Δεν είναι ποτέ πολύ αργά για να υιοθετήσετε νέους τρόπους που θα σας κάνουν πιο ευτυχισμένους.

Κατά τη διάρκεια της ζωής μας, ερχόμαστε αντιμέτωποι με πάρα πολλούς ανθρώπους και το γεγονός ότι τείνουμε να τους βάζουμε σε «κατηγορίες», δείχνει πόσο πολύ πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι συμπεριφέρονται με συγκεκριμένους τρόπους από τη φύση τους.

Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσουμε πώς η κοινωνική, πολιτική και θεσμική ισχύς μεγεθύνει το καταστρεπτικό δυναμικό ενός ηλίθιου ανθρώπου.

Αλλά πρέπει και να εξηγήσουμε και να αντιληφθούμε τι ακριβώς είναι αυτό που καθιστά ένα ηλίθιο άτομο τόσο επικίνδυνο για τους άλλους ανθρώπους – ή, με άλλα λόγια, σε τι συνίσταται η δύναμη της ηλιθιότητας.

Υποθέτω ότι αν μπορείς να πεθάνεις χωρίς ποτέ να καταλάβεις πώς σου συνέβη, τότε μπορείς και να ζεις χωρίς να καταλαβαίνεις απόλυτα το πώς.

Και κατά κάποιο τρόπο αυτό σε ηρεμεί.

Είμαστε αυτά που έχουμε διαβάσει, που έχουμε γράψει και έχουμε ακούσει. Αυτά που μας είπαν οι άλλοι για τον εαυτό μας και τον κόσμο και αυτά που μόνοι μας μάθαμε.

Aυτά που συγκρατήσαμε στη μνήμη μας και αυτά που υπάρχουν στο υποσυνείδητό μας. Oλες αυτές οι πληροφορίες μεταφράζονται σε συνασθήματα. Κάθε συναισθηματική μας κατάσταση είναι και μια αντανάκλαση του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε αυτό που συμβαίνει γύρω μας την κάθε στιγμή.

Είναι παράξενο πως κάποιες φράσεις ή κάποια γεγονότα εγκαθίστανται στο μυαλό μας και μας προσφέρουν συνεχή καθοδήγηση και ανακούφιση.

Πριν από μερικές δεκαετίες έβλεπα μια ασθενή με καρκίνο του μαστού, που είχε περάσει ολόκληρη την εφηβεία της παγιδευμένη σε μια μακρόχρονη και πικρή πάλη με τον αρνητικό πατέρα της.

Σε φωνάζουν Ανθρωπάκο, Κοινό Άνθρωπο.

Λένε πως χάραξε η εποχή σου, Η «Εποχή του Κοινού Ανθρώπου».

Πληγώνομαι γιατί ξεχνιέμαι και προσδοκώ… γίνεται όμως κι αλλιώς;

Μπαίνοντας σε μια νέα σχέση κουβαλάμε και τις συναισθηματικές πληγές του παρελθόντος… πόσο μπορούμε να εμπιστευτούμε τον άλλο, πόσο μπορούμε να επενδύσουμε σ’ αυτή τη σχέση; Πόσο συναισθηματικά διαθέσιμοι είμαστε και πόσο είμαστε εδώ για τον άλλο;

«Λοιπόν, χοντρούλα;»

«Τι άχρηστος!»

«Ε, ελέφαντα, θα έρθεις;»

Πάντοτε συμπαθούσα τις φώκιες, ιδίως από τότε που άκουσα στην Ολλανδία την ιστορία που θα σας διηγηθώ. Είναι πραγματική, αν πιστέψει κανείς τους Ολλανδούς. Αυτά τα ζώα είναι τα σκυλιά των ψαράδων. Έχουν κεφάλι μολοσσού, μάτι βοϊδίσιο και μουστάκια γάτας. Την περίοδο του ψαρέματος ακολουθούν τις βάρκες και κυνηγάνε το ψάρι όταν ο ψαράς αστοχεί ή το αφήνει να του ξεφύγει. Το χειμώνα είναι πολύ κρυουλιάρες και σε κάθε ιγκλού ψαρά, βλέπεις να τριγυρνάει και μία, που συνήθως πιάνει την καλύτερη θέση μπροστά στη φωτιά, περιμένοντας το μερίδιο της απ’ ό,τι βράζει στη χύτρα.

5. Άντρας

Από τότες είδα πολλά καινούρια τοπία· πράσινους κάμπους που σμίγουν το χώμα με τον ουρανό, τον άνθρωπο με το σπόρο, μέσα σε μιαν ακαταμάχητη υγρασία· πλατάνια και έλατα· λίμνες με τσαλακωμένες οπτασίες και κύκνους αθάνατους γιατί έχασαν τη φωνή τους — σκηνικά που ξετύλιγε ο θεληματικός σύντροφός μου, ο πλανόδιος εκείνος θεατρίνος, καθώς έπαιζε το μακρύ βούκινο που του είχε ρημάξει τα χείλια, και γκρέμιζε με μια στριγκιά φωνή, ό,τι πρόφταινα να χτίσω, σαν τη σάλπιγγα στην Ιεριχώ.