφιλή τραγούδια έχουν μέσα το ποτό, άλλα λυπημένα και άλλα χαρούμενα.  Όπως και να έχει, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, όταν οι θαμώνες των bar εκτίθενται σε στίχους που περιλαμβάνουν αναφορές σε αλκοόλ, η σχετική κατανάλωση αυξάνεται. Το να ακούμε τραγούδια που ενθαρρύνουν το μεθύσι μας κάνει να πίνουμε. Ποιος θα το πίστευε;

1232459 10201927526604870 560442762 n

Οφέλη στην υγεία

Από όλες τις υποτιθέμενες επιπτώσεις του αλκοόλ στον ανθρώπινο οργανισμό, οι θετικές στην υγεία είναι μακράν οι πιο υπερεκτιμημένες. Τα καρδιοπροστατευτικά οφέλη  είναι είτε από επιδημιολογικά στοιχεία είτε έχουν μελετηθεί σε άτομα που δεν γυμνάζονται. Κάποια οφέλη που αποδίδονται στην ρεσβερατρόλη είναι ιδιαίτερα αμφισβητήσιμα αφού ήδη κάποιοι ερευνητές έχουν ομολογήσει πως "μαγείρευαν" τις μελέτες ώστε να είναι ελπιδοφόρες και να δημοσιευτούν από τα επιστημονικά περιοδικά. Παρουσία γυμναστικής, είναι πολύ πιθανό πως δεν θα έχετε καμία θετική επίπτωση, ενώ αν δεν γυμνάζεστε, λίγο κρασί δεν μπορεί να προσφέρει τα οφέλη της άσκησης και μίας σχετικά ισορροπημένης διατροφής. Η κατάχρηση  του αλκοόλ προκαλεί τουλάχιστον 7 μορφές καρκίνου ενώ ο συνδυασμός τσιγάρου και ποτού είναι ακόμα χειρότερος. Επίσης, σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα, η οδήγηση υπό την επήρεια κάνναβης είναι λιγότερο επικίνδυνη από την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Το ότι το αλκοόλ είναι νόμιμο δημιουργεί την λαθεμένη εντύπωση πως πιο ασφαλές από ουσίες που είναι "κακές". Και όχι μόνο αυτό, αλλά μία παράνομη ουσία, το LSD, μπορεί να βοηθήσει τους αλκοολικούς που θέλουν να απεξαρτηθούν. Τα δεδομένα που χρησιμοποιώ ίσως φαίνονται ακραία, αλλά το κάνω για να δείξω πως το νόμιμο δεν είναι εξ ορισμού πιο ασφαλές από το παράνομο.  Παρ' όλα αυτά,  μέτριες ποσότητες αλκοόλ δεν είναι βλαβερές.

Παχαίνει το αλκοόλ;

Το αλκοόλ έχει και αυτό θερμίδες, για την ακρίβεια 7 θερμίδες ανά γραμμάριο και αναστέλλει την γλυκονεογένεση, μια διαδικασία στην οποία χρησιμοποιείται και λίπος για ενέργεια. Από θερμιδική άποψη  είναι λίγο πιο κάτω από το λίπος που έχει 9, και πιο πάνω από τις πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες που έχουν 4 ανά γραμμάριο. Τα στοιχεία από τις έρευνες είναι συνοπτικά τα εξής:

1·  Μία μελέτη  συνέκρινε μία ομάδα άντρες που πίνουν 4 μπύρες την ημέρα, οι οποίοι λάμβαναν 16% περισσότερες θερμίδες, και έχουν την ίδια φυσική δραστηριότητα με μη-πότες. Θα περίμενε κανείς πως οι πότες θα είχαν περισσότερα κιλά αλλά δεν είχαν.

2· Μία άλλη μελέτη συνέκρινε δύο διατροφές των 1500 θερμίδων και την επίδραση τους στην απώλεια λίπους.  Στην μία το 10% των θερμίδων ήταν από χυμό γκρέιπφρουτ και  στην άλλη υπήρχε ένα ποτήρι λευκό κρασί. Οι πότες πάλι ευνοήθηκαν ελαφρά, έχοντας χάσει 1 κιλό παραπάνω.

