Νταλί προς Λόρκα: «Είσαι μια θύελλα χριστιανική και χρειάζεσαι τον παγανισμό μου»

02.09.2015
Νταλί προς Λόρκα: «Είσαι μια θύελλα χριστιανική και χρειάζεσαι τον παγανισμό μου»

Όταν ο Λόρκα συνάντησε τον Νταλί το 1923, ο ψηλόλιγνος ζωγράφος φορούσε κομψά ρούχα και είχε τα μαλλιά του χτενισμένα πίσω σαν τον Ροδόλφο Βαλεντίνο. «Η προσωπικότητα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα μου έκανε τρομερή εντύπωση» έγραψε ο Νταλί στα απομνημονεύματά του.

«Το ποιητικό φαινόμενο στην ολότητά τουπαρουσιάστηκε ξαφνικά μπροστά μου με σάρκα και οστά,κόκκινο σαν αίμα,ανάστατο,πηχτό και θεϊκό,τρέμοντας με χιλιάδες φωτιές τεχνασμάτων καιυπόγειας βιολογίας,όπως κάθε ύλη προικισμένη με την αυθεντικότητα της μορφήςτης».

Για τα επόμενα πέντε χρόνια οι δύο διακεκριμένοι αυτοί Ισπανοί απόλαυσαν μια δυνατή φιλία και καλλιτεχνική συνεργασία.

Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα: ο Λόρκα ένιωθε για τον Νταλί μια ερωτική έλξη στην οποία ο τελευταίος δεν μπορούσε να ανταποκριθεί.

Κατά τη διάρκεια της φιλίας τους ο Λόρκα έγραψε αισθησιακά, σουρεαλιστικά ποιήματα που ξεχειλίζουν από ανεκπλήρωτο πόθο, ενώ ο Νταλί ζωγράφισε το πρόσωπο και το σώμα του Λόρκα σε ποικίλες εκδοχές ­ καμιά φορά και ως σκιά του εαυτού του.

Δυστυχώς έχουν σωθεί ελάχιστα αποσπάσματα από τα γράμματα του Λόρκα προς τον Νταλί. Σε αυτό που ακολουθεί ο ποιητής αναπολεί στιγμές από τη διαμονή τους στο Καντακές, στην Κόστα Μπράβα.

Το σπίτι όπου έμεναν απείχε μόλις μερικά μέτρα από τη θάλασσα. Σύντομα επήλθε ο χωρισμός και οι δυο τους δεν ξανασυναντήθηκαν παρά μόνο μία ακόμη φορά, ένα βράδυ στη Βαρκελώνη, ύστερα από επτά χρόνια.

Federico-Garcia-Lorca-Salvador-Dali-3.jpg

Salvador Dalí and Federico García Lorca, 1925

«Το Καντακές έχει τη ζωτικότητα και τη σταθερή, ουδέτερη ομορφιά ενός μέρους όπου γεννήθηκε η Αφροδίτη και όπου κανείς δεν μοιάζει να το θυμάται αυτό...

Σήμερα είσαι μέσα. Από εδώ που κάθομαι ακούω (α, μικρό μου αγόρι, τι θλιβερό!) τον απαλό παφλασμό του αίματος της "Ωραίας κοιμωμένης του δάσους των συσκευών" (στον πίνακά σου με τον Αγιο Σεβαστιανό), καθώς και το κροτάλισμα δύο μικρών θηρίων ­ σαν τους ήχους ενός φιστικιού που σπάει ανάμεσα στα δάχτυλα.

Η αποκεφαλισμένη γυναίκα (στον πίνακά σου "Το μέλι είναι γλυκύτερο από το αίμα") είναι το καλύτερο "ποίημα" με θέμα το αίμα που θα μπορούσε να φαντασθεί κανείς ­ έχει περισσότερο αίμα από όλο όσο χύθηκε στον Παγκόσμιο Πόλεμο, το οποίο ήταν καυτό αίμα και δεν εξυπηρετούσε κανέναν άλλο σκοπό από την άρδευση της γης και το καταλάγιασμα της συμβολικής δίψας για ερωτισμό και πίστη...

Η εντύπωση που μου δίνει η Βαρκελώνη είναι ότι όλοι παίζουν και ιδρώνουν σε μια εναγώνια προσπάθεια να ξεχάσουν. Ολα είναι μπερδεμένα και επιθετικά σαν την αισθητική της φλόγας ­ όλα αναποφάσιστα και διαλυμένα...

Τώρα καταλαβαίνω πόσα χάνω αφήνοντάς σε»

(Ιούλιος 1927, Βαρκελώνη).

 Federico-Garcia-Lorca-Salvador-Dali-2.jpg

Ο Σαλβαδόρ Νταλί με τον Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα φωτογραφισμένοι στα μέσα της δεκαετίας του 1920 στη Βαρκελώνη

«Είσαι μια θύελλα χριστιανική και χρειάζεσαι τον παγανισμό μου... Θα είναι χειμώνας και θα ανάψουμε φωτιά. Τα φτωχά κτήνη θα είναι παγωμένα από το κρύο. Εσύ θα θυμάσαι ότι ήσουν ο εφευρέτης υπέροχων πραγμάτων και ότι ζήσαμε μαζί με μια φωτογραφική μηχανή» γράφει στην ερωτική του επιστολή ο ζωγράφος Σαλβαδόρ Νταλί προς το στενό του φίλο και ποιητή Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα.

Η επιστολή αυτή έχει σταλεί το 1928 και περιγράφει το πάθος και τον έρωτα για «μια αγάπη ερωτική και τραγική εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν μπορούμε να τη μοιραστούμε» όπως αποσαφηνίζει ο Νταλί σε επιστολή του το 1986 προς τον διευθυντή της ισπανικής «Ελ Παϊς» και απώτερο στόχο, τον Ίαν Γκίμπσον και βιογράφο του Λόρκα.

lorka-dali.jpg

Η σχέση τους- που δεν ήταν ένα γλυκερό ειδύλλιο- αποκαλύπτεται μέσα από τις επιστολές που αντάλλασσαν, οι οποίες παρουσιάζονται για πρώτη φορά συγκεντρωμένες μαζί και μερικές ανέκδοτες, χάρη στην έκδοση «Αγαπητέ Σαλβαδόρ, Αγαπητέ Λορκίτο».

Από τις επιστολές του ζωγράφου προς τον ποιητή σώζονται περίπου 40, ενώ εκείνες που έχουν σωθεί από τον Λόρκα στον Νταλί είναι μόνο 7. Ο λόγος είναι αφενός η αδελφή του Νταλί, Άννα-Μαρία, που πούλησε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου μεγάλο μέρος του αρχείου και αφετέρου η Γκαλά, γυναίκα του Νταλί,που κατέστρεψε μεγάλο μέρος των επιστολών από τη ζήλια της.

Federico-Garcia-Lorca-Salvador-Dali-1.jpg

 

Πηγές: tovima.gr   Τα Νέα