Συγκρίνοντας χούντες με "χούντες"

Συγκρίνοντας χούντες με "χούντες"

Στα μέσα της δεκαετίας του '60, ένας μακαρίτης πλέον, αδελφός της μητέρας μου έφυγε για σπουδές στην Μπολόνια. Εκεί τον βρήκε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Ανήσυχο πνεύμα και δημοκράτης, ο θείος μου αποφάσισε να οργανωθεί με φίλους και συμφοιτητές του, για να δουν, πώς θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Άρχισαν λοιπόν, να συγκεντρώνονται σε διάφορα σπίτια, να διηγούνται τι συνέβαινε στην πατρίδα σε οικείους, φίλους και γνωστούς και να ψάχνουν λύσεις.

Πέρασε έτσι ένας χρόνος, όταν έμαθε, ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου, εξόριστος στη Σουηδία, είχε ιδρύσει το Π.Α.Κ., μια οργάνωση με σκοπό την ανατροπή της χούντας και την αποδέσμευση της χώρας από τα ξένα συμφέροντα. Στα μάτια του θείου μου και των συμφοιτητών του, μια τέτοια οργάνωση φάνηκε ιδανική. Μεγαλωμένοι και αυτός και οι συμφοιτητές του σε μια χώρα, όπου οι παρεμβάσεις των Η.Π.Α. ήταν παραπάνω από οφθαλμοφανείς και έχοντας εχθρική στάση απέναντι στους απριλιανούς, άρχισαν να αναζητούν τρόπους να ενταχθούν σε αυτή την οργάνωση. Η ευκαιρία δεν άργησε να φανεί. Στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια εκείνη την εποχή σπούδαζαν πολλοί Έλληνες και σύντομα εμφανίστηκε εκεί ο σύνδεσμος του Π.Α.Κ., ο οποίος μύησε τον θείο μου και αρκετούς συμφοιτητές του.

Έκτοτε, άρχισε η αντιδικτατορική δράση του θείου. Συμμετοχή σε συλλαλητήρια, διανομή φυλλαδίων, διοργάνωση ομιλιών και άλλα πολλά! Σύντομα έγινε ένα από τα επιφανέστερα στελέχη του τοπικού Π.Α.Κ. Φημολογούνταν, μάλιστα, ότι είχε φιλοξενήσει κάποιο σημαίνον στέλεχος της οργάνωσης στην κατοικία του. Δεν κατάφερα να μάθω, περί τίνος επρόκειτο. Δεν έχει σημασία, όμως. Ήταν η απόδειξη, ότι ο θείος δεν ήταν κάποιο τυχαίο στέλεχος αλλά, απεναντίας, ήταν γνωστός για τη δράση του.

Μόνο που εντός της ελληνικής κοινότητος της Μπολόνια υπήρχαν και ορισμένα στοιχεία με αγαστές σχέσεις με το εκεί ελληνικό προξενείο και με κάθε άλλο παρά αίσθημα αγάπης για το Π.Α.Κ. και τα μέλη του. Μέσα στο νεανικό ενθουσιασμό του, τόσο ο θείος μου όσο και ορισμένα άλλα πρόσωπα δεν είχαν κρίνει σκόπιμο να τηρούν έστω τους στοιχειώδεις κανόνες της συνωμοσιολογίας, ώστε να προφυλαχθούν. Μπορεί να είχαν σκεφτεί, ότι, αφού ζούσαν εκτός Ελλάδος, δεν υπήρχε λόγος να ανησυχούν. Κάποιος λοιπόν "νομιμόφρων", φρόντισε να ενημερώσει τον τοπικό πρόξενο για τη δραστηριότητα του θείου μου και ορισμένων άλλων στελεχών της εν λόγω οργάνωσης και αυτός με τη σειρά του ενημέρωσε παραχρήμα την Αθήνα. Σε θέματα ασφαλείας, άλλωστε, ο κρατικός μηχανισμός λειτουργούσε άψογα.