3· Μία πρόσφατη έρευνα που έγινε σε Ισπανούς, εξέτασε 2838 ανθρώπους και την μεταβολή του βάρους τους σε διάστημα 6 χρόνων.  Τα ευρήματα έδειξαν πως όσοι πίνουν πάνω από 7 μπύρες ή "βαριά" ποτά όπως ουίσκι την εβδομάδα είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι ή υπέρβαροι. Κάτι που είναι θεμιτό να υπολογιστεί σε αυτήν την έρευνα είναι πως όσοι προτιμούν τα ελαφριά ποτά και δεν πίνουν πολύ, είναι και πιο πιθανό να γυμνάζονται και να προσέχουν την διατροφή τους.

4· Όσον αφορά την "μπυροκοιλιά", έχει αποδειχτεί ότι πρόκειται για μύθο.

5· Από τα παραπάνω στοιχεία δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην συμπεριλάβετε λίγο αλκοόλ στην διατροφή σας, αν το υπόλοιπο πλαίσιο της είναι ισορροπημένο. Μία μπύρα ή ένα ποτήρι κρασί  δεν θα επηρεάσει την απώλεια λίπους.

Αλκοόλ και τεστοστερόνη

Πώς επιδρά η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ στο ορμονικό προφίλ;Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον μία έρευνα που κράτησε 3 εβδομάδες, όσο δηλαδή κρατούν και οι διακοπές των περισσότερων.Οι ερευνητές έβαλαν τους συμμετέχοντες να πίνουν κάθε μέρα 3 μπύρες, δηλαδή 30-40 γρ. αλκοόλ. Και η μείωση στην τεστοστερόνη ήταν μόνο ένα ταπεινό 6,8% ενώ παράλληλα η διϋδροεπιανδροστερόνη, ένα πιο ήπιο ανδρογόνο, αυξήθηκε σε συγκέντρωση.  Κατά συνέπεια μία μπύρα την μέρα είναι τελείως ουδέτερη.

Τι γίνεται όταν η μπύρα γίνεται μεταπροπονητικό ρόφημα; Σε μία άλλη μελέτη που αν την άκουγε ο George Best σίγουρα θα δήλωνε συμμετοχή, οι αθλητές ήπιαν 10 μπύρες μετά την προπόνηση, με αποτέλεσμα η τεστοστερόνη τους να μειωθεί  κατά 26% και η κορτιζόλη να αυξηθεί κατά 36%. Δεν ξέρω για εσάς, αλλά με τόσο αλκοόλ το λιγότερο που σε απασχολεί εκείνη την ώρα είναι αν έχει μειωθεί η τεστοστερόνη σου. Μία άλλη  πρόσφατη μελέτη, στην οποία οι συμμετέχοντες ήταν αθλητές του Rugby και ήπιαν κάπως λιγότερο,  δεν βρέθηκε μείωση της τεστοστερόνης αλλά βρέθηκε αύξηση της κορτιζόλης. Από αυτά τα δεδομένα φαίνεται πως ακόμα και δέκα μπύρες μετά την προπόνηση δεν είναι η καλύτερη τακτική για να αναρρώσει ο οργανισμός, αλλά δεν προκαλούν και κάποιο τεράστιο ορμονικό σοκ.

Πίνοντας περιστασιακά πολύ: Μερικές δικές μου παρατηρήσεις όσον αφορά τις αθλητικές επιδόσεις

H εμπειρία  μου ως φοιτητής στο Λονδίνο μου έδωσε την ευκαιρία να κάνω μίας άτυπη μελέτη σε φίλους μου που έπιναν περιστασιακά πολύ και παράλληλα γυμνάζονταν: Η αλήθεια είναι ότι είχα αρκετούς  συμφοιτητές που συνδύαζαν συνήθειες όπως η γυμναστική με την κατανάλωση αλκοόλ το Σαββατοκύριακο. Κάποιοι ήταν παίκτες του Rugby και κάποιοι ασχολούνταν με πολεμικές τέχνες, όλοι τους γερά ποτήρια όταν έβγαιναν, και έπιναν τουλάχιστον 6-7  μπύρες. Αυτό γινόταν μία φορά την εβδομάδα. Δεν είχα παρατηρήσει καμία αρνητική επίδραση στην απόδοσή τους στο γυμναστήριο και όλοι τους ήταν σε πολύ καλή σωματική κατάσταση.

1454322 10201927526204860 1737920604 n

Αλκοόλ και αφυδάτωση

Μπορεί το αλκοόλ να σταματά την οξείδωση του λίπους αλλά μπορεί παράλληλα να σας κάνει να φαίνεστε κομμάτια. Αυτή την τακτική την χρησιμοποιούν και κάποιοι bodybuilders πριν ανέβουν επί σκηνής. Ένα δύο σφηνάκια βότκα και το six pak καθαρίζει ακόμα περισσότερο. Παρ' όλα αυτά, πρόκειται για κάτι παροδικό. Το αν θα χάσετε λίπος ή όχι δεν εξαρτάται από αυτό, αλλά από το υπόλοιπο της διατροφής σας.

Παρακάτω ακολουθεί ένας δεκάλογος που θα σας βοηθήσει να αποκτήσετε μία υγιή συμπεριφορά απέναντι στο ποτό:

  1. Μην πίνετε με άδειο στομάχι.
  2. Μην  πίνετε "για να ξεχάσετε". Δεν υπάρχει κανείς που να βοηθήθηκε από αυτήν την νοοτροπία. Πιείτε μόνο όταν είστε σε καλή διάθεση.
  3. Αν πίνετε τόσο που η  ποιότητα ζωής σας επηρεάζεται αρνητικά, τότε χρειάζεται να το μειώσετε. Το hangover δεν είναι καλό σημάδι.
  4. Η χρήση του αλκοόλ ως υπνωτικού είναι κάτι που είναι καλύτερο να αποφεύγεται σε σταθερή βάση. Το αλκοόλ μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην ποιότητα του ύπνου. Η γυμναστική και ένα πλούσιο βραδινό είναι καλύτερες επιλογές.
  5. Ποτό και ενεργειακά ποτά δεν είναι καλή ιδέα. Τα τελευταία, εκτός από το ότι είναι φορτωμένα με ζάχαρη και θερμίδες, όταν συνδυάζονται με την κατάχρηση αλκοόλ δίνουν την ψευδαίσθηση ελέγχου, ενώ στην ουσία νοητικές αλλά και σωματικές λειτουργίες είναι σε safe mode.
  6. Ακόμα και λίγο αλκοόλ επηρεάζει αρνητικά την οδήγηση. Όταν αυτό συνδυάζεται με ξενύχτι, η κούραση από την νύστα πολλαπλασιάζει την επίδραση του αλκοόλ, ακόμα και όταν καταναλώνεται σε νόμιμες δόσεις. Γι' αυτό το λόγο, ούτε να σκεφτείτε  να οδηγήσετε όταν  έχετε πιει έστω και μία σταγόνα.
  7. Το ποτό, λόγω της επίδρασης του σε θέματα αυτοελέγχου, μπορεί να συνεισφέρει στην υπερκατανάλωση θερμίδων.
  8. Το ποτό παχαίνει μόνο όταν η διατροφή παρέχει υπερβολικές θερμίδες. Απώλεια λίπους και μέτρια κατανάλωση αλκοόλ είναι συμβατά πράγματα.
  9. Επειδή οι παραγωγοί των αλκοολούχων δεν είναι υποχρεωμένοι να γράφουν θερμίδες στα προϊόντα τους, μην περιμένετε να μάθετε εκείνη την ώρα πόσες θερμίδες παίρνετε. Τα ξηρά κρασιά έχουν μικρότερο θερμιδικό φορτίο  από και τα βαριά ποτά όπως η βότκα και το ουίσκι.
  10.  Αν δεν θέλετε να πάρετε λίπος ή θέλετε να χάσετε λίπος, καλό είναι να περιορίσετε τις θερμίδες από τους υδατάνθρακες τις μέρες που πίνετε. Μέθοδοι όπως η διαλειμματική νηστεία μπορούν να  βοηθήσουν να μην κάνετε θερμιδικές παρεκτροπές.

 

Συμπέρασμα

Κρίνοντας από τα παραπάνω, αν δεν πίνετε, δεν υπάρχει λόγος να αρχίσετε. Αν πίνετε σταθερά και πολύ, ρισκάρετε αρκετά πράγματα από την υγεία σας.  Τέλος αν πίνετε κοινωνικά και με σύνεση, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε για κάτι. Η απώλεια λίπους είναι εφικτή παρουσία αλκοόλ, αρκεί να υπάρχει μία σχετική προετοιμασία στο υπόλοιπο πλαίσιο της διατροφής.


Ο Ανδρέας Ζουρδός είναι διαιτολόγος διατροφολόγος και το προσωπικό του site είναι το metavolismos.com