Είναι δύσκολο να προβλεφθεί κάθε πρόβλημα υγείας που μπορεί να προκύψει σε ένα ταξίδι στον Άρη. Η NASA όμως προσπαθεί! Έχει μια λίστα με 100 ιατρικές καταστάσεις ή γεγονότα που μπορούν να συμβούν κατά τη διάρκεια των διαστημικών πτήσεων όπως παγκρεατίτιδα, κάταγμα της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης ή ακόμα και να «πέσουν» τα νύχια όπου οφείλεται στην κακή τοποθέτηση των ειδικών γαντιών.
Ο οργανισμός της NASA έχει τονίσει 23 ιδιαίτερους κινδύνους για την υγεία του ανθρώπου εφόσον ταξιδεύει για μεγάλη διάρκεια. Αλλά 9 από αυτούς τους κινδύνους σηματοδοτούνται με «κόκκινο» καθώς υπάρχει υψηλή πιθανότητα να συμβεί ένας ή περισσότεροι από αυτούς όπως θάνατος, μόνιμη αναπηρία ή μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για την υγεία. Πρέπει να λυθεί το πρόβλημα της ραδιενέργειας, της όρασης, της μακροχρόνιας αποθήκευσης των φαρμάκων, της ανεπάρκεια τροφίμων, τα θέματα απόδοσης της ομάδας καθώς και τη φροντίδα της υγείας της ομάδας κατά το μέγιστο. «Αυτά είναι υψηλής προτεραιότητας θέματα και πραγματικά πρέπει να λυθούν πριν πάμε στον Άρη» δήλωσε ο William Paloski, διευθυντής του Προγράμματος Ανθρώπινης Έρευνας της NASA. Προσθέτει ότι η εξερεύνηση του διαστήματος είναι εγγενώς επικίνδυνη και οι εθελοντές θα πρέπει να είναι ενήμεροι όλων των γνωστών κινδύνων , κόκκινων ή μη.
Η ακτινοβολία είναι ένα μεγάλο θέμα. Υπάρχουν δύο τύποι που ανησυχούν τους επιστήμονες. Ηλιακά σωματίδια από τον ήλιο μπορούν να προσφέρουν υψηλές δόσεις ακτινοβολίας, εκτός αν οι άνθρωποι βρίσκονται σε ένα θωρακισμένο διαστημικό σκάφος, είπε η Dorit Donoviel, επικεφαλής (αναπληρώτρια) του Εθνικού Ινστιτούτου Διαστημικών Βιοϊατρικών Ερευνών, ένας οργανισμός που χρηματοδοτείται από τη NASA υπό την ηγεσία του Baylor College of Medicine.
Μπορεί να προβλεφθεί πότε θα ελευθερωθούν αυτά τα ηλιακά σωματίδια, αλλά μερικές φορές μόνο 20 λεπτά νωρίτερα. Το πρόβλημα είναι, πως αν είστε στην επιφάνεια του Άρη σε μια διαστημική στολή ή σε όχημα, μπορεί να μην είναι αρκετός ο χρόνος για να φτάσετε στο σκάφος. Και αν εκτεθείτε σε ένα από αυτά τα γεγονότα, μπορεί να ζήσετε την εμπειρία που έζησαν οι άνθρωποι στη Χιροσίμα, συμπεριλαμβανομένης της σοβαρής ναυτίας. «Θα είστε νεκροί, αν κάνετε εμετό σε μια διαστημική στολή επειδή το υγρό και τα σωματίδια θα μπουν στην παροχή οξυγόνου» είπε η Donoviel. Ακόμη και αν το αρχικό «χτύπημα» είναι βιώσιμο, η ακτινοβολία θα εξαφανίσει τα κύτταρα του αίματος, αφήνοντας σας ευάλωτο σε θανατηφόρες λοιμώξεις. Αν υπήρχαν καλύτερα εργαλεία για την πρόβλεψη ηλιακής καταιγίδας τότε θα μπορούσε να δώσει στους ανθρώπους περισσότερο χρόνο ώστε να φτάσει στο καταφύγιο. Αυτό όμως ακόμα ερευνάται.
«Αν ο εμετός μέχρι θανάτου σε μια διαστημική στολή δεν σας φαίνεται αρκετά κακός τότε φανταστείτε κάθε στοιχείο του περιοδικού πίνακα που είναι έντονα φορτισμένο, ραδιενεργό, όπου ταξιδεύουν με ταχύτητα του φωτός να «τρυπά» το σώμα σας», δήλωσε η Donoviel. Αυτά τα σωματίδια αποτελούνται από υψηλής ενέργειας πρωτόνια και βαριούς πυρήνες ιόντων. Λόγω της ενέργειας και της ταχύτητας τους, μπορούν να διεισδύσουν μέσα μας "βαθιά, γρήγορα και σκληρά», είπε, άρα καθιστούν αναγκαία την κατοχή μιας πιο ισχυρής ασπίδας. Και αν οι ασπίδες περιέχουν υλικά, όπως μόλυβδος, που μπορούν να αλληλεπιδράσουν με πυρήνες βαρέων ιόντων ίσως χωρίσουν την ακτινοβολία σε ακόμη περισσότερα σωματίδια, που μπορεί πραγματικά να κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα. Ένα μαγνητικό πεδίο θα μπορούσε ενδεχομένως να μας προστατεύει από γαλαξιακές ακτίνες, αλλά υπάρχουν τεχνικά ζητήματα, όπως τα σωματίδια να παγιδευτούν στο μαγνητικό πεδίο, αναιρώντας το όφελος που θα υπήρχε.
Η ζημιά από τις ακτίνες θα μπορούσε να σκοτώσει τα κύτταρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο καταρράκτη, επιδείνωση της υποκείμενης νόσου και ανάπτυξη καρκίνου σε μακροπρόθεσμη βάση. Αλλά σε ένα μικρότερο χρονικό διάστημα μπορούν να καταστρέψουν ή να βλάψουν σοβαρά αρκετά εγκεφαλικά κύτταρα με αποτέλεσμα την μείωση της γνωστικής λειτουργίας του εγκεφάλου. "Πολύ, μα πάρα πολύ χαμηλές δόσεις μπορούν να προκαλέσουν απώλεια μνήμης και μειώνουν την ικανότητα να αποκτηθούν νέες μνήμες," δήλωσε η Donoviel. «Τα λάθη που κάνουμε λόγω της μη σωστής σκέψης μας θα μπορούσε να είναι απειλητικά για τη ζωή».
Δεν υπάρχει εύκολη λύση για την αποφυγή των γαλαξιακών κοσμικών ακτινών. Η NASA εργάζεται πάνω σε διαφορετικά υλικά θωράκισης. Μια άλλη στρατηγική είναι η ανάπτυξη ράδιο-προστατευτικών φαρμάκων που θα μπορούσαν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά αυτό ανήκει ακόμη στο μακρινό μέλλον. Αυτή τη στιγμή, η NASA προσπαθεί να κατανοήσει τα πλήρη αποτελέσματα των βαρέων σωματιδίων στην υγεία του ανθρώπου.
Ένας άλλος κίνδυνος είναι τα μόνιμα προβλήματα όρασης, που είναι γνωστά ως διαταραχές της όρασης και της ενδοκράνιας πίεσης. Αυτά τα ζητήματα, δεν εμφανίζονται μέχρι η αποστολή να φτάσει τους έξι μήνες ή περισσότερο, και τα αίτια δεν είναι ακόμα απολύτως σαφή, είπε ο Paloski. Στην αρχή ενοχοποιούσαμε αποκλειστικά και μόνο την καθυστέρηση μεταφοράς του αγγειακού υγρού επάνω στο κεφάλι. Αλλά κάτι άλλο φαίνεται να συμβαίνει, είπε. «Αυτή τη στιγμή, κοιτάζουμε εναλλακτικές υποθέσεις».
«Προσπαθούμε να προσδιορίσουμε το τι ακριβώς πρέπει να περιέχει το κουτί των πρώτων βοηθειών που χρειάζονται οι ταξιδιώτες μαζί τους» δήλωσε ο Paloski. Και το περιεχόμενο του κουτιού δεν είναι όπως εδώ. Χρειάζεται εργαλεία ακόμα και για μια απλή εξέταση αίματος, για παράδειγμα, για τον προσδιορισμός κάποιας ιογενής ή βακτηριακής φύσεως λοίμωξης. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας, αναφέρει η Donoviel. Επίσης χρειάζεται ένα εργαλείο υπέρηχου να ταξιδεύει στο διάστημα το οποίο μπορεί να παρέχει την απεικόνιση των διαφόρων τμημάτων του σώματος. Η NASA χρηματοδότησε μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον για να χρησιμοποιήσει ένα φορητό ανιχνευτή υπερήχων, όχι μόνο για τη διάγνωση πέτρας στα νεφρά, αλλά και για να την ωθήσει σε λιγότερο επικίνδυνο μέρος του οργάνου ή ακόμη και να τη σπάσει.
Παρατηρούμε ότι οι συνθήκες που προκύπτουν από την μικροβαρύτητα, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης μυϊκής μάζας και δύναμης αλλά και της μειωμένης αερόβιας ικανότητας, δεν ανήκουν στον "κόκκινο" κατάλογο. Αυτό βελτιώνεται με τις πιο αποτελεσματικές ασκήσεις γυμναστικής και το καλύτερο όργανο γυμναστικής (Advanced Resistive Exercise Device) όπου γυμνάζει όλες τις μυϊκές ομάδες ταυτόχρονα.
Αλλά εξακολουθεί να υπάρχει το εξής ερώτημα
Στο Πανεπιστήμιο του Calgary, ο Steven Boyd, μηχανικός βιοϊατρικής, εξετάζει κατά πόσο τα οστά που εξασθενούν, κατά τη διάρκεια της διαστημικής πτήσης, ανακτούν πλήρως τη δύναμη τους με την επιστροφή των αστροναυτών στη Γη. Η απώλεια της οστικής πυκνότητας μπορεί να αντιστραφεί, αλλά μελετά κατά πόσο μπορεί να ανακτηθεί η οστική αντοχή του.
Τα στοιχεία αυτά εξακολουθούν να έρχονται στην επιφάνεια. Οι πληροφορίες συγκεντρώνονται από την πολυετή αποστολή των δύο αστροναυτών που έληξε τον Μάρτιο του 2016 θα παρέχει κάποιες απαντήσεις.
***********
Μετάφραση από το FiveThirtyEight