Πέρασε λίγος καιρός και ο θείος μου ενημερώθηκε, ότι η χούντα του είχε αφαιρέσει την ελληνική ιθαγένεια. Το πλήγμα ήταν σημαντικό για την οικογένειά του, που κατοικούσε στην επαρχία και κατέστη αμέσως δακτυλοδεικτούμενη. Άλλη συνέπεια ήταν, ότι ο παππούς μου εκλήθη να δώσει εξηγήσεις στο τοπικό αστυνομικό τμήμα. Επειδή ήταν πολύ σεβαστό μέλος της τοπικής κοινωνίας, δεν υπέστη κάποια ταλαιπωρία αλλά δεν τον έρραναν ακριβώς με άνθη κατά την επίσκεψή του εκεί και βέβαια, περιττεύει να αναφέρω ότι κάποιοι φίλοι του έκαναν πέρα και αυτόν και την υπόλοιπη οικογένειά του, αφού εκείνες τις εποχές κανένας δεν ήθελε να έχει παρτίδες με σταμπαρισμένους εχθρούς του καθεστώτος. Φυσικά, ούτε λόγος για επίσκεψη του θείου στους γονείς του! Αν διανοούνταν να πατήσει το πόδι του στην Ελλάδα, θα τον συνελάμβαναν την ίδια στιγμή και η συνέχεια δεν θα ήταν καθόλου καλή. Ήδη οι φήμες για την κακομεταχείριση των πολιτικών κρατουμένων στην Ελλάδα είχαν κάνει το γύρο του κόσμου και ο θείος μου δεν είχε κανένα λόγο να γνωρίσει από πρώτο χέρι τη φιλοξενία των αρχών.

Κάπως έτσι λοιπόν, ο θείος μου στερήθηκε το δικαίωμά του να επισκεφτεί την Ελλάδα για 6 ολόκληρα χρόνια. Χρειάστηκε να πέσει η χούντα και να αποκατασταθεί η δημοκρατία, για να ανακτήσει την ελληνική ιθαγένεια και να μπορέσει να επιστρέψει στον τόπο του. Και όλα αυτά επειδή αμφισβήτησε ενεργά το καθεστώς Παπαδόπουλου!

Κάθε φορά, λοιπόν, που βλέπω πανό και συνθήματα, τύπου "η χούντα δεν τελείωσε το '73", θυμάμαι την παραπάνω ιστορία και αναρωτιέμαι, αν έχουν περάσει τόσα πολλά χρόνια και ακόμα και άνθρωποι, που ήταν ενήλικες την περίοδο 1967-1974 και, συνεπώς, διέθεταν ικανή κρίση και αντίληψη, για να συνειδητοποιήσουν ορισμένες καταστάσεις, ξέχασαν τις συνέπειες, που επέσυρε η καθ' οιονδήποτε τρόπο αμφισβήτηση του τότε πολιτεύματος, αλλά και τις αλλαγές που έκτοτε μεσολάβησαν. Δεν είναι στις προθέσεις μου να υποστηρίξω, ότι ζούμε σε ένα ιδανικό πολίτευμα ούτε υποφέρω από τέτοιους βαθμού τύφλωση, ώστε να αγνοώ τις Π.Ν.Π., την εσωκομματική πειθαρχία, το καθεστώς ατιμωρησίας των υπουργών μας και ορισμένα άλλα απεχθή στοιχεία του πολιτεύματός μας.

Ωστόσο, δεν επιθυμώ να αγνοήσω το γεγονός, ότι η κακή άσκηση των εξουσιών, που δίνει η δημοκρατία, δεν μετατρέπει το σημερινό πολίτευμα σε χούντα, ούτε ότι στις μέρες μας αφενός μπορούμε να εκλέγουμε το κόμμα της αρεσκείας μας αφετέρου να στηλιτεύουμε, ενίοτε χρησιμοποιώντας ακραία λεκτικά σχήματα τη σημερινή πολιτική κατάσταση της χώρας, χωρίς να κινδυνεύουμε να μας κλείσουν στη φυλακή για αντικαθεστωτική δράση πολλώ δε μάλλον να μας αποστερήσουν την ιθαγένεια. Και αυτή η ελευθερία μας να κρίνουμε και επικρίνουμε ελεύθερα και χωρίς αρνητικές συνέπειες τη σημερινή κυβέρνηση αλλά και όλες τις κυβερνήσεις από το 1974 μέχρι και σήμερα συνιστά κατ' εμέ υπεραρκετό λόγο, ώστε να αδυνατώ να ταυτίσω το σημερινό πολίτευμα της χώρας με τη χούντα.

Υ.Γ. Οφείλω να διευκρινίσω ότι δεν συγκρίνω το πάθημα του θείου μου με αυτά, π.χ., του Νικηφόρου Μανδηλαρά, του Χρόνη Μίσσιου, του Σπύρου Μουστακλή ή όσων άλλων προσώπων αντιστάθηκαν στη χούντα αλλά είχαν την ατυχία να βρεθούν εντός της ελληνικής επικρατείας και να υποστούν τις περιποιήσεις των αρχών. Το παραθέτω όμως, ως ενδεικτικό της στάσης του τότε καθεστώτος απέναντι σε όσους δεν ήθελαν να συμμορφωθούν με τα χούγια του και των συνεπειών που αυτή η μη συμμόρφωση είχε για τον άτακτο πολίτη.