Κούντερα: «Μνήμη μου»

29.07.2016
Κούντερα: «Μνήμη μου»

«Ούτε η μνήμη γίνεται κατανοητή χωρίς μαθηματική προσέγγιση. Το βασικό δεδομένο είναι η αριθμητική σχέση το χρόνου ζωής που ζήσαμε με το χρόνο της ζωής που είναι αποθηκευμένη στη μνήμη. Αυτήν τη σχέση δε δοκιμάσαμε ποτέ να τη μετρήσουμε, αλλά δεν υπάρχει και κανένα τεχνικό μέσο για να τη μετρήσουμε.

Παρ’όλα αυτά, μπορώ να υποθέσω, χωρίς μεγάλο κίνδυνο να πέσω έξω, ότι η μνήμη διατηρεί μονάχα ένα χιλιοστό, ένα εκατομμυριοστό, εν πάση περιπτώσει ένα απειροελάχιστο κομματάκι, της ζωής που ζήσαμε. Αυτό επίσης αποτελεί μέρος της ουσίας του ανθρώπου.

Αν κάποιος μπορούσε να συγκρατήσει στη μνήμη του όλα όσα έζησε, αν μπορούσε ανά πάσα στιγμή να ανακαλεί οποιοδήποτε κομμάτι του παρελθόντος του, δεν θα είχε καμία σχέση με ανθρώπινο πλάσμα: ούτε οι έρωτές του, ούτε οι φιλίες του, ούτε οι θυμοί του, ούτε η ικανότητά του να συγχωρεί ή να εκδικείται θα έμοιαζαν με τα δικά μας.

Δεν θα πάψουμε ποτέ να ασκούμε κριτική σ’ αυτούς που παραμορφώνουν το παρελθόν, που το ξαναγράφουν, που το πλαστογραφούν, που μεγαλοποιούν ένα γεγονός και αποσιωπούν ένα άλλο. Είναι δίκαιη η κριτική αυτή (δε γίνεται να μην είναι), αλλά δεν έχει μεγάλη σημασία αν δεν προηγηθεί μια πιο βασική κριτική: η κριτική της ανθρώπινης μνήμης καθαυτήν.

Γιατί, αλήθεια, τι μπορεί να κάνει η δύστυχη; Από το παρελθόν, μόνο ένα αξιοθρήνητα μικρό κομματάκι μπορεί να συγκρατήσει, χωρίς κανείς να ξέρει γιατί ακριβώς αυτό και όχι ένα άλλο, αφού η επιλογή αυτή γίνεται σε όλους μας μυστηριωδώς, ανεξάρτητα από τη θέλησή μας ή τα συμφέροντά μας.

Δεν θα καταλάβουμε τίποτα απ΄την ανθρώπινη ζωή, αν επιμένουμε να παρακάμπτουμε το πρώτο από όλα τα αυτονόητα: μια πραγματικότητα έτσι όπως ήταν τότε που δεν είναι πια».

Απόσπασμα από το βιβλίο του Μιλάν Κούντερα, Η άγνοια, εκδ. Εστία.

Ο Μίλαν Κούντερα είναι Τσέχος συγγραφέας με γαλλική υπηκοότητα. Γεννήθηκε την 1η Απριλίου του 1929 στο Μπρνο της πρώην Τσεχοσλοβακίας και ζει στη Γαλλία από το 1975. Έγινε ιδιαίτερα γνωστός με τα έργα του Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι, Το Βιβλίο του Γέλιου και της Λήθης και Το Αστείο. Έχει συγγράψει τόσο στην τσεχική όσο και στη γαλλική γλώσσα, ενώ επιμελείται προσωπικά όλες τις γαλλικές μεταφράσεις των βιβλίων του, προσδίδοντάς τους ισχύ πρωτοτύπου και όχι μεταφρασμένου έργου. Κατόπιν λογοκρισίας, η κυκλοφορία των έργων του ήταν απαγορευμένη στη γενέτειρά του έως και την πτώση της Κομμουνιστικής κυβέρνησης κατά τη Βελούδινη Επανάσταση του 1989.

Επιμέλεια/μορφοποίηση: Μαριανίνα Πάτσα για το DOCTV.GR

Πηγή: doctv.gr